Haberin Kürtçesi için tıklayın
Yemen’de yaklaşık dört yıldır süren iç savaşın bitirilmesi için Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda düzenlenecek barış görüşmeleri İsveç’te Stockholm'de başlıyor. BM’nin Yemen Özel temsilcisi Martin Griffiths, dün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, görüşmelerin 6 Aralık’ta başlayacağını duyurdu.
The SE would like to announce the restart of the intra-Yemeni political process in Sweden on 6 December 2018 #Yemen
— OSE_Yemen (@OSE_Yemen) 5 Aralık 2018
İran’ın desteklediği Husiler ile Suudi Arabistan’ın desteklediği devlet yönetimi arasında 2016 yılında da müzakere gerçekleşmiş fakat sonuç alınamamıştı. BM çatısı altında yapılacak barış görüşmelerinin binlerce kişinin ölmesine yol açan savaşı durdurması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Hadi’yi destekleyen Suudi Arabistan ve uluslararası koalisyon güçleri, isyancı Husilere karşı 3,5 yıldır ağır hava saldırıları düzenliyor.
Yemen savaşı
Yemen'de 2011 yılında 33 yıllık lider Ali Abdullah Salih'e karşı protesto gösterileri başladı. Baskılara dayanamayarak koltuğunu yardımcısı Mansur Hadi'ye bıraktı. Hadi de Husiler tarafından hoş karşılanmadı.
Husiler, Bedrettin el Husi liderliğinde örgütlenen mezhepçi ve ideolojik bir topluluk. Salih yönetiminden daha fazla hak talep eden Bedrettin el Husi 2004 yılında öldürülünce, kardeşleri 2011 protestolarında ön saflarda yer aldı.
Yemen'in kuzeyindeki Şii Husi hareketi Eylül 2014'te ayaklanma başlattı. Husiler Ocak ayında başkent Sana'yı ele geçirdi. Dönemin devlet başkanı Abdurabbu Mansur Hadi görevinden alındı ve ev hapsinde tutuldu. Hadi, Sana'dan kaçtı ve 21 Şubat'ta ülkenin güneyindeki Aden kentine ulaştı ve Husi'lere verdiği istifa dilekçesinin geçerli olmadığını duyurdu tekrar başkanlık görevine döndü.
Husiler o tarihten bugüne başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.
“BM İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi, Mart 2017’de Yemen’deki durumu, “dünyanın en büyük insani krizi” diye tanımladı.
Suudi Arabistan'ın başını çektiği Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Mısır, Fas, Sudan, Ürdün ve Moritanya'dan oluşan Husilere karşı Koalisyon, Yemen'e asker gönderdiklerinin hemen ardından Lahic, Dali, Ebyen ve Şebve olmak üzere beş güney kentini Husilerden geri almıştı.
Suudi Arabistan bölgeye asker göndermesinin yanı sıra kendi sınırından top atışları ve uçaklarla Husi bölgesini bombardımana tutuyor. Ayrıca tüm sınır kapılarını kapamış durumda.
Tümüyle ablukaya alınmış olan Şii halk ise açlık ve hastalıklarla mücadele ediyor.
Nisan 2018 itibariyle 29,3 milyonluk nüfusun 22,2 milyonu insani yardıma muhtaç. İçlerinden 11,3 milyonunun bu yardıma acilen ihtiyacı var. Bu ihtiyaçlara sağlık, yiyecek, temiz su ve barınma da dahil.
TIKLAYIN - Yemen: Açlık, Hastalık, Şiddetle 3,5 Yıl
Yemen’in künyesiBaşkent: Sana Nüfus: 28 milyon (BM verilerine göre 29,3 milyon) Yüzölçümü: 527 bin 968 km2 Devlet Başkanı: Abdurabbu Mansur el-Hadi (Yemen devlet başkanı Ali Abdullah Salih'in başkanlık sarayında bir saldırıda yaralanmasından sonra 2011 Yemen protestoları sırasında 4 Haziran 2011 günü Cumhurbaşkanı Vekili olarak atandı. 22 Ocak 2015 tarihinde Husiler, Sana’yı ele geçirdiğinde “artık ülkeyi yönetemediğini” gerekçe göstererek istifa etti. Sana’dan kaçtıktan sonra 21 Şubat’ta istifasını geri aldı. Resmi olarak halen devlet başkanı olarak görülüyor.) Konuşulan Dil: Arapça Para Birimi: Yemen Riyali GSYİH: 27,8 ABD Doları Etnik Yapı: 28 milyonu aştığı tahmin edilen nüfusun çoğunluğunu “Kahtan” adı verilen Araplar oluşturuyor. Kızıldeniz kıyısında ise, yıllar önce Etiyopya, Eritre, Somali ve Cibuti’den Yemen’e göç eden Afrikalıların oluşturduğu ve daha farklı bir kültüre sahip olmakla birlikte Yemenlilerle büyük ölçüde kaynaşmış bulunan bir milyonu aşkın Afrikalı Arap bulunuyor. (Bu veriler Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın derlediği 2015 yılı verileri) Al Jazzeera’nın ülke profiline göre ülkenin tamamı Müslüman ve yüzde 60’ı Sünni Şafi, yüzde 40’ı Şia’nın Zeydi koluna mensup. Farklı kaynaklar Yemen’de nüfusun yüzde 1’lik kesiminin Musevi, Hristiyan, Hindu gibi farklı dinî azınlık gruplarından oluştuğunu yazıyor. |
(OI/HK)
Kaynaklar: BBC, dw.com, nationalyemen.com.
