Üniversite öğrencisi veganlar, okul yemekhanelerinde vegan menüye ulaşmakta güçlük çekiyor.
Hacettepe, Dokuz Eylül, Yıldız Teknik ve İstanbul Üniversitesi gibi üniversiteler öğrencilere vegan menü seçeneği sunuyor; ancak Türkiye’deki pek çok üniversitede bu seçenek yok.
Dolayısıyla vegan menü seçeneğinin sunulmadığı üniversitelerde okuyan vegan öğrenciler, okul yemekhanesinin sunduğu ve fiyat olarak dışarıya göre daha uygun olan yemeklerden yararlanamıyor.
“Asıl problem idarecilerin vegan kimliğe olan mesafeleri”
Eskişehir Anadolu Üniversitesi öğrencisi Derya, okulunun yemekhanesinde vejetaryen menü çıktığını; ancak vegan menü olmadığını söyledi:
“Merak edip bakmıştım, geçtiğimiz yıllarda vegan öğrenciler okul idaresine vegan menü için sosyal medya üzerinden belli çağrılar yapmış ama pek kitleselleşmemişler. Ancak asıl problem bundan ziyade bence idarecilerin vegan kimliğe olan mesafeleri. Çoğunluk hâlâ veganizme mesafeli yaklaşıyor, idareciler ve bürokratlar da bu çoğunluktan azade değil. Üstüne üstlük bürokratların muhafazakâr kimliğinin ne kadar ön planda olduğu biliniyor.
“Ben yaklaşık 2 yıldır veganım ve şunu rahatlıkla söyleyebilirim: Vegan gıdalara ulaşmak sanıldığı kadar zor değil. Zor değil ancak ben de bir Anadolu Üniversitesi öğrencisi olarak diğer öğrencilerin yararlandığı yemekhane hakkından yararlanmak istiyorum. Ders aralarında markete ya da kantine gidip o anı geçiştirecek şeyler yemektense bir öğün sağlıklı ve ulaşılabilir vegan yemek yemek istiyorum.”
“Eşit muameleyi hak ediyoruz”
Diyarbakır’da yaşayan Dicle Üniversitesi öğrencisi Asım’ın aktardığına göre, Anadolu Üniversitesi’nin aksine kendi okullarında vejetaryen menü dahi bulunmuyor:
“Doğup büyüdüğüm kültürde hayvansal gıdalar sofraların ayrılmaz parçası. Doğal olarak Diyarbakır’da vegan bir sofra kültürünü kendim için oturtmam başlı başına zordu. Burada Gabo, veganlar için güzel bir alan sunuyor, o kadar. Sonuçta vegan-vejetaryen olmayan öğrenciler gibi vegan-vejetaryen olan biz gibi öğrenciler de bu okulun öğrencileri. Elbette eşit muameleyi hak ediyoruz.
“Tabloyu kabaca şöyle tarif edebilirim: Okul diyor ki ‘Siz yemek saatlerinde okulda olduğunuz için size uygun fiyatlı yemek veriyorum.’ Bu mantık, yemeğin kalitesini dışında tutuyorum, çok güzel bir mantık. Ama biz ne olacağız? Bu yemekler sadece vegan-vejetaryen olmayan öğrenciler düşünülerek çıkarılıyor. Geri kalanlar ne olacak? Bunun cevabı yok, sadece çoğunluğa göre hareket ediliyor. Burada bir hata da bizim, sesimiz çok çıkmıyor, bir araya gelemiyoruz. Daha görünür olmamız, hakkımız olanı istememiz lazım.”
Veganlık ve vejetaryenlik nedir?
Veganlık, herhangi bir hayvansal ürünü ne yemeyi ne de kullanmayı etik, çevresel ve sağlık gibi çeşitli sebeplerle reddeden yaşam biçimi. Veganlar sadece et ve balıktan kaçınmakla kalmaz, süt ürünleri, yumurta ve diğer hayvansal içerikli ürünleri de tüketmez ve kullanmazlar.
Vejetaryenlik ise hayvanların etini yememekle sınırlı bir beslenme tercihidir; ancak vejetaryenler süt, yumurta ve diğer hayvansal ürünleri tüketebilirler. Vejetaryenliğin farklı alt türleri bulunur:
- Lakto-vejetaryenlik: Et, tavuk, balık ve yumurta tüketmez; süt ve süt ürünlerini tüketebilir.
- Ovo-vejetaryenlik: Et, tavuk, balık ve süt ürünlerini tüketmez; yumurta yiyebilir.
- Pesketaryenlik (yarı vejetaryenlik): Et ve tavuk tüketmez, ancak balık ve diğer deniz ürünlerini yiyebilir.
Bu farklılıklar, kişilerin hangi hayvansal ürünleri tüketip tüketmediğine göre değişir ve hem beslenme alışkanlıkları hem de etik tercihleri açısından çeşitlilik gösterir.
(YAH/TY)
