Urfa’nın Siverek ilçesine bağlı Akyurt (Metkê) Mahallesi ve çevresinde son 10 ayda en küçüğü 14 yaşında olmak üzere 11 çocuk ve gencin intihar ettiği iddiasına ilişkin DEM Parti Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın ile Urfa Milletvekilleri Dilan Kunt Ayan, Ferit Şenyaşar, Mithat Sancar ve Ömer Öcalan tarafından soru önergesi verildi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın bu iddia ile birlikte Türkiye’de çocuk ve genç intiharlarına ilişkin soruları yanıtlaması talep edildi.
2024-2025 öğretim yılında en az 72 çocuk işçi hayatını kaybetti
Veriler çocuk ve genç intiharlarına dair ne söylüyor?
Önergede, intiharların yalnızca bireysel hikâyeler üzerinden ele alınamayacağı, sosyolojik bir olgu olarak toplumun ekonomik, kültürel ve politik sorunlarıyla doğrudan ilişkili olduğuna işaret edildi.
Dünya Sağlık Örgütü’nün her yıl en az 720 bin kişinin intihar nedeniyle yaşamını yitirdiğine dair verilerine dikkat çekilen önergede, 15-29 yaş grubunda intiharın üçüncü en yaygın ölüm nedeni olduğu belirtildi.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin 2000-2023 yılları arası intihar verilerine yer verilen önergede, Türkiye’de intihar oranlarının son 24 yılda 2,25 kat arttığı kaydedildi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yer alan 23 kentte ise artışın 1,99 olduğu, en çok 15-19 yaş grubunun etkilendiği ifade edildi. Diyarbakır’da 15 yaş altı çocuk intiharlarının diğer yaş gruplarına kıyasla birinci sırada olduğuna dikkat çekildi.
Okullar açıldı, otizmli çocukları neler bekliyor?
"Çocuğun üstün yararı" ilkesi hatırlatıldı
TÜİK’in 2024 ölüm istatistiklerine atıfta bulunulan önergede, kaba intihar hızının artışta olduğu ve 15-19 yaş grubunda yüzde 6,18 ile 2009’dan bu yana en yüksek oranlardan birine ulaştığı vurgulandı.
Urfa’da ise 2000-2023 yılları arasında intihar vakalarının 2,71 kat arttığı, en çok 15-19 yaş grubunda görüldüğü belirtildi. Özellikle Siverek ilçesine bağlı Akyurt (Metkê) Mahallesi ve çevresinde son 10 ayda en küçüğü 14 yaşında olmak üzere 11 çocuk ve gencin intihar ettiği iddiası önergede yer aldı.
Önergede, çocukların anadilinde eğitime erişememesi, yoksulluk, işçileştirme ve psiko-sosyal destek mekanizmalarının eksikliğinin intihar vakalarının artışında etkili olduğuna dikkat çekildi. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin “çocuğun üstün yararı” ilkesi hatırlatılarak, çocuklara yönelik özgün politikaların geliştirilmesinin zorunlu olduğu belirtildi.
Bu bağlamda yanıtlanması beklenen sorular şöyle:
Çocuk ve genç intiharlarının artış nedenlerine dair Bakanlığınızca yapılmış bir araştırma var mıdır? Varsa bulguları nelerdir?
Çocuk ve genç intiharlarını önlemeye yönelik Bakanlığınız bünyesinde yürütülen özel bir eylem planı bulunmakta mıdır?
Çocuklara yönelik psiko-sosyal destek hizmetlerinin ülke genelinde mevcut kapasitesi nedir? Bu hizmetlerden kaç çocuk yararlanmaktadır?
Çocukların anadilinde eğitime erişememesinin, yoksulluk ve işçileştirme gibi faktörlerin çocuk intiharlarıyla ilişkisini inceleyen herhangi bir çalışmanız var mıdır?
Son bir yıl içerisinde il ve ilçe bazında ayrı ayrı olmak üzere intihar eden çocuk ve genç sayısı kaçtır? Bakanlığınızca bu veriler, yaş grupları, cinsiyet, intihar yöntemi ve yerleşim türü (kırsal/kentsel) bazında detaylandırılarak paylaşılacak mıdır?
Son on ayda yalnızca Siverek ilçesine bağlı köylerde en az 11 çocuk ve gencin intihar ettiği iddiası doğru mudur? Bu vakalara dair Bakanlığınızca herhangi bir inceleme yapılmış mıdır?
Siverek’te intihar eden çocuk ve gençlerin ailelerine psiko-sosyal destek sağlanmış mıdır? Sağlandıysa kaç aile bu destekten yararlanmıştır?
Urfa’da intihar oranlarının ülke ortalamasının üstünde seyretmesine dair Bakanlığınızın öngördüğü yapısal önlemler nelerdir?
Siverek ve çevresinde çocuklara yönelik psiko-sosyal destek hizmetleri için kaç uzman (psikolog, sosyal hizmet uzmanı, çocuk gelişim uzmanı) görevlendirilmiştir?
Çocuk intiharlarının önlenmesi amacıyla Siverek’te yeni psiko-sosyal destek merkezleri açılması yönünde bir planınız bulunmakta mıdır?
Son yıllarda özellikle kırsal bölgelerde artış gösteren çocuk intiharları için ülke genelinde bir eylem planı hazırlığınız mevcut mudur?
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin “çocuğun üstün yararı” ilkesi doğrultusunda, çocuk intiharlarını önlemek üzere hangi adımlar atılmıştır?
Çocukların eğitime erişimi, psiko-sosyal destek ve yoksullukla mücadele alanlarında özel politikalar geliştirme gibi bir planınız var mıdır?
Çocuk yoksulluğunun ve çocukların işçileştirilmesinin çocuk intiharlarıyla ilişkisine dair özel bir çalışma tarafınızca yürütülmekte midir?
(NÖ)
