Büyük Okyanus'un güneydoğusunda yer alan, Fransa'ya bağlı özerk Yeni Kaledonya'da halk, bağımsızlık oylaması için 2 yıl sonra yeniden sandık başına gitti.
Yaklaşık 180 bin seçmenin bulunduğu Ada'da seçmenlere, "Yeni Kaledonya'nın egemenliğini kazanarak tam bağımsız olmasını" isteyip istemedikleri soruldu.
Yerel saatle 18.00’de (TSİ 10.00) sandıklar kapanırken, oy sayma işlemi başladı. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre halk bağımsızlık aleyhine oy kullandı.
Fransa Denizaşırı Bölgeler Bakanlığının verilerine göre, katılım oranının yüzde 86 civarında olduğu referandumda, şu ana kadar kullanılan oyların 108 bini sayıldı. Sayılan oyların yüzde 53'ü bağımsızlığa "hayır" derken, "evet" oylarının oranı yüzde 47'de kaldı.
Bakanlık, henüz açıklanmayan sonuçların genelde başkent Noumea'daki bölgelere ait olduğunu, buraların da genelde yüksek oranda "hayır" oyu kullanan kısımlar olduğunu bildirdi.
Resmi dili Fransızca olan Ada'da, yerli halk Kanaklar bağımsızlığı savunurken, büyük bir grup da Fransa’ya bağlı özerk bir yer olarak kalmayı istiyor.
Kasım 2018’de düzenlenen bağımsızlık referandumunda, seçmenlerin yüzde 56,4’ü bağımsızlığı reddetmişti.
Referandumda ayrılık taraftarlarının kazanması durumunda 1977’de Cibuti ve 1980'de Vanuatu’dan sonra Yeni Kaledonya da Fransa’dan bağımsızlığını kazanmış olacak.
Kanaklar nüfusun yüzde 44’ünü oluşturuyor
Fransa Parlamentosunda iki milletvekili ve iki senatör tarafından temsil edilen Yeni Kaledonya, Fransa’dan her yıl 1,3 milyar avro mali destek alıyor.
Fransa’nın 1853'te ilhak ettiği Yeni Kaledonya, bu tarihten itibaren 1946'ya kadar sömürge bölgesi oldu, 2003'e kadar da Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu içerisinde yer aldı. 2003'te gerçekleştirilen anayasa değişikliği sonucu Fransa'ya bağlı özerk bir bölge olarak konumlandırıldı.
Yaklaşık 275 bin nüfuslu ve 18 bin 576 kilometrekare yüzölçümüne sahip Yeni Kaledonya'da yerli halk Kanaklar nüfusun yüzde 44’ünü oluşturuyor.
Film önerisi
Yeni Kaledonya'nın özgürlük mücadelesi ile politikacıların iktidar ve çıkar hesaplarını anlatan 2011 yapımı bir Mathieu Kassovitz filmi bulunuyor.
Yeni Kaledonya'da 1988'de meydana gelen bir olaydan esinlenilerek çekilen L'Ordre et la morale / İsyan filminde jandarma şefi Philippe Legorjus, özgürlük mücadelesi yürüten Kanaklar ile uzlaşmak için Ouvéa'ya gider.
Ancak müzakere zemini söz konusu değildir; Fransız ordusunun savaş konumuna geçmiştir bile. Zaman daralmaktadır, çünkü seçim yaklaşıyordur ve anakara hemen sonuç almak ister. Heyecanı hiç düşmeyen bu film hem hareketli bir aksiyon hem de bir politik dram. bianet olarak tavsiye ederiz.
(HA)
