*Fotoğraf: AA.
Açık Radyo'da aşı etki oranları hakkında son bilgileri veren ve özellikle Türkiye'nin kullanmakta olduğu Çin aşısının etki oranıyla ilgili kafa karışıklığını açan Viroloji Uzmanı Selim Bodur'un verdiği bilgileri aktarıyoruz:
"Farklı ülkelerde farklı etki oranı olabilir"
"Sinovac aşısıyla ilgili ilginç açıklamalar geliyor. Özellikle Çin'den gelen Sinovac aşısıyla ilgili haberlerde özellikle Reuters Ajansı'nın yaptığı bir çarpıtma var. Bunun bilinmesinde yarar var" diyen Badur ekledi:
"Çin aşısı Türkiye'de yüzde 91, Endonezya'da yüzde 70'lerde, Brezilya'da yüzde 50'lerde sonuçlar verdi. Aynı aşı birbirinden farklı bu üç ülkede, birbirinden farklı etkiye sahip olabilir mi diyorlar.
Evet olabilir. Çünkü her üç ülkede farklı uygulamalarla araştırmalar yapıldı.
Şimdi Brezilya'dan gelen sonuçlara baktığımız zaman, Brezilya şöyle bir açıklama yapıyor ve bu değerlendirme de Endonezya ve Türkiye'den yapılan değerlendirme gibi değil.
Diyorlar ki; Ağız hastalık açısından aşının etkisi Brezilya'da yüzde 100 bulundu. Orta şiddetli hasta açısından yüzde 77 bulundu, hafif hastalık açısından da yüzde 49 bulundu.
Hiçbir aşı çalışmasında hafif hastalık açısından yani 'Aşı, burnunuzun akıp, boğazınızın ağrımasını engelledi mi?' diye bir değerlendirmeyi Moderna ya da AstraZeneca yapmadı.
Onun için belki de en titiz yaklaşımı Brezilya çalışması gösterdi bu aşı çalışmaları içerisinde.
Ama nedense Reuters Ajansı bunu çok modifiye edip veriyor ya da en sondaki sadece hafif hastalık açısından etki oranını veriyor.
Yoksa ağır hastalara yüzde 100 bir etkisi olan, belki de en etkili aşı sonucu çıkar, eğer ağır hastalık grubunu ele alırsanız.
TIKLAYIN - Çin aşısının etki oranları neden çelişkili?
"Sonuçların açıklanmasında tuhaflık var"
Brezilya'daki sonuçların açıklanmasında bir tuhaflık var. Şu açıdan bir tuhaflık var; Brezilya yetkililerinin konuya yaklaşımı ilginç.
Çünkü iki farklı yaklaşım var. Bir tanesi Başkan Bolsenaro. O Çin aşısını değil AstraZeneca aşısını öneriyor. Buna karşı Sağlık Bakanlığı ve eyaletlerdeki yöneticiler özellikle San Paulo'daki yöneticiler, Çin aşısını değerlendirip onu değerlendiriyorlar.
İki farklı otorite iki farklı aşı önermekte. Ülkede bununda savaşı var ve haber çarpıtması bundan da kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle Brezilya çalışmasının ve Brezilya sonuçlarının iyi değerlendirilmesi lazım.
Dikkatli irdelenince, Reuters'in ya da Türkiye'de bu aşının iyi olmadığını düşünenleri ilgilendirdiği gibi, aşı daha az etkili değil belki hepsinden de daha fazla etkili çıkabilir.
"Gönüllü grubu sonucu etkiler"
Biraz daha irdelenirse, bunun çeşitli nedenleri var. Brezilya diğer ülkelerdeki çalışmalardan farklı olarak, aldığı gönüllü grubu toplumdan değil, sağlık çalışanlarından almış. Yani en fazla virüsle temas eden en yoğun temas eden kesim. Bu önemli.
İkincisi ise bu insanlar Covid hakkında bilgileri olduğu için çok hafif belirtilerde bile, 'Covid olabilirim, bir test yapın' diye başvuran kişiler. Tabi bu da beraberindeki o çok hafif olgulardaki değerlendirmelerin gerçekleşmesini sağlıyor.
Örneğin Brezilya'daki çalışmada Covid tanısı için 11 tane belirti, semptom tanımlanmış, diğer bütün aşı çalışmalarında ise sadece 8 tanedir bu belirtiler.
Brezilya'nın aşı değerlendirmesine ciddi bir haksızlık yapılıyor. Ben de okudukça yeni yeni anlıyorum. Belki de en titiz çalışma yani.
Faz çalışmaları nasıl işliyor?
Türkiye'de aşının etkisi açısından 65 yaş ve üstü için bir çalışma yok. Türkiye 18-19 yaş üzerinde çalıştı ama Brezilya'da belirli sayıda bu yaş grubu için çalışmalar da var.
İkincisi Pfizer/BioNTech aşının faz3 çalışmalarında bu yaş grubunda ufak da olsa bir grup var ama genelde bu yaş grubunda olan ve kronik hastalığı olanlar bu faz çalışmalarına alınmıyorlar. Daha çok sağlıklı gönüllülerde, gençlerde ne oluyor diye bakılıyor.
Bir şey daha belirteyim bu faz1 ve faz2 çalışmaları sırasında belirli bir yaş grubunda olumsuz bir etki yaratıyor mu diye inceleme yapılıyor.
Herhangi bir olumsuz etkiye ya da yan etkiye neden olmadığı saptandıktan sonra etkililik çalışmasında, aşının bir işe yarayıp yaramadığı bakılıyor.
Buraya da yaşlılar alınmıyor. Peki bu nasıl kanıtlanacak? Siz 65 yaş ve üzeri yaş grubuna herhangi bir çalışma yapmamış bile olsanız, güvenilirse eğer aşılar, bu yaş grubunda da etkili olacağını varsayıyorsunuz.
Belki ileri yaş nedeniyle zayıflayan immun sistem biraz daha düşük etkililik gösterecektir. Aşı çalışmalarında genellikle faz çalışmaları bu şekildedir."
(PT)
