Venezuela Ulusal Seçim Konseyi'nin Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun üçüncü kez aday olduğu başkanlık seçimlerini kazandığın açıklaması Amerika ve dünyanın diğer kıtalarında karmaşık tepkilere yol açtı.
Pazar günü yüzde 59 katılımla gerçekleşen seçimlerden Maduro, yüzde 51,20 oyla devlet başkanı olarak çıkmış, muhalefet koalisyonu Birleşik Demokratik Platform (PUD) adayı Edmundo Gonzalez ise yüzde 44,20 ile ikinci sırada yer almıştı.
Venezuela’da yine Maduro kazandı
Ülkelerin ve uluslararası kuruluşların liderlerinin bir bölümü Maduro'nun "temiz ve kesin" zaferini kutlar ve başarılar dilerken bir bölümü de tartışmalı liderin zaferine "kuşkuyla" yaklaştı. ABD ve Atlantik ittifakına yakın konum alan liderler Maduro'nun Başkanlığını reddederken, Rusya ve Moskova'yla yakın ilişkilere sahip olanlarsa Maduro'ya takdirlerini açıkladı.
Latin Amerika'nın ilerici yönetimleri de birbirlerinden farklı tutumlar sergiledi.
Reuters'in derlemesine göre, belli başlı liderlerin tepkileri şöyle:
ABD Dışişleri Bakanı
Antony Blinken
"Açıklanan sonucun Venezuela halkının iradesini veya oylarını yansıtmadığı konusunda ciddi endişelerimiz var."
Brezilya Dışişleri Bakanlığı
"Brezilya hükümeti, dün Venezuela'da gerçekleşen seçimin barışçıl bir biçimde gerçekleşmesini selamlıyor ve sayım sürecini yakından takip ediyor... Ulusal Seçim Konseyi'nin (CNE) sandık merkezlerine göre tasnif edilmiş verileri yayınlamasını bekliyor; bu, şeffaflık, güvenilirlik ve meşruiyet yolunda önemli bir adım."
Şili Başkanı Gabriel Boric
"Maduro rejimi sonuçların inanılması zor olduğunu anlamalı. Uluslararası toplum ve özellikle sürgündeki milyonlarca Venezuelalı da dahil olmak üzere Venezuela halkı tam şeffaflık talep ediyor... Şili'deki, doğrulanamayan hiçbir sonucu tanımayacağız."
Meksika Başkanı Andres
Manuel Lopez Obrador
"Oyların sayımı bitene kadar bekleyeceğiz... Seçim otoritesi bu eğilimi onaylarsa, Venezuela halkı tarafından seçilen hükümeti tanıyacağız çünkü demokrasi bunu gerektirir."
Ekvador Başkanı Daniel Noboa
"Bölge genelinde iktidara yapışmaya ve yurttaşların elinden barışı almaya uğraşan politikacılar var. Karşı karşıya olduğumuz şey bu, diktatörlük tehlikesi ve bugün onlardan birinin milyonlarca Venezuelalının umudunu nasıl ellerinden almaya çalıştığına tanık oluyoruz."
Arjantin Başkanı Javier Milei
"[Maduro'nun kendisi] bile kutladığı seçim dolandırıcılığına inanmıyor. Arjantin Cumhuriyeti de inanmıyor.
"Sahtekarlığı kabul etmiyoruz, uluslararası toplumu Venezuela'da hukukun üstünlüğünü yeniden tesis için birleşmeye çağırıyoruz ve Venezuela halkına ülkemizin kapılarının özgür yaşamı seçen herkese açık olduğunu hatırlatıyoruz."
El Salvador Başkanı
Nayib Bukele
"Dün Venezuela'da gördüğümüz şeyin sahtekarlıktan başka bir adı yok. Resmi sonucun gerçeklikle hiçbir ilgisi olmadığı bir 'seçim' bu. Herkes için apaçık bir şey."
Panama Başkanı
Jose Raul Mulino
"Oylama kayıtlarının ve seçim bilgisayar sisteminin tam bir incelemesi yapılana kadar diplomatik ilişkileri askıya alıyoruz."
Avrupa Birliği Dış Politika
Şefi Josep Borrell
"Venezuela halkı ülkenin geleceği için barışçıl bir şekilde ve büyük katılımla oy kullandı. Onların iradesine saygı gösterilmesi gerek. Seçim sürecinde oyların ayrıntılı sayımı ve sandık merkezlerinde oy kayıtlarına erişim dahil olmak üzere tam şeffaflığın sağlanması yaşamsal önem taşıyor."
