31 Mart 2019’da yapılacak yerel seçimler öncesi Makine Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu’nun hazırladığı “Yerel Yönetimler ve Enerji Bildirgesi” açıklandı.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener tarafından açıklanan bildirge, adayları ve yurttaşları, yerel yönetimlerin enerji alanında yapabilecekleri ve yapmaları gereken çalışmalar hakkında bilgilendirmeyi amaçlıyor.
“Temel ölçüt kamusallık olmalı”
Kamu hizmetlerinin topluma ulaştırılmasında; yerel yönetimlerin kilit önemde olduğunun vurgulandığı bildirgede, yerel yönetimlerin tüm plan, politika, karar, düzenleme ve uygulamalarında temel ölçütün, toplum yararı ve toplumsallık bağlamında kamusallık olmasının gerekliliği ifade edildi.
Bildirgede yerel yönetimlerin nüfusun yüzde 80’inden fazlasının yaşadığı kentlerde enerjiyle ilgili planlama, tasarım ve uygulamalarda toplum çıkarlarını gözetmekle yükümlü olduğu belirtilirken “Fosil yakıtların, sınai tesislerin ve santralların sebep olduğu hava ve çevre kirliliğinin insan ve toplum yaşamına olumsuz etkilerini azaltmak da yerel yönetimlerin öncelikli görev ve sorumlulukları arasındadır” denildi.
Sorumluluklar
Bildirgede, yerel seçimlerde göreve gelecek yerel yönetimlerin yerine getirmesi gereken sorumluluklar şöyle sıralandı:
- Çalışmalarında şeffaflığı ve bilgilerin yaygınlaşmasını sağlamalı.
- Tüm çalışmalarında toplum yararı ölçütünü gözetmeli, lisans/ruhsat/izin verme vb. süreçleriyle ilgili düzenlemelere ekonomik ve sosyal fayda-maliyet analizi vb. yöntemleri eklemeli ve uygulamalı.
- Özelleştirilmiş doğalgaz ve elektrik dağıtımı, temizlik, ulaşım vb. hizmetleri kamusal denetime tabi tutmalı, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, hizmetlerin yeniden kamu eliyle karşılanması için çalışmalı.
- Verimli tarımsal arazilere, ormanlara, tarihi ve kültürel SİT alanlarına, yerleşim yerlerinin yakınına sanayi ve enerji tesisleri kurulmasına izin veren düzenlemelere karşı çıkmalı.
- Ulaşımda çok ciddi hava kirliliğine neden olan fosil yakıtlara dayalı ulaşım yerine önceliği, raylı sistemler esaslı kamusal toplu taşımacılığa vermeli.
- Enerji yatırımlarının yapılacağı yerlere izin verme konusunda söz haklarının olması için çaba harcamalı.
- Yapılması planlanan sanayi ve enerji yatırımlarının tekil olarak değil, mevcut ve planlanan benzer tesislerle birlikte kümülatif olarak yaratacakları ve/veya doğrudan ve dolaylı olarak neden olacakları çevresel ve toplumsal etkileri incelemeli.
- Kentsel yerleşim plan ve uygulamalarında güneşten azami ölçüde yararlanma ve güneş mimarisinin gereklerine uymayı amaçlamalı.
- Öncelikle kendi bina ve tesislerinin enerji ihtiyaçlarının, daha sonra da kentin ve kentlinin enerji ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak, güneşle ısıtma ve soğutma, bölgesel ısıtma ve soğutma, güneşle proses ısısı üretimi ve ısı depolama alanlarında örnek uygulamalar başlatmalı.
- Jeotermal kaynakları araştırmalı ve mevcut jeotermal enerji tesislerinin deşarj işlemlerini bilim ve tekniğin gereklerine ve bu konudaki yasal düzenlemelere uygun olarak yapıldığını mutlaka denetlemeli, doğal ve toplumsal çevreye zarar veren hatalı uygulamalara müdahil ve engel olmalı.
- Atıkların elektrik üretiminde kullanımı imkânlarını araştırmalı ve uygun çözümler geliştirmeli.
- Enerji verimliliği alanındaki uygulamalara rehber/örnek olmalı, mühendis odalarıyla işbirliği içinde enerji verimliliği uygulamalarında kentlilere danışmanlık hizmeti ve teknik destek vermeli.
- Yurttaşların elektrik üretimi amacıyla kooperatif kurma girişimlerine öncü ve destek olmalı.
- Enerji yoksunlarına, kömür dağıtmak yerine yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayacak kadar elektrik ve doğal gazın ücretsiz temin edilmesi talebini, yurttaşlarla birlikte savunmalı, bu talebi devletin ilgili kuruluşlarına aktarmalıdır.
* Bildirgenin tamamı için tıklayın. (EKN)
