Eğitim Reformu Girişimi (ERG) ortaöğretimdeki bu dönüşüme ilişkin yürüttüğü çalışmaları temel alarak oluşturduğu önerileri Yeni Dönemde Ortaöğretimin Amacