*Bu haber, Atölye BİA İletişim Platformu atolyebia.org'da yayınlandı.
Tekirdağ 1. İdare Mahkemesi, Tekirdağ Ceyport Limanı Kapasite Artış Projesi’nin 'ÇED olumlu' kararını 12 Ekim 2022’de durdurdu. Mahkeme, yürütmenin durdurulmasına ilişkin ara kararında, kapasite artış çalışmalarının “hukuka ve mevzuata uygun olmadığını” ve “uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğuracağı”na hükmetti.
Mahkeme kararına göre dava sonuçlanana kadar kapasite artışı ile ilgili tüm çalışmalar durdurulmak zorunda.
4 yıldır süren tartışma
Öte yandan 25 Ekim 2022’de tebliğ edilen yürütmeyi durdurma kararının uygulanması için Ceyport'a verilen süre, 30 Kasım 2022’de son buluyor. Ancak Tekirdağ’daki sivil toplum örgütleri, limandaki çalışmaların durdurulması için tanınan süre içinde, firmanın faaliyetlerine devam ettiğini söylüyor.
Firma dolgu çalışmalarının durduğunu bildirirken, bölgede yaşayan yurttaşlar “En son mahkemenin durdurma kararına saygı duyacağını açıklayıp, gözümüzün önünde çalışmalara devam eden firmaya nasıl güvenelim?” diyor.
İşletme hakkını, 2018’de Ceynak Grubu’nun aldığı Tekirdağ Ceyport Limanı, kimyasal likit tank çiftliği, kapasite artışı, ilave dolgu alan gibi projelerle 4 yıldır tartışmaların odağında. Söz konusu çalışmalar, mahalle sakinleri başta olmak üzere kamuoyu ve çevre örgütleri tarafından tepkiyle karşılanıyor.
“Denizi göremiyoruz”
Tekirdağ, Süleymanpaşa ilçesi, 100. Yıl Mahallesi sakinlerinden Kamil Aslan, yaşam alanlarının içinde kalan limanın çalışmalarından dolayı endişe duyduklarını aktarıyor. Bölgenin denizle tamamen bağlantısının kesildiğini söyleyen Aslan şöyle devam ediyor:
“Şehre ihanet ediliyor. Bir şehir, bir mahalle yok oluyor. Kirlilik dolayısıyla balık çeşitliliğinin azaldığı Marmara Denizi’ni, gözümüzün önünde doldurup daha çok öldürüyorlar.
"Denize girdiğimiz, balık tuttuğumuz yerde artık bu liman yapımı yüzünden denizi göremiyoruz. Liman içinde yüksek depolar, binalar var. Likit kimya depoları yapılacaktı, tüm şehir karşı çıkınca iptal edildi.
"Fakat, kimse firmaya güvenmiyor. En son mahkemenin durdurma kararına saygı duyacağını açıklayıp, gözümüzün önünde çalışmalara devam eden firmaya nasıl güvenelim? Limana ilişkin imar planı değişikliği yapıldığı zaman sessiz kalanlar, şimdi bizimle birlikte tepki gösteriyorlar. Her yer talan ediliyor. Artık talan düzenine son verilmeli. Olanlara göz yuman yöneticiler, bu şehrin vebalini de alıyor.”
“Balık da kalmadı, deniz de”
100. Yıl Mahallesi’nde yaşayan Namigar Başbuğoğlu ise Ceyport Limanı ile Tekirdağ’ın kalbine hançer saplandığını dile getiriyor. Başbuğoğlu şunları söylüyor:
“Likit kimya depolarına karşı verilen mücadelenin ardından, genişleme çalışmaları yapılıyor. Mahalleye gelen misafirler, buranın deniz kenarı olduğuna inanmıyor. Buralarda denize girip, balık tutulurdu. Şimdi, balık da deniz de kalmadı. Aynı zamanda limanın yakınına yapılan millet bahçesi ve liman ne kadar uyumlu?”
Tekirdağ Barosu takip ediyor
Limanla ilgili hukuksal süreci Tekirdağ Barosu olarak takip ettiklerini aktaran Baro Başkanı Egemen Gürcün, 30 Kasım itibariyle Ceyport’un kapasite artış faaliyetlerine devam etmesi durumunda, Baro olarak yasal mercilere başvuruda bulunacaklarını söylüyor.
Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşamanın temel insan hakkı olduğunu aktaran Gürcün, şunları söylüyor:
“Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirliliğini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir. Hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını koruma ve gözetme görevimizle birlikte haksızlık ve hukuksuzluk olan her yerde bulunacağız.”
Trakya Platformu ve TMMOB Trakya’dan suç duyurusu
Trakya Platformu Tekirdağ Yönetim Kurulu Üyesi Bedia İlerler ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Trakya Koordinatörü Cemal Polat ise mahkeme kararının firma tarafından ivedilikle uygulanmadığı, kapasite artış çalışmalarının devam ettiği gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.
İdare Mahkemesi’nin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 10 Eylül 2021’deverilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararını, hukuka ve mevzuata uygun bulmadığını hatırlatan TMMOB Trakya Koordinatörü Polat, söz konusu çalışmaların bölgeye ve doğaya zarar vereceğinin altını çiziyor.
Marmara Denizi Koruma Eylem Planına aykırı
Kapasite artış projesi ile birlikte büyük bir ekolojik tahribat yaşanacağını dile getiren Polat, süreci ve çalışmaların bölgeye etkisini şöyle aktarıyor:
“Çevre felaketine neden olacak ve hukuksuzluklar içinde yapılmaya çalışılan projeye yönelik açtığımız davayı kazandık. İdare Mahkemesi de dava sonuçlanana kadar itiraz yolu kapalı şekilde yürütmeyi durdurma kararı verdi. İvedilikle uygulanması gereken mahkeme kararına rağmen çalışmalarına devam etmesi üzerine, suç duyurusunda bulunduk.
"Ceyport Kapasite Artış Projesi’nde, deniz ekosistemine zararı ve sonuçları bilimsel olarak ÇED Raporunda değerlendirilmemiş. Bilimsel niteliğe uygunjeolojik-jeoteknik raporu, proje alanının ekolojik değerlendirmesi, flora, fauna, endemik türler, tarım alanları, kentsel diğer alanlar ile olan ilişki değerlendirilmesi de eksik.
"Proje, Çevre Düzeni Planı, şehrin altyapı ve gelişme planlarına aykırı. 1. derecede deprem fay hattı alanında olması nedeniyle de Marmara Denizi Koruma Eylem Planı’na açıkça aykırı. Limanda yapılan çalışmalar nedeniyle, deniz ve karadaki canlı yaşamı sürekli zarar görecek. Halk ve balıkçılar kıyıdan yararlanamayacak.
"Marmara Denizi’nde yoğun kirlilik altında var olmaya çalışan balık ve diğer deniz canlıları, yeni bir baskıyla daha karşı karşıya kalıp yok olma tehlikesinde. Yapılacak dolgu alan ile Süleymanpaşa sahili de tamamen kapanacak ve denizin şehirle bağlantısı kesilecek. Şehrin anayollarında oluşacak tır ve kamyon trafiği de güvenlik açısından risk. Şehrin merkezinde böyle bir projenin onaylanması kabul edilemez.”
Durdu mu durmadı mı?
Yapılan çalışmalar ve yürütmeyi durdurma kararına ilişkin bianet’in ulaştığı Ceyport yetkilisi, mahkeme kararının ardından kapasite artışına yönelik dolgu alanı çalışmalarının durdurulduğunu ancak limanda gemilerin yük tahliyesi, bakım onarım işlemleri gibi liman faaliyetlerinin devam ettiğini söyledi.
TMOBB Trakya Koordinatörü Cemal Polat ise 24 Kasım’da bölgeye gittiğinde, denize fore kazıkların çakılı olduğunu ve denizin içinden kum çıkarma işlemlerinin devam ettiğini gözlemlediğini aktardı.
Liman işletilme süreci
Cumhuriyet dönemi öncesi önemli ticaret limanlarının arasında yer alanTekirdağ Limanı, 1997’de özelleştirilerek, Akport Limanı adı altında faaliyet yürüttü, 2012’de sözleşmenin feshedilmesiyleTürkiye Deniz İşletmeleri tarafından geri alındı. 2018’de yap-işlet-devret modeli ile 347,1 milyon liraya Ceynak Grubu’nun aldığı liman, Ceyport Uluslararası Liman İşletmeleri A.Ş. adıyla faaliyetlerini sürdürüyor.
(SC/SO/NÖ)
