Yarım Milyondan Fazla Çocuk Asker Var

Kimi zaman gazete sayfalarında "farklı" çocuk fotoğrafları görülür, yüzünde alışık olduğumuz çocuk gülümsemesi olmadığı için "farklı", elinde silah tuttuğu için veya üzerinde üniforma olduğu için "farklı"... Belki bugün gazetelerde o "farklı" çocuk yüzleri biraz daha fazla yer tutacak çünkü bugün, 12 Şubat Çocuk Asker Kullanımının Durdurulması Günü.

Uluslararası Af Örgütü'nün (UAÖ) de üyesi olduğu Çocuk Asker Kullanımına Son Koalisyonu her yıl 12 Şubat'ta dünya çapında yaptığı etkinliklerle, çocuk askerlerin yaşadığı trajediye karşı duyarlılık yaratmayı hedefliyor. Bu etkinlikler kapsamında, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi ve Afrikalı müzisyenlerin gerçekleştirdiği "Çocuk Askerler Olmasın" albümünü Türkiye'de yayımlayan A.K. Müzik çocuk asker kullanımına karşı olan herkesi bu akşam düzenleyeceği dayanışma partisine davet ediyor. Parti, bu akşam Beyoğlu Cambaz Bar'da, saat 20:00'de ve ücretsiz.

Çocuklar nasıl asker olarak kullanılıyor

"Juanita adında bir arkadaşım vardı, uykusuzluk çekiyordu. Sivil hayattan arkadaşımdı, daha sonra aynı çadırı paylaştık. Komutan arkadaşım olmasının fark etmeyeceğini söylüyordu. Bir suç işlemeye kalkışmıştı ve öldürülmek zorundaydı. Gözlerimi kapattım, ateş ettim. Fakat onu vurmadım. Sonra yeniden ateş ettim. Mezarı hemen burada. Onu gömdüm ve başının üzerine dışkı koydum. Çünkü komutan öyle istedi. Sonra da bana 'Çok iyi iş çıkardın, ağlasan bile iyi iş çıkardın. Bunu defalarca tekrarlayacaksın ve ağlamamayı öğreneceksin' dedi." Angela, 12, Kolombiya

Geçen hafta Paris'te Fransız hükümeti ve UNICEF'in işbirliğiyle düzenlenen "Çocukları Savaştan Kurtarın" başlıklı konferansta belirtildiği üzere dünyada 250 bin çocuk kimi zaman hükümet orduları, kimi zaman da silahlı örgütler tarafından askerleştiriliyor. Sadece cephe gerisinde taşıyıcı, işçi veya casus olarak değil, bizzat silahlı çatışmaların içinde çocuklar savaştırılıyor. Çocuklar profesyonel birliklerin geçecekleri yollarda mayın kontrolü yapmak üzere ya da daha az "şüpheli" olmaları nedeniyle intihar saldırılarında da kullanılabiliyor. Çocuk askerlerin üçte biri ise, çoğu zaman seks kölesi olarak istismar edilen kız çocukları.

Uluslararası toplumun çabalarıyla kurtarılan çocuk askerlerin anlattıklarına göre, çocukların büyük bir bölümü ya ailelerinden zorla koparılıyor ya da yoksul aileler çocukları silahlı gruplara teslim etmek zorunda kalıyor. Söylenileni yapmadıklarında başlarına gelebilecekler ise savaşmama gibi bir seçeneği bırakmıyor. Çocuk askerler kimi zaman eğitimlerinin bir parçası olarak arkadaşlarını öldürmeye, gömmeye ve hatta kendi ailesinin katlinde bulunmaya dahi zorlanabiliyor. Kendi ailesine saldıran bir çocuğun hem dönecek yeri olmadığına hem de artık daha ilerisini de yapabileceğine inanılıyor. Tabii, ölürlerse izlerini arayan da olmuyor.

20'den fazla ülke

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) verdiği bilgilere göre, dünya üzerinde 20'den fazla ülkede çocuklar doğrudan doğruya savaşlara katılmak üzere askere alınıyor. Angola, Burma, Burundi, Kolombiya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Lübnan, Liberya, Nepal, Sierra Leona, Sri Lanka, Sudan ve Uganda bu ülkelerin başında geliyor. Ancak bu bir 'Afrika sorunu' değil. Britanya Savunma Bakanlığı bu ayın başında 2003'ten bu yana, 18 yaşın altındaki 15 askerin Irak'ta görev yaptığını kabul etti.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) 2002 yılından beri çocukların savaşta kullanılmasını "savaş suçu" olarak kabul ediyor. Hatta, UCM'nin ilk davası, bu konu üzerine. Kongo milis kuvvetleri lideri Thomas Lubanga Dyilo, çocukları askere almak ve kullanmak suçlamasıyla Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanacak.

2000 yılında BM'nin 18 yaşın altındaki gençlerin, savaşta kullanılamayacakları yolunda hazırladığı Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne Ek Protokol 110 ülke tarafından imzalandı; 2002'de bağlayıcılık kazandı.

Ancak tüm bu yaptırımlar ve rehabilitasyon çalışmaları yine de yetersiz kalıyor, Çocuk Asker Kullanılmasına Son Koalisyonu tarafından 2003 yılında yayımlanan bir rapor çocukların savaşa doymayan büyükler için ölmeye ve öldürmek için kullanılmaya devam ettiğini gösteriyor. (KÇ/TK)

* Çocukların asker olarak kullanılmasıyla ilgili bianet haberlerinin listesi için tıklayın.