Yahudi takvimine göre yılbaşı olarak kabul edilen ve İbrani aylarından Tişri’nin birinci günü (genellikle eylül sonu veya ekim başı) kutlanan dini bayram “Roş Aşana” (רֹאשׁ הַשָּׁנָה) bu yıl 23-24 Eylül’de kutlanıyor.
Roş Aşana, kelime anlamı olarak “yılın başı” demek ve iki gün süren bu bayram, Yahudi inancına göre dünyanın doğum günü olarak kabul ediliyor.
Gün, Tanrı’nın dünyayı ve insanı yarattığı 5785 yıl öncesine dayanıyor.
Ritüeller ve dualar
Roş Aşana'da, gelecek yılın tatlı ve bereketli geçmesi dileğiyle, özellikle bal ve elma gibi tatlı yiyecekler yeniyor. Yuvarlak şekilde pişirilen çörekler, sürekli bir hayatı simgeliyor. Bir diğer gelenek ise “Tashlikh” adı verilen, günahların suya atılarak sembolik olarak temizlendiği tören.
Roş Aşana, Yahudi inancında 10 gün sürecek “Yüksek Kutsal Günler” (Yamim Noraim) adı verilen bir dönemin başlangıcını da temsil ediyor. Bu süreç Yom Kipur ile sona eriyor.
Roş Aşana dualarında üç tema öne çıkıyor: Malhuyot (Krallık), Zihronot (Hatırlama) ve Şofarot (Şofar sesleri).
- Malhuyot: Tanrı’nın her şeye hâkim olduğu, evreni ve içindekileri yarattığı bilincini ifade eder. Tanrı’nın Krallığı'nın hüküm sürdüğü vurgulanır.
- Zihronot: Tanrı’nın her yarattığının değerli ve anlamlı olduğunu hatırlatır. Tanrı’nın gözünde her bireyin önemli olduğunu belirtir.
- Şofarot: Tora’nın Sina Dağı’nda verilmesi sırasında duyulan şofar seslerini anımsatır. Tora, Tanrı’nın insanlara rehberlik etmesi anlamına gelir.
İsrail’de protestolar
Öte yandan, dün (22 Eylül) İsrail’de yüzlerce protestocu, Roş Aşana öncesi Başbakan Benjamin Netanyahu’nun konutunun önünde toplanarak aşırı sağcı hükümetten Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması imzalaması talebinde bulundu.
Gazze’deki rehineler evine dönen kadar “bayram yapmayacaklarını” vurgulayan yüzlerce İsrailli, Netanyahu’dan Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına varmasını istedi.
Göstericiler, konutun önüne İsrailli rehineleri sembolize eden boş masa ve sandalye yerleştirdi.
Rehinelerin aileleri ve yakınlarının oluşturduğu çatı platformdan yapılan açıklamada ise “Onlar olmadan ne bayramımız ne de kutlamamız olacak. İsrail halkı kendine gelemeyecek. Bu gece, Roş Aşana arifesinde, Başbakanlık konutunun dışındaki bu boş masanın etrafında oturuyoruz ve tüm İsrail yanımızda duruyor. Rehineleri evine yalnızca halk döndürecek,” dendi.
Kaynak: Şalom Gazetesi, Anadolu Ajansı. (TY)
