Haberin İngilizcesi için tıklayın
Vestel başta olmak üzere, Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) artan Covid-19 vakalarını Manisa Tabip Odası Başkanı Şahut Duran ile konuştuk.
İldeki son duruma ilişkin bilgiler veren Dr. Duran, Vestel’de işyeri hekimi olarak görev yapan bir aile hekiminin işine "işyerine ait bilgileri sızdırmak" iddiasıyla son verildiğini ve sürecin yargıya taşındığını aktardı.
Covid-19 vaka sayısının 1 Haziran’da başlayan normalleşme sürecinden itibaren arttığına da değinen duran, sürecin medyaya yansıması ve gelen tepkiler üzerine Manisa Valiliği’nin Vestel fabrikasını doğrudan denetlemeye başladığını söyledi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) de konuya ilişkin incelemelerde bulunmak için Manisa’ya gitti ve duruma ilişkin bir rapor hazırladı.
"İşçiler hiçbir taramadan geçirilmedi"
OSB’nin tamamında Covid-19 vaka sayılarının arttığını söyleyen Dr. Duran, daha önce de bu tip artışlar nedeniyle birkaç fabrikada üretime ara verildiğini belirtti. Duran şöyle devam etti:
“Biz pandemi sürecinin başından beri sayıların açıklanması, hastalığın yoğun olduğu bölgelerin daha güçlü bir şekilde karantina alınması, sürecin iyi yönetilmesi ve şeffaflık çağrılarında bulunuyorduk. 1 Haziran’dan sonra, valilik il koordinasyon toplantılarında fabrikalarda filyasyon çalışmalarına daha da dikkat çekmeye çalıştık.
* Dr. Şahut Duran
“Ancak normalleşme sürecinden sonra her alandaki denetimler yumuşadı. Pandemi nedeniyle azaltılan işçi sayısı arttırıldı. Çok hızlı bir işçi alımı gerçekleşti ve bu hiçbir tarama yapılmadan sadece fabrika girişinde ateş ölçülerek yapıldı.
“Bant usulü çalışma ve temas var”
“Bu hastalıkta hep söylediğimiz gibi ateş olmayabiliyor, taşıyıcılar yani hastalığı sessiz şekilde geçiren işçiler de oluyor. Yayılma da daha hızlı oluyor. Çünkü fabrika içinde ne kadar önlem alırsanız alın bazı fabrikalarda temas söz konusu.
“Bant usulü çalışma var ve herkes ona bir şekilde dokunuyor. Eldiven kullanılıyor fakat burada ihmaller söz konusu olmuş.
“Yönetimin ve işçilerin rakamları çelişkili”
“1 Haziran’dan sonra hastaneye başvuranların çalıştığı yerleri söylemelerinden hem de işçilerin kendi seslerini duyurmak için oluşturdukları platformlardan bize ulaşılması aracılığıyla, biz sayının artmaya başladığını öğrendik.
“Ölümler oldu ve bu sayılar yönetim ve çalışanlar tarafından farklı rakamlarla açıklandı. Bu çelişkili açıklamalar oradaki durumu daha da belirsizleştirdi.
“Hastaların başka yerlere gönderildiği söyleniyor”
“Vestel’in kendi açıkladığı kadarıyla 19 bin çalışanı var ve bu sayı, buradaki OSB’nin 3’te 1’i civarına denk geliyor. Sürecin medyaya yansımasıyla tepkiler çoğalınca önlemlerin arttırıldığı yönünde çalışanların aktarımı var. Fakat Manisa’da boş yoğun bakım yatakları olmasına rağmen bazı vakaların sayıyı gizlemek için başka şehirlere gönderildiği iddiaları da var.
“Şu an içeride ne olduğunu bilmiyoruz ama valiliğin doğrudan müdahale ederek işleyişi takip ettiğini biliyoruz. Fabrikalar daha defansif bir tutum sergiledikleri için bilgi akışı da pek sağlıklı işlemiyor.”
TTB raporu: 1000 civarında hasta var
Vestel’de Covid-19 vakalarının artmasının ardından bölgeye giden TTB heyetinin raporunda da, şikayeti olan işçilerin hastaneye başvurmasının bir hafta engellendiği, daha sonra ise bu işçilerin Covid-19 testlerinin pozitif çıktığı belirtildi.
Raporda alınan önlemlerin yetersizliğine dikkat çekilirken, Vestel’de 12 saatlik 2 vardiya şeklinde çalışıldığı, diğer fabrikalarda ise 3’lü vardiya sistemi bulunduğu açıklandı. Ayrıca vestel fabrikalarında, 8 işçinin hayatını kaybettiği 1000 civarında Covid-19 hastası olduğu da aktarıldı.
“Bir vardiyada bazı fabrikalarda 100-200 işçi çalışırken, Vestel’de bir vardiyada 1500 işçi olabilmektedir. Servislerin yüzde 60’ı ise, İzmir’den gelmektedir” denilen raporda, sendika temsilcilerinin, Organize Sanayi Bölgesinde işverenlerin işçi sağlığı ve güvenliğine yeteri kadar önem vermediği dile getirildi.
