"Yeni medya hayatımızı demokratikleştirdi”

Atölye BİA’nın 2020 Güz Dönemi Programı’nın son Temel Gazetecilik Atölyesi’nde bugün gazeteci Murat Utku ve akademisyen Orhan Şener bizlerleydi. Atölyede, yeni medya ve yeni nesil haber formatları konuşuldu.

Birer gün arayla 28 Aralık’a kadar sürecek atölyeye, farklı şehir ve üniversitelerden 9 kişi katıldı.

“Haber anlatımı değişti”

Gazeteci Murat Utku, “Yeni medya nedir, yeni medyada nasıl haber yapılır?” başlıklı sunumuna yeni medyanın hayatımızda yarattığı değişimleri değerlendirerek başladı.

Yeni medyanın hayatımıza bloglarla girdiğini söyleyen Utku, daha sonra internetin varlığı ve GSM sistemlerinin gelişmesiyle birlikte yeni medyanın hayatımızda daha fazla yer edindiğini belirterek şöyle devam etti:

“Kitle iletişim araçlarının dönüşümü ve internetin gelişimi beraberinde yeni medya çağını da getirdi. Yani yeni medya öyle ya da böyle hayatımıza bir şekilde girdi. Bu gazetecilerin de çok işine yaradı.

“Yeni medya standart haber anlatımını da değiştirdi.”

Yakınsaklık

Yeni medyanın kesişim kümelerinden bahseden Utku, yakınsaklık kavramını açıklayarak şöyle devam etti:

“Yakınsaklık, her şeyin birbirinin içine geçtiği ve bize bilgiyi çok daha hızlı bir şekilde aktarabilen ve hayatımızın her alanında kullanabildiğimiz bir meta haline dönüşümü ifade ediyor. Bir araya getirdiğimiz, teknolojinin bize sağladığı ve bunun içine bilginin de konulduğu bir pratikten bahsediyoruz aslında.

"Yeni medya bize ayrı ayrı alanlardaki medyanın bütünleşmiş bir halini sunuyor. Yeni medya ayrı ayrı cihaz gerektiren medyayı ya da basılı medyayı bir araya topladı.

“Yeni medya hayatımızı demokratikleştirdi. Şunu da sağladı; biz artık düşük ücretlerle yeni medyayı, internet ve internet sağlayıcılarını kullanarak, geniş kitlelere ulaşabiliyor, yeni medya içerikleri üretebiliyoruz.”

Yeni medya içerikleri

Utku, yeni medya ile birlikte gelişen haber anlatımlarına değinerek, katılımcılara, farklı tekniklerde hazırlanmış videolar izleterek videonun içerisindeki çekim ve yazı tekniklerine değindi.

Görüntülü haber üretimi ve videoların bilgiyi nasıl taşıdığı üzerinde durarak video teknikleri ve görüntü dilinin kullanımından bahsetti.

Değişen anlatım biçimlerinden bahseden Utku, “Biz artık derdimizi farklı bir şekilde aktarmalıyız” diyerek, VR tekniklerinden bahsetti.

Podcaste de değinen Utku, “Podcast için bir arada olma zorunluğu yok, uzak yakın fark etmeden podcast kaydedebilir, ropörtaj yapabilirsiniz. Son dönemin en çok gelişen şeyi şimdi podcast, 4 yıl önce bugünkü kadar yaygın değildi” dedi.

Utku’nun ardından akademisyen Orhan Şener, yeni nesil haber formatları sunumu gerçekleştirdi.

Ziyaret edilen siteler

Sosyal medya içerikleri ve haber tüketimiyle ilgili yanlış algılardan bahseden Şener, en yaygın sosyal mecraların kullanım oranlarına, Türkiye’de en çok ziyaret edilen sitelere ve popüler Google aramalarına, sosyal medya kullanımındaki değişimlere ve en çok kullanılan mecralara, en çok indirilen sosyal uygulamalar ve en yaygın birincil haber kaynaklarına değindi.

