Üretici Pamuk Fiyatını Bekliyor
İzmir Ziraat Odası Başkanı Sedat Köse, 2003 yılı pamuk primlerinin kilogramda 28 sentten az olmaması ve prim ödemelerinin zamanında yapılması gerektiğini söyledi. Köse, üretimin teşviki için prim miktarlarının pamuk ekiminden önce belirlenmesi gerektiğini belirtti.
Menderes, Bayındır, Bergama, Çeşme, Karaburun, Kınık, Menemen, Ödemiş, Tire, Urla Ziraat Odaları başkanları ise, karşılaştıkları sorunları anlattılar.
Toplantıda ayrıca pamuk toplama ücretinin tespiti, TEDAŞ ile yaşanan sorunlar, ürün komitelerinin kurulması çalışması, ilçelerin tarımsal ve çiftçi sorunları gibi konular ele alındı.
50 çeşit sanayi kolunun hammaddesi, pamuk
Başkan Köse, pamuğun uluslararası ticarette büyük öneme sahip olduğunu, 50 çeşit sanayi kolunun hammaddesini oluşturduğunu söyledi. Prim sistemi ile ilgili açıklamalarda da bulunan Köse, şu bilgileri verdi:
* Pamuk 1998'den itibaren kilogram başına verilen primle desteklenmeye başlanmıştır. Ancak, 1998'de kilogramda 10 sent olarak belirlenen prim miktarı, yıldan yıla azaltılarak 2002'de kiloda 85 bin olarak verilmiştir.
* 2002'de ABD'de pamuk üreticisine kilo başına 48.5 sent, Yunanistan'da 202.8 sent ve İspanya'da 246.7 sent ile desteklenirken, ülkemizde ise üreticiye 5 sent verilmiştir. Dolardaki düşüş, ülkemize ABD ve Yunanistan'dan gelen pamuk miktarını arttıracaktır.
* Türkiyede 2002 yılı verilerine göre, 900 bin ton civarında pamuk üretilmekte, 540 bin ton pamuk da ithal edilmektedir. İthalatımızın yüzde 40'ından fazlası, ABD'den ve yüzde 25'i Yunanistan'dan yapılmaktadır.
Tarımda yanlış uygulamalar
* Prim sistemi; üretimin yönlendirilmesi, üreticilerden gelir seviyelerinin korunması, tarımsal üretimde sürekliliğin sağlanması, sanayici ve ihracatçıya dünya fiyatlarından mal temini ve rekabet şansı kazandırılması, sağlıklı bir piyasa oluşumu sağlanabilmesi, spekülatif hareketlerin önlenebilmesi, kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınması için yeterli prim miktarları ile ve genişletilerek sürekli uygulanmalıdır.
* Son iki yıldır prim miktarlarının belirlenmesinde izlenen yol, prim uygulamasının amacından uzaktır. Primin bütçeye konulan kaynağın dağıtımı şeklinde değil, üretimi yönlendirmesi ve üretici gelirlerinin korunması için belirlenen miktarların üreticiye ödenmesi şeklinde olmalıdır.
Başkanlar sıkıntılı
Tire Ziraat Odası Başkanı Halil İbişoğlu, TARİŞ'in açıkladığı 950 bin lira ortalama fiyatın yüzde 13.5'inin pamuk işçisine brüt olarak verilmesini teklif etti.
Kınık Ziraat Odası Başkanı Halil Ceylan, üreticinin kötü durumda olduğunu öne sürerek, Çiftçinin ağzını bıçak açmıyor. İşçiye ücret verelim de üretici ne kazanacak, onu bilen yok? dedi.
Bergama Ziraat Odası Başkanı Bedri Çakmakoğulları, pamuk toplama fiyatlarının İzmir için standart hale getirilmesinden yana olduklarını söyledi. Çakmakoğulları, yağmur yağmaması durumunda, bir ayda tüm pamuğun toplanabileceğini, ancak geçen yıllara oranla rekoltede yüzde 35-70 arasında kayıp olduğunu anlattı.
Menemen Ziraat Odası Başkanı Sefer Sofoğlu ise, pamuk işçisinin ücretinin büyük bölümünün dayıbaşılara gittiğini söyledi. (BB)