İnançları nedeniyle askerlik yapmayı reddeden Enver Aydemir üç yıl işkence, baskı ve cezalarla boğuştuktan sonra askeri hastanenin verdiği "çürük raporu"yla serbest kaldı.
Aydemir'se çürük olanın kendisi değil, vicdani ret hakkını tanımayan hukuk sistemi olduğunu söylüyor.
Önceki gün Eskişehir Askeri Cezaevi'nden tahliye edilen Aydemir, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi'nde basın toplantısı düzenledi.
Aydemir 2007'de vicdani ret gerekçesiyle askerlik yapmayacağını açıkladı. Askerlik şubesi Aydemir'i başından savdı; daha sonra "firar" gerekçesiyle tutuklanan Aydemir üç ay tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı.
Aralık 2009'da Barış İçin Vicdani Ret Platformu'nun toplantısında konuşmak için İstanbul'a gelen Aydemir kimlik kontrolü sırasında yakalandı, üç ay tutukluluğun ardından birliğe sevk edildi. Tek tip elbise giymemeyi reddeden Aydemir, emre itaatsizlikle yargılandı; bir ay daha cezaevinde kaldı.
Yasa yok
Avukatı Davut Erkan "Yasa koyucu resmi ideolojiyle hareket ettiği için insanların askerlik yapmayı reddedebileceğini hiç düşünmemişler" dedi.
"Yasada vicdani ret hakkı yok, yaşı gelmesine rağmen askerlik şubesine gitmeyenler 'yoklama kaçağı' diye adlandırılıyor. Sevkten sonra birliğe katılmayanlar 'bakaya' oluyor. Fakat henüz asker olmadıkları için, bunlar askeri suç olarak değerlendirilemez."
Erkan, Aydemir'in hiçbir zaman asker olmadığını, buna rağmen askeri mahkemede yargılandığını, görevsizlik itirazlarının reddedilmesinin "hukuksuzluk olduğunu" belirtti.
"Devlet güvenlik paranoyasıyla yönetiliyor"
Savaş Karşıtları'ndan Oğuz Sönmez de Aydemir'e konulan "anti sosyal kişilik bozukluğu" teşhisinin gerekçeden yoksun olduğunu vurguladı: "Direnmekte ısrar edenleri bu bahaneyle başlarından atıyorlar."
Sönmez vicdani ret hakkının Türkiye'nin de altında imzası olan uluslararası sözleşmelerde tanındığını söyledi.
"AB ülkeleri bu hakkı tanıyor. 47 üyeli Avrupa Konseyi'nde sadece Türkiye ve Azerbaycan bu hakkı tanımıyor."
Vicdani ret
Platformun mayısta düzenlediği buluşmada 29 kişinin katılmasıyla Türkiye'de vicdani retçi sayısı 118'e ulaştı.
Vicdani ret, dini, ahlaki ya da politik gerekçelere dayalı olarak "zorunlu askerlik hizmeti"ni reddetme durumu. Kişi alternatif sivil hizmeti de reddediyorsa, buna "total retçilik" deniyor. Aydemir dini inancı nedeniyle askerlik yapmayı reddetmişti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) vicdani retçilerin sivil ölüme mahkum edildiğini söylediği Osman Murat Ülke kararına karşın Türkiye yasal düzenlemeye gitmedi. Vicdani retçilerin yanı sıra, bu hakkı savunan gazeteciler ve aktivistler de "halkı askerlikten soğutmak"la ilgili Ceza Kanunu'nun 318. maddesiyle yargılanıyor.
36 yaşında, evli ve iki çocuk babası Aydemir'in Maltepe Askeri Cezaevinde işkence gördüğü iddiasıyla açtığı davaysa önümüzdeki günlerde başlayacak. (EÜ/TK)
* Aydemir: Askerlik Şubesi müdürü şaşırdı (video)
* Erkan: Resmi ideoloji askerlik yapmamayı düşünemiyor bile (video)