Haftada 5 maske veriliyor
Soyunma odasında bir dolapta iki işçinin soyunup giyindiği belirtilirken, fiziksel mesafenin ortadan kalktığı, işçilerin, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına ulaşmasında sıkıntılar yaşandığı ve bazı yerlerde haftada 5 maske verildiği ifade edildi.
Vestel’de testi pozitif çıkan işçilerin temas ettiği diğer kişilerin tespit edilemediği belirtilen raporda şu ifadeler yer aldı:
“1 Haziran öncesi servislere binişlerde gruplar arasında, 15’er dakika zaman varken, daha sonra bu uygulamanın kaldırılırken, servislere binişlerde yığılmalar olmaya başladığı tespit edildi.
"İşçilere ayda iki adet bez maske verildiği, bez maskelerin de üst tarafında tel çubuk olmadığı için, burnun sürekli açıkta kaldığı bildirildi. Şikayetleri olan işçilerin ise, 1 hafta boyunca hastaneye başvurması engellendiği ve daha sonra Covid-19 testi pozitif çıktığı belirtildi.
“Maske, mesafe, temas duyarlılığı azaltılıyor”
“Kritik olan alanların dışındaki alanlar bir süreliğine durdurulmadığı sürece salgının kontrol altına alınması mümkün olmayacaktır. Ayrıca, pandeminin kontrol altına alındığı yönünde yapılan propaganda, tüm toplumu olduğu gibi işçileri de etkileyerek; maske takılması, fiziksel mesafe-fiziksel temasın engellenmesi ve hijyen konusundaki duyarlılıklarını azaltmaktadır.
“Manisa OSB ve Vestel’de Covid-19 salgınını tetikleyen faktörler, bir yandan alınması gereken tedbirlerde meydana gelen eksiklikler üzerinden değerlendirilmesi gerekirken, diğer yandan üretim sürecinin kendisinin, enfeksiyonun bulaşması için uygun bir ortam hazırlaması üzerinden değerlendirilmelidir.”
Heyetten öneriler
Raporun son bölümünde ise TTB heyeti tarafından şu öneriler sunuldu:
* 12 saate çıkarılan vardiyalar, 6 saate düşürülmeli
* Aynı vardiyada çalışan işçi sayısı azaltılmalı
* Soyunma dolaplarındaki sıkışıklığı önleyecek tedbirler alınarak, işçilerin topluca soyunma odalarına girmesi önlenmeli
* Dışarıdan içeriye, virüs taşınmasını engellemek için iş kıyafetleri, sadece işyerinde giyilmeli
* Sadece idari bölüm alanları değil, tüm fabrikada ortak kullanılan alanlar, ekipmanlar, kapı kolları, merdiven tutacakları gibi bölümler etkin ve uygun şekilde dezenfekte edilerek bulaşmanın önlenmesi için tedbirler alınmalı
* Yemekhanelerde, işçiler masalara tek tek oturtulmalı veya masa yeterli büyüklükte ise araya seperatörler koyarak fiziksel mesafe sağlanmalı
* Eğitimler devam etmeli, yüz yüze eğitimlerin yapılamadığı durumlarda da çeşitli görseller ve talimatlar kullanılarak, Covid-19’a karşı tedbirler konusunda duyarlılığın devamı sağlanmalıdır.
Ne olmuştu?
Manisa Tabip Odası Başkanı Dr. Şahut Duran, Ağustos ayının başında yaptığı açıklamada, Vestel başta olmak üzere Manisa OSB’de artan Covid-19 vaka sayılarına dikkat çekmişti.
Duran, kent genelinde normalleşme sonrası hasta sayısının üç katına çıktığını ve sadece Vestel’de bin civarında pozitif vaka olduğunu söylemişti.
Konuya ilişkin bir açıklama yapan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu Vestel'de işçilerin aktardığı uygulamaları şu şekilde sıralamıştı:
- İşçiler üretim bandında dip dibe çalışıyorlar. Bu koşullarda salgın fabrikada hızla yayılıyor.
- Bir işçi hasta olduğunda semptom göstermedikçe temasta olduğu işçilere test yapılmıyor, bu işçiler karantinaya alınmıyor. Bantlarda yan yana çalışan işçilerden biri hasta olduğunda yerine yeni işçi gelerek üretim devam ediyor.
- İnsan hayatının önceliği gereği üretimin azaltılması, hatta durdurulması bir yana üretim sürekli olarak artırılıyor. Buna paralel olarak işçi sayısı da mesailer de artıyor ve risk büyüyor.
- Salgına önlem almak yerine salgını fırsata çeviren işveren üretim sırasında yan yana çalışan işçilerin dinlenme molalarını kaldırıyor. Yani yan yana çalışırken geçmeyen ama yan yana dinlenirken bulaşan bir virüs icat ediyor.
- Elbette böylesi bir salgın karşısında sadece maske ile önlem almak yetersizdir ancak işçiler maskelerin ve hatta kumanyalarının bile yetersiz olduğunu vurguluyorlar.
(TP)
.jpg)
