Avrupa Konseyi'nin anayasal konulardaki uzmanlık organı Venedik Komisyonu, Olağanüstü Hal kapsamında Türkiye'nin uygulamalarını ve KHK’ları eleştirdi.
Avrupa Konseyi'nin anayasal konulardaki danışma organı olan Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu; kısa adıyla Venedik Komisyonu Cuma günü bir açıklama yaptı.
Komisyon tarafından kaleme alınan raporun tam metni pazartesi günü yayınlanacak.
Venedik Komisyonu’nun Türkiye’ye uyarıları şöyle:
Yerel yöneticilerin görevden alınması
Komisyon yerel yönetimlerin demokratik toplumun ana temellerinden biri olduğu; yerelde yapılan seçimin halkın politik sürece dahil olması için kilit önem taşıdığını hatırlattı ve şu uyarıları yaptı:
* KHK'lar ile görevden alınan belediye başkanları, başkan yardımcıları ve yerel meclis üyelerinin yerine yapılan atamaların durdurulmalı.
* Görevden alınan yerel politikacılar hakkında soruşturma olmaması halinde geri atanmaları için düzenleme hazırlanmalı.
* Terörle ilişkili suçlamalarla görevden alınan yerel yöneticilerin suçsuz bulunmaları durumunda görevlerine geri iadesini sağlayacak bir çerçeve ve mekanizmalar geliştirilmeli.
2 Eylül 2016'da yayınlanan 674 sayılı KHK, Belediye Kanunu'na eklediği fıkrayla, merkezi hükümete belediyelere kayyum atamayetkisi vermişti. Komisyon 674 sayılı KHK'yı antidemokratik olarak nitelendirdi.
* 674 sayılı KHK'yla getirilen değişiklikler OHAL ile doğrudan ilişkili değildir, özellikle yerel yöneticilerin merkezden atanmasına yol açan bu değişiklikler geri çekilmeli.
* 674 sayılı KHK'yla getirilen değişikliklerin OHAL'in sonlanmasıyla sona ermesi sağlanmalıdır.
* Demokrasiyi etkileyen kalıcı yapısal değişiklikler KHK ile değil parlamentoda kapsamlı tartışmalar sonucunda yapılmalı.
* Terörle mücadele bağlamında valilere verilen özel yetkiler yargı denetimine açılmalı.
TIKLAYIN - OHAL'de Belediyelere Yönelik Kayyum İşlemleri
OHAL yetkisinin aşırı kullanımı
Olağanüstü hal uygulamalarının kapsamı hakkında da eleştiri yapan komisyon, 15 Temmuz darbe girişimine atıfla "tehlikeli silahlı komplo karşısında olağandışı tedbirlere ihtiyaç duymasının" anlaşılır olduğunu kaydetti ancak şu uyarıyı yaptı:
“Ancak Türk yetkililerin bu olağanüstü gücün kapsamını farklı yorumluyor”.
Venedik Komisyonu bu noktada Türkiye'den iki talebi var:
1- Olağanüstü hal uygulamaları için bir takvim belirlemeli
2- Terörle mücadele önlemlerinin ise hukuki gözetim altına alınması sağlanmalı
674 sayılı KHK için uyarı
Venedik Komisyonu, Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nin bu yıl 674 sayılı KHK Türkiye'nin de taraf olduğu Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Anlaşması'nı ihlal ettiği yönündeki kararını da hatırlattı.
Venedik Komisyonu hakkında
Strasbourg merkezli Avrupa Konseyi'nin anayasal danışma organı konumundaki Venedik Komisyonu 1990 yılında kuruldu. Komisyon demokratik kurumlar, temel haklar, seçimler, siyasi partiler ve yargıyla ilgili konularda Avrupa genelinde müşterek hukuk alanı oluşturulması için çalışıyor.
Venedik Komisyonu’nun rapor ve tavsiyeleri AİHM, Avrupa Konseyi organları ve AB tarafından referans belge olarak kullanılıyor.
Venedik Komisyonu’nun OHAL dönemi uyarıları
TIKLAYIN - Venedik Komisyonu’ndan “Tek Kişi Rejimi” Uyarısı – 14 Mart 2017
TIKLAYIN - Venedik Komisyonu: Medyanın Susturulması Demokrasiyi Etkiler – 3 Mayıs 2017
(HK)
* Kaynak: Deutsche Welle, BBC,
