Yargıtay’ın elektrik abonesinden kayıp-kaçak parası alınamayacağına dair verdiği karar geriye dönük bedelleri almak isteyen vatandaşların kimi illerde uzun kuyruklar oluşturmasına neden oldu.
Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Yeşil, "10 yıllık geriye dönük bedel hiçbir başvuruya gerek kalmadan ya vatandaşa ödenmeli ya da bu bedel önümüzdeki faturalardan düşülmeli. Ancak mutlaka bir anlaşma sağlanmalı" dedi.
Yargıtay 17 Aralık 2014'te bir abonenin, elektrik faturasındaki kayıp-kaçak bedeline itirazını haklı bularak emsal bir karara imza atmıştı. Buna göre, vatandaşlar geriye dönük 10 yıllık faturalarında kaçak-kayıp olarak alınan yüzde 15'lik bedeli geri alabilecek.
Nasıl alınabilir?
Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Yeşil vatandaşların nasıl parasını geri alacağını şöyle açıkladı:
Vatandaşların önce bulunduğu ildeki elektrik dağıtım şirketine gidip, ne kadar kayıp kaçak bedeli ödediğine dair kağıt alacak.
Bu bedel 2 bin liranın altında ise Yargıtay'ın emsal kararını gösterip Tüketici Hakem Heyeti'ne gidip, parasının iadesi talep edecek.
Bu bedel 2 bin liranın üstündeyse dava açmak gerekiyor.
Ya doğrudan verilmeli ya da faturadan düşmeli
Ancak Yeşil, Kayseri gibi illerde de örneği görüldüğü gibi vatandaşların uzun kuyruklar oluşturmasının büyük bir kaosa yol açacağını söyledi ve bir çözüm bulunması gerektiğini belirtti.
"2004'ten bu yana faturalara hiçbir gerekçe gösterilmeden ortalama yüzde 15 kaçak kayıp ücreti alınıyor. Bunun herhangi bir yönetmeliği, yasal dayanağı yok.
"Yargıtay'ın kararı da bunun böyle olmadığını gösterdi. Yaklaşık 33 milyon kişi bundan faydalanacak. O yüzden şimdi bir anlaşmaya varılarak ya geriye dönük 10 yıllık bedelinin vatandaşların başvurusu olmadan iade edileceği taahüt edilmeli, ya da önümüzdeki faturalardan bu bedel düşmeli. Bu da olmuyorsa vatandaş gidip hakkını uzun kuyruklarda arayacak."
EMO da Danıştay'a dava açtı
EMO da 2012'de Danıştay'a kayıp kaçak bedellerinin faturaya yansıtılmasının iptali için dava açtı. Gerekçe olarak da bu durumun dağıtım şirketlerinin rehavete sevk ettiği, kayıp kaçakları düşürmek için gerekli teknolojik yatırımların yapılmasını engellediğini belirtti. Danıştay'dan yakın bir zamanda karar çıkması bekleniyor.
Kaçakla mücadele edilmeli
Yeşil, Türkiye'de 2013'te kaçak kayıp oranının yüzde 17,92 olduğunu hatırlatarak bunun mutlaka çözülmesi gereken büyük bir sorun olduğunu belirtti.
"Bu kaçak oranı Van ve Dicle'de yüzde 57'ye kadar çıkabiliyor. Ancak Türkiye ortalamasında yüzde 20 civarında. Kaybın yaklaşık yüzde 12'si teknik kayıp, yani dağıtım şebekelerinin eksikliği kabloların fazla yükselmesi vb. Dünyada bunun ortalaması yüzde 6-7'dir. Bizde ise iki katı. Geri kalan ise vatandaşların ve sanayinin kaçak elektrik kullanımı.
"Dağıtım şirketleri davaya da konu ettiğimiz gibi bunların faturaya yansıması nedeniyle kayıp kaçağın önlenmesi için çalışmıyor. Teknolojik yatırım yapmıyor.
Yoksula bedava elektrik verilmeli
"İşin toplumsal boyutuna bakarsak, bir insan hakkı olan enerji hakkı yoksullara bedava verilmeli. TÜİK'in verilerinden faydalanılarak yoksul vatandaşlara aylık 230 megavat elektrik kullanımı bedava olmalı. Böylece vatandaşın kaçak kullanımı engellenebilir." (NV)
