Yeni rapor: Şirketler kömürü terk etmiyor

* Fotoğraf: GCEL.

Küresel Kömürden Çıkış Listesi'nin (Global Coal Exit List, GCEL), küresel kömür değer zincirinde faaliyet gösteren firmaları belirleyen ve finansal aktörlerin kömür endüstrisinden çıkışını hızlandırmak için ihtiyaç duyulan politikalara dair kamuya açık bir veri seti sunan 2022 raporu yayımlandı.

Liste, 2021 yılında Glasgow'da düzenlenen 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda (COP26) çıkan kömürden çıkış çabalarını hızlandırma kararına karşılık, endüstrinin yüzde 46'sının (1064 kömür şirketinin 490'ının) hâlâ kömür projelerine devam ettiğini ve çalışmalarını ilerlettiğini gösteriyor.

GCEL 2022, kömür satışları ve kömür bazlı elektrik satışlarının ötesinde, kömür endüstrisi ve lojistik başta olmak üzere diğer faaliyet alanlarını da kapsıyor. Veritabanı, kömür değer zincirindeki 1000'den fazla firma ve 1800'den fazla da alt yükleniciyi içeriyor.

Öne çıkan bulgular

Yapılan araştırmada öne çıkan bulgular ise şöyle:

• GCEL'deki firmalar, yıllık 2,5 milyar tonun (Mtpa) üzerinde yeni kömür madenciliği projesi geliştirmeyi hedefliyor. Bu miktar, dünyanın mevcut termal kömür üretiminin yüzde 37'sine denk.
• Ülkeler bazında incelendiğinde kömür madenciliğinde Çin (967 Mtpa) ilk sırayı alırken onu Hindistan (811 Mtpa), Avustralya (287 Mtpa), Rusya (144 Mtpa) ve Güney Afrika (91 Mtpa) takip ediyor.
• Dünya genelinde hâlihazırda 476 gigavat (GW) kapasiteli yeni kömür santrali projesi bulunuyor. Bu projelerin gerçekleşmesi durumunda, dünyanın mevcut kömür santrali kapasitesinin yüzde 23 oranında artması bekleniyor.

Verilen sözler tutulmuyor

GCEL 2022 yeni raporunda, geçmişte verilen sözlerin tutulmadığının ve ülkelerin kömürden çıkış planlamalarında geç kaldığının altını çiziyor.

Eylül 2021'de kendi sınırları dışında yeni kömür santralleri yapmamayı taahhüt eden Çin, planlanan tüm kömür santrali kapasite ilavelerinin yüzde 61'inden tek başına sorumlu görünüyor. Çin, Aralık 2021 ve Şubat 2022'de Endonezya'da, Nisan ve Mayıs 2022'de ise Laos'ta yeni kömür santralleri için anlaşmalar imzaladı.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 218 GW ile dünyanın en büyük kömür santrali kapasitesine sahip üçüncü ülke.

TIKLAYIN - "Türkiye kömürden çıkmak bir yana, yeni yatırımlar planlıyor"

1064 firmadan 56'sı kömürden çıkıyor

Paris Anlaşması'nın 1,5°C hedefini karşılamak için ABD'nin bu yıldan itibaren 2030'a kadar her yıl en 30 GW'lık kömür santralinin kapasitesini emekli etmesi gerekiyor. Fakat ABD'nin kömürden çıkış konusunda herhangi bir hedefi bulunmuyor.

Şirketler bazında incelendiğinde de GCEL kapsamındaki 1064 firmanın sadece 56'sı kömürden çıkış hedefi belirledi ve bunu duyurdu.

Bu hedeflerin bir kısmı da olması gerekenden geç tarihleri işaret ediyor. Çalışmaya göre kömürden çıkış planlarının ertelenmesi, iklim krizini reddetmenin yeni bir versiyonuna dönüşmüş durumda.

GCEL veritabanındaki firmaların sadece 27'si 1,5°C hedefiyle uyumlu kömürden çıkış tarihleri sunuyor. Bu firmaların çoğu da kömür kapasitelerini doğrudan devreden çıkarmak yerine kömürden gaza geçişi planlıyor.

* Kaynak: coalexit.org, Aposto, İklimHaber.

(TY)