“Haber bizim Dünya’yla olan temasımızdır. Gazeteci de dünyanın çeşitli yerlerinde gerçekleşen olayları bize aktarandır. Gerçeklikle okuyucu arasında bir aracıdır aslında” diyen Şener, gazetecilik kavramı ve gelişen medya düzeni içerisinde gazetecilerin-haberin önemine değindi.

"Sosyal medya bir araçtır"

“Sosyal medya bir araç. Onu nasıl kullanmamız gerektiğini bilmeliyiz” diyen Şener şöyle devam etti:

• Trafik getirsin diye değil, bilinirlik için kullanın
• Mecrayı yeni kitlelere ulaştırmak için kullanın
• Belli bir imaj yaratmak için kullanın
• Yeni bir alışkanlık için ilk adım olarak kullanın
• Yeni bir mecraysa eğer, biraz deneme yanılma, taklit yolunu kullanabilirsiniz
• Hangi mecrada yayınlıyorsanız oraya uygun format ve içerik kullanın

Youtube ve online video, e-mail bülten kullanımı, podcast, scrollytelling konuşuldu. Katılımcılarla haber sitelerinin, içeriklerini nasıl yayınladığına, hangi formatları kullandığına bakıldı. Yöntemler üzerine tartışıldı.

Şener daha sonra yeni nesil çözüm gazeteciliği, topluluk gazeteciliği ve yavaş gazetecilik yaklaşımlarını anlattı.

(SO)

Murat Utku hakkında

Deniz Harp Okulu’ndan ayrıldı. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nden mezun. Radikal gazetesi, Nokta ve Aktüel dergilerinde muhabir, CNN Türk, Doğan Haber Ajansı ve Al Jazeera Türk’de TV habercisi olarak çalıştı. Ortadoğu olmak üzere dünyanın pek çok bölgesinde krizleri, depremleri, seçimleri, çatışmaları ve diplomatik gelişmeleri izledi. 2003’te ABD tarafından Irak’ın işgalini, 2006’da İsrail’in Lübnan’a saldırmasıyla başlayan “33 Gün Savaşı”nı, 2007’de Rusya ile Gürcistan arasında patlak veren Kuzey Osetya krizini, Pakistan tarafından 2009’da Taliban’a karşı Pakistan ordusunun düzenlediği  Swat Vadisi operasyonlarını yerinde haberleştirdi.

Aljazeera Türk adına Musul’un IŞİD tarafından ele geçirilmesi ardından yaşananları ve son olarak 2011’den itibaren devam eden Suriye iç savaşını ve sonrasında ortaya çıkan mülteci sorununu Aljazeera Türk muhabiri ve Aljazeera İngilizce kanalı adına takip etti, haberleştirdi. Dünyadaki mülteci sorununu ele alan, yönetmenliğini Çinli sanatçı Ai Weiwei’in yaptığı Human Flow ve The Rest adlı belgesel filmlerde saha prodüktörü olarak çalıştı. Son olarak Medyascope’ta kıdemli muhabir ve Yayın Yönetmeni Yardımcısı görevlerini üstlenen Murat Utku’nun 2010 yılında Tekel işçilerinin, kurumun özelleştirilmesine karşı yürüttükleri direnişi konu alan ve Sinema Yazarları Derneği SİYAD tarafından en iyi belgesel ödülüne layık görülen “Direnişçi” adlı bir de belgesel filmi var. Utku, Kadir Has Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak gazetecilik dersleri veriyor.

Orhan Şener hakkında

TGS Akademi Direktörü Orhan Şener, aynı zamanda Akademi bünyesinde gazeteciliğin dijital dönüşümü, online haber formatları, yeni nesil gelir modelleri gibi konularda eğitimler veriyor ve Journo.com.tr'ye benzer konularda katkıda bulunuyor. Lisans eğitiminde işletme ve iktisat okuyan Şener, City University London’da Enformasyon, Toplum ve İletişim alanında yüksek lisans yaptı, şimdilerde Galatasaray Üniversitesi'nde 'Enformasyona Erişim ve Filtreleme Pratikleri: Türkiyeli Gazeteciler Üzerine Çalışma' başlıklı doktora tezini yazıyor ve Bahçeşehir Üniversitesi'nde ve çeşitli eğitim programlarında dersler veriyor.

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.