İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP) Afganistan doğumlu 17 yaşındaki Lütfillah Tacik isimli çocuğun Van'da gözaltı merkezinde ölümüyle ilgili tüm tarafları üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirme, hızlı ve etkili bir soruşturma başlatma ve sorunun kaynaklarını ortadan kaldırıcı her türlü önlemi vakit geçirmeksizin almaya davet etti.
28 ölümde kamera yok
Helsinki Yurttaşlar Derneği, İnsan Hakları Araştırmaları Derneği, İnsan Hakları Derneği, İnsan Hakları Gündemi Derneği ve Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi’nden oluşan Platform 2007 yılından bu yana tutulma koşullarında hayatını kaybedenlerin 28’inin yapılan soruşturmaları sırasında kamera kayıtlarının ortaya çıkmadığını belirtti.
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına göre özgürlüğünden güvenlik güçlerince mahrum bırakılan bir kişinin alıkonulmadan önce herhangi bir sağlık sorunu yok ise, alıkonma anından sonra meydana gelen her türlü sağlık sorunu konusunda ispat yükümlülüğü Devlete aittir. Bunun en önemli araçlarından birisini görüntülü kamera kayıtları oluşturmaktadır.”
Yasal düzenleme yokluğu
Tacik’in ölümüyle ilgili kameraların arızalı olduğu ve görüntü kaydetmemesi gerekçesinin bu 28 ölümde de öne sürüldüğünü belirten Platform “Görüntü kayıtlarının ortaya çıkamamasının ana nedenlerinden birisi, bu konuda herhangi bir yasal düzenlemenin mevcut olmamasıdır” dedi.
“Alıkonulma esnasında ve sonrasında gerçekleşen bu kadar çok ölüme rağmen sorgu esnasında kamera görüntülerinin bir zorunluluk olarak hukuna dair yasal bir düzenlemenin yapılmamış olması, yasama organının da her bir ölümden sorumlu olduğu gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Bu yasa yokluğu aynı zamanda cezasızlığı da beraberinde getirmektedir.
“Ayrıca, onaylanmasının üstünden bir buçuk yıl geçmiş olmasına rağmen halen daha BM İşkenceyi Önleme Seçmeli Protokolü esaslarına dayalı bağımsız bir önleme ve izleme mekanizmasının oluşturulmamış olması da sorunun yaşanmasına ve derinleşmesine kaynaklık etmektedir.” (BK)
Ne olmuştu?Lütfillah Tacik adı ile kaydedilen Faryab/Afganistan doğumlu çocuk 16 Mayıs 2014 tarihinde Iğdır ili Aralık ilçesinde yanındaki 20 kişi ile birlikte Türkiye'ye iltica ederken jandarma tarafından yakalandı. Yakalananlar hakkında 17 Mayıs 2014 tarihinde idari gözetim kararı verildi. Ardından İçişleri Bakanlığı Iğdır Yabancılar Şubesi'nde tutulan, aralarında Lütfillah'ın da olduğu 35 kişinin Van Geri Gönderme Merkezi'ne gönderilmesini kararlaştırdı. Lütfillah Tacik, Geri Gönderme Merkezi'nde tutulan diğer altı çocukla birlikte sınırdışı işlemleri sonuçlanıncaya kadar muhafaza edilmek üzere, Geri Gönderme Merkezi'ndeki polisler tarafından Van Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü'ne teslim edildi. 27 Mayıs 2014'te Yabancılar Şube Polisi Van Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü'nde bulunan yedi çocuğu teslim alarak bulaşıcı hastalık ve yaş tespitlerinin yapılması amacıyla Geri Gönderme Merkezi'ne götürdü. Lütfillah Tacik burada görevli yabancılar şube polis memuru tarafından "yanlış bilgi verdiği" gerekçesi ile darp edilip işkenceye maruz kaldı. Beraber tutulduğu çocukların yanına geldikten sonra darbeler yüzünden baygınlık geçiren Tacik bilincini kaybetti. Geri Gönderme Merkezi polislerince Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesine götürüldü ancak üç gün yoğun bakım ünitesinde kaldıktan sonra 31.05.2014 tarihinde hayatını kaybetti. Kamera yine arızalı1 Haziran 2014'te yapılan otopside saç deri altında çok sayıda iki cm çaplarında cilt altı kanama alanları olduğu, beyin ve beyincik kesitlerinde yaygın ağır ödemli kanama izlendiği tespiti yapıldı. Savcılıkça kesin ölüm nedenini belirlemek amacıyla kan örnekleri, göz sıvısı ve organ doku örnekleri 11.06.2014 tarihinde Trabzon Adli Tıp Kurumu'na gönderildi. Savcılık olay yerindeki kamera kayıtlarına el konması için Van Edremit Polis Merkezi Amirliği'ni görevlendirdi. İncelemede, sadece olay yerine bakan güvenlik kamerasının "arızalı olduğu ve görüntü kaydetmediği" bildirildi. |