Vegan-vejetaryen yaşam biçimini seçen öğrenciler için aç kalmamak zorlu bir mücadeleyi gerektiriyor. Hayvansal gıda içeren besin tüketmeyi reddeden öğrencilerin üniversitelerde başlattıkları kampanyalar zaman zaman olumlu sonuçlar doğuruyor. Artık bazı üniversite yemekhanelerinde öğrencilerin türlü uğraşlarının ardından vegan-vejetaryen menü de seçenekler arasında yer almaya başladı.
Üniversitelerinin yemekhanelerinde vegan-vejetaryen menü seçeneğinin bulunması için mücadele eden olan İstanbul Üniversitesi’nden Yunus Emre Özdiyar ve Anadolu Üniversitesi’nden Derya Gündüz’le konuştuk.
“47. madde vegan-vejetaryen menü hakkını sağlıyor”
Yunus Emre Özdiyar, vegan olduktan sonra okulda yiyecek bulmakta zorlandığını, yaşadığı bu zorluğun da onu “yemekhanede vegan menü çıkabilir mi acaba?”sorusuna yönlendirdiğini anlatıyor. Üniversitelerde vegan olmak isteyen birçok öğrencinin olduğunu, fakat yemekhanelerinde vegan-vejetaryen menü bulunmadığı için öğrencilerin vegan yaşam tarzını ertelediklerini söylüyor.
Üniversitelerinde bulunan vegan-vejetaryen topluluklarının faaliyetlerini de anlatan Özdiyar ve Gündüz, okul yemekhanelerinde vegan-vejetaryen menü bulunmayan vegan-vejetaryen öğrencilere, Yüksek Öğretim Kanunu’nun 47. maddesine dayanarak mücadele etmelerini ve bu süreçte ısrarcı olmalarını tavsiye ediyor.
"Yemekhane müdürüyle, aşçıyla, gıda mühendisiyle konuştuk"
Okullarında nasıl bir mücadele yöntemi izlediklerini ise şu sözlerle anlatıyorlar:
Yunus Emre Özdiyar: “Rektörlükle iletişime geçtim. Beni, Sağlık, Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığına yönlendirdiler. En son bu işle daha ilgili olan Yemekhaneler Müdürü İlhan Abi’ye gönderildim. İlhan Abi anlayışlı biri çıktı. Bu, devlet dairelerinde sıkça rastlanan bir durum değildir. Ben şanslıydım. İlhan Abi her gidişimde beni dikkatli bir şekilde dinledi, ne yapabileceğini ve veganlığın ne olduğunu sordu. Birlikte bunlara yanıt aradık. Sonra ben aşçıya ve gıda mühendisine de durumu izah ettim. Bu süreçte bir buçuk ay boyunca sürekli Beyazıt’a gidiyor ve ısrarlarıma devam ediyordum. İnternette vegan menü çıkmasını isteyen kişilerin yorumlarını gösteriyordum.
"Bir buçuk ay sonra önce deneme amaçlı vegan menü çıkmaya başladı. Artık her öğlen Beyazıt Yemekhanesi’nde bu menü çıkıyor. Bir de bu yıl Çapa’da başladı. Bu kazanımı elde etmek için ısrarcı olmalı ve birçok kişinin sizinle olduğunu göstermelisiniz. Aslında Yükseköğretim Kanununun 47.maddesi vegan-vejetaryen menü hakkını hepimize sağlıyor. Ancak kanunlar otoritenin yorumlamalarına göre değiştiği için hala daha birçok okul bu menüye kavuşamamış durumda.
"Okula veya başka bir yere kayıtlı bir topluluğumuz yok, ancak Facebook’ta İstanbul Üniversitesi Vegan Topluluğu adlı bir sayfa oluşturmuştum. Oradan hangi okulların vegan-vejetaryen menü çabası için destek istediklerini paylaşıyorum. Sorulan sorulara cevap vermeye çalışıyorum.”
"İmza topladık, dilekçe verdik"
Derya Gündüz: “Vegan ve vejetaryen öğrenciler olarak pek çok dilekçe verdik. Yemekhane müdürü ve menüyü hazırlayan gıda mühendisiyle birebir görüşmeler gerçekleştirdim. Fakültemdeki hocalara mail atıp change.org’da vegan menü kampanyası başlattığımı ve destek olmalarını rica ettim. En son 1008 imza toplanmıştı. Eskişehir Vegan Grubu ile stant açmayı düşündüğümüz esnada dilekçelerin ve birebir görüşmelerimin sonuç verdiğini öğrendim. Prosedür olabildiğince çok sayıda dilekçe vermek ve imza toplamaktan oluşuyor.
"Okulun vegan-vejetaryen topluluğu var. Şimdilik yalnızca bir kere vegan piknik yapabildik, vegan olmayan kimse gelmedi maalesef. Ama yeni dönemle birlikte vegan stantlar (veganlık hakkında bilgilendirme çalışmaları yürütmek için) kurma, afiş asma, broşür dağıtma ve vegan piknikleri sürdürme gibi çalışmalarımız olacak.”
Hangi üniversitelerde vegan-vejetaryen menü var?
Vegan menü | Vejetaryen menü |
İstanbul Teknik Üniversitesi Koç Üniversitesi Kadir Has Üniversitesi MEF Üniversitesi Üsküdar Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi (*) Anadolu Üniversitesi(2016-2017 öğretim yılından itibaren) Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Uludağ Üniversitesi Bilkent Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Uşak Üniversitesi |
(*) Daha önce Boğaziçi Üniversitesi’nde vegan menü ile ilgili olumsuz bir gelişme yaşanmıştı. Vegan menü içerisinde yer alan çorbadan yoğurt çıkmış, öğrenciler yemekle ilgili analiz yaptırarak yemeğin içinde hayvansal gıda bulunduğundan emin olmuşlardı. (EH/ÇT)
