İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim'in ortak çalışması olan aylık "Türkiye'de İfade Özgürlüğü İhlalleri- Şubat 2025" raporu, Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.
Raporun özeti olan "Neler Oluyor?" adlı video konferansa da şu adresten ulaşabilirsiniz.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Genel Sekreteri Coşkun Üterci, Şubat 2025 boyunca ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik ciddi ihlallerin yaşandığını belirterek, Türkiye’nin demokratik bir toplum olma hedefinden uzaklaştığına dikkat çekti.
İfade özgürlüğü baskı altında
TİHV Dokümantasyon Merkezi'ne göre, Şubat ayında en az 49 kişi ifade özgürlüğüne ilişkin çeşitli gerekçelerle gözaltına alındı, bunlardan 5'i tutuklandı.
Terörle Mücadele Kanunu (TMK) en büyük baskı araçlarından biri olarak gösterildi ve 49 kişiden 44'ü örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla gözaltına alındı.
17 gazeteci gözaltına alınırken, 6'sı tutuklandı. En az 3 gazeteci hakkında soruşturma açılırken, 10 gazeteci hakkında 5 iddianame kabul edildi. 33 gazeteciye yönelik 23 dava devam etti, bunlardan 3'ü mahkumiyetle sonuçlandı. Ayrıca 185 sosyal medya hesabına erişim engeli getirildi.
Toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü kısıtlanıyor
Kolluk gücülerinin barışçı gösterilere müdahalesi Şubat ayında da yoğun şekilde devam etti. En az 24 ayrı barışçı toplantıya polis müdahale etti ve 435 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kalarak gözaltına alındı. 40 kişi tutuklanırken, diğerleri serbest bırakıldı.
Geçmiş tarihlerdeki gösterilere katıldıkları gerekçesiyle en az 31 kişi daha gözaltına alındı. İstanbul ve Diyarbakır'da iki büyük etkinlik yasaklandı. Van, Kars ve Gaziantep'te toplam 55 gün boyunca tüm eylemler yasaklandı.
Örgütlenme özgürlüğüne darbeler
Siyasi partiler, sendikalar ve sivil toplum örgütleri de baskılardan nasibini aldı. En az 40 parti yöneticisi gözaltına alınırken, 4'ü tutuklandı.
7 belediye meclis üyesi tutuklanırken, 2 belediye başkanı görevden alınıp kayyum atandı. HDK'ye dönük soruşturma kapsamında 51 kişi gözaltına alındı, 30'u tutuklandı. Ayrıca insan hakları savunucuları da hedef alındı; İHD yöneticileri ve sendika temsilcileri uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldı.
Sansür ve yasaklar artıyor
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Şubat ayında televizyon kanallarına 6 kez idari para cezası kesti. Ayrıca, bir film ve bir film afşi yasaklandı. "Yarasaların İstilasi" adlı filmin afşi Malatya ve Batman'da belediye yetkilileri tarafından engellendi. "Oy'una Geldik" adlı sinema filmi de yasal düzenlemeler gerekçesiyle yasaklandı.
Şubat 2025 verileri, Türkiye'de insan hakları ve demokratik değerlerin giderek daha fazla baskı altına alındığını gösteriyor.
İfade, toplanma ve örgütlenme özgürlükleri konusundaki ihlaller, hukukun üstünlüğü ilkesinin zedelendiğini ve sivil topluma yönelik baskıların artış gösterdiğini ortaya koyuyor.
Raporun tamamını buradan okuyabilirsiniz.
(EMK)
