Van'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 1 Kasım 2008'deki ziyareti sırasında yaşanan olaylara katıldığı gerekçesiyle terör suçlarıyla yargılanan bir çocuk tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi.
Önceki gün yapılan duruşmada, mahkeme davayı 30 Eylül'e erteledi. Davada 17 ve 15 yaşlarında iki çocuk yargılanıyor. Çocuklar "üyesi olmamakla birlikte PKK adına suç işlemek", "örgüt propagandası" ve "terör örgütü faaliyeti çerçevesinde" kamu malına zarar vermek ve polise direnmekle suçlanıyor. Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu'na göre, atfedilen suçlar için 18 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Olay tarihinde 17 yaşında olan çocuk, yaklaşık sekiz aydır Van F-Tipi cezaevinde tutuluyordu.
Hak savunucuları izliyor
Hak örgütleri, sendikalar, aileler, barolar, meslek ve uzmanlık örgütlerinden temsilcilerin oluşturduğu Çocuklar İçin Adalet Girişimi'nden bir heyet duruşmayı takip etmek ve ilde bulunan yetkililerle görüşmek için 23-25 Haziran'da Van'daydı.
Heyet, Emniyet Müdürlüğü, Terörle Mücadele Şubesi ve Çocuk Şubesi yöneticileri, Tabip Odası, baro ve belediye başkanıyla görüştü. Çocukların savunmasını üstlenen avukatların ilettiği sorunları Emniyet yetkilileriyle paylaşarak, çocuk adalet sistemi ilkelerine uyulmasını talep etti.
Öne çıkan sorunlar arasında, çocukların gözaltına alınmalarından savcılığa çıkan süreye kadar kötü muameleye maruz kalması, gözaltına alınanların yasaya rağmen çocuk şubesine gönderilmeden önce Terörle Mücadele'de tutulması, bu süreçte avukatlarla görüşmelerinin engellenebilmesi de var. İlde çocuk savcısı, çocuk mahkemesi bulunmaması; tutuklanan çocukların cezaevi koşulları da eleştiriler arasında.
Heyette İnsan Hakları Ortak Platformu'ndan (İHOP) Feray Salman, Gündem Çocuk Derneği'nden Emrah Kırımsoy, Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği'nden (ÖZGEDER) Berin Çanlı, Adli Tıp Uzmanları Derneği'nden Prof. Dr. Ümit Biçer, Diyarbakır Barosu'ndan Keziban Yılmaz ve Zeynep Kılıç, İzmir Barosu'ndan Nalan Erkem, Ankara Barosu'ndan Şükran Kitiş ve Van Barosu'ndan Bedia Özgökçe'yle Cüneyt Caniş vardı.
ÇİAG daha önce Diyarbakır ve Adana'da da görüşmelerde bulunmuştu.
Van'daki durum
Eylemlere katıldığı iddia edilen Çocukların terör suçlarıyla yargılanması hükümetin 2006'da Terörle Mücadele Kanunu'nda yapılan değişiklik ve ardından Yargıtay'ın verdiği bir kararla yoğunlaştı.
Yetkililerin verdiği bilgiye göre, Van'da 2006'da 42, 2007'de 50, 2008'de 114 ve 2009'da da bugüne kadar 29 çocuk bu kapsamda gözaltına alındı. Bu çocuklardan -yıllara göre- 12, 10, 21 ve üçü tutuklandı.
1 Kasım 2008'de başbakanın ziyaretini protesto etmek isteyen DTP'lilere polis engel olmuştu. İHD'ye göre beş kişi yaralanmış, 33 kişi gözaltına alınmıştı. 8 Mart kutlamasına da polis müdahale etti; bir kişi öldü, yüzden fazla insan gözaltına alındı. Yine 2008 Newroz kutlaması yasaklanmış, kentte çıkan olaylarda üç kişi ölmüş, 162 kişi gözaltına alınmıştı.
29 Mart yerel seçimlerinde DTP belediyeyi AKP'den aldı.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, tüm Türkiye'de TMY ve TCK'deki terör suçlarından 2006 ve 2007'de 1 572 çocuk hakkında dava açıldı; 92'si Diyarbakır'da 174 çocuk mahkum oldu.(EÜ)