Kolombiya Dışişleri Bakanı
Luis Gilberto Murillo
"Başkanlık seçimlerine dahil tüm siyasal aktörlerle sürekli temas kurduktan sonra... Tüm kesimlerin sesinin duyulmasını elzem görüyoruz. Sonuçlarla ilgili tüm kuşkuları gidermek önemli... Toplam oy sayımının, sonuçların sağlamasının yapılmasının ve bağımsız denetiminin mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmesini talep ediyoruz."
Uruguay Devlet Başkanı
Luis Lacalle Pou
"Bu herkesin bildiği bir sırdı. Gerçek sonuçlar ne olursa olsun 'kazanacaklardı'. Seçim günü ve sayıma kadar geçen süreç apaçık kusurlarla doluydu. Onu sağlamak için kullanılan usuller ve mekanizmalara itimat edemiyorsanız zafere zefer diyemezsiniz."
Rusya Devlet Başkanı
Vladimir Putin
Putin Maduro'ya mesajında "Rusya-Venezuela ilişkileri stratejik bir ortaklık niteliğindedir. Devlet başkanı olarak faaliyetlerinizin her yönde ilerici gelişmelere katkıda bulunmaya devam edeceğinden eminim." dedi.
"Güncel ikili ve uluslararası gündemde yer alan konularda yapıcı ortak çalışmalarımızı sürdürmeye hazır olduğumuzu teyit etmek isterim. Rusya topraklarında her zaman başımızın üstünde yeriniz olduğunu unutmayın."
Küba Devlet Başkanı
Miguel Diaz-Canel
Küba Başkanı da Maduro'ya kutlama mesajında "Kardeşim Nicolas Maduro, sizin zaferiniz, yani Bolivarcı ve Chavezci halkın zaferi, emperyalizm yanlısı muhalefeti temiz ve kesin bir yenilgiye uğrattı. Ayrıca bölgesel, müdahaleci ve Monroecu sağı da yendi. Halk konuştu ve Devrim kazandı." dedi.
Peru Dışişleri Bakanı
Javier Gonzalez-Olaechea
"Venezuela hükümeti tarafından dolandırıcılık amacıyla yapılan tüm usulsüzlükleri baştan sona kınıyorum. Peru, Venezuela halkının iradesinin çiğnenmesini kabul etmeyecektir.
"Peru'nun Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti Büyükelçisi derhal istişareler için geri çağrılmıştır."
Guatemala Devlet Başkanı
Bernardo Arevalo
"CNE tarafından açıklanan sonuçlara yönelik pek çok kuşkumuz var. Bu nedenle seçim gözlem misyonu raporları önemlidir ve bugün Venezuelalıların oylarını her zamankinden de çok savunmak gerekir."
Kosta Rika Devlet Başkanlığı
"Kosta Rika Hükümeti, Nicolas Maduro'nun düzmece olarak gördüğümüz Bolivarcı Venezuela ian Cumhuriyeti başkanı ilan edilişini kesinlikle reddediyor."
Honduras Devlet Başkanı
Xiomara Castro
"Başkan Nicolas Maduro ve cesur Venezuela halkına, egemenliklerini ve Komutan Hugo Chavez'in tarihi mirasını bir kez daha doğrulayan itiraz kabul etmez zaferleri için özel tebriklerimizi ve Demokratik, Sosyalist ve Devrimci selamlarımızı iletiyoruz."
Bolivya Devlet
Başkanı Luis Arce
"Bu demokrasi şenliğini yakından takip ettik ve Venezuela halkının sandıktaki iradesine saygı gösterilmesinden memnuniyet duyuyoruz. Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti ile dostluk, işbirliği ve dayanışma bağlarımızı güçlendirmeye devam etme isteğimizi teyit etmek istiyoruz."
İspanya Dışişleri Bakanı
Jose Manuel Albares
"Venezuela halkının demokratik iradesine, bütünüyle doğrulanabilir sonuçların tüm sandık tutanakları sunularak güvenceye alınması çerçevsinde saygı gösterilmelidir."
Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega
"Büyük zaferi selamlıyoruz... Size, Nicolas Devlet Başkanı, (Maduro'nun eşi) Cilia'ya, PSUV'ye (Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi), gençliğe ve tüm Venezuela ailelerine, şeref, şan ve daha fazla zafer için saygılarımızı ve selamlarımızı iletiyoruz."
(AEK)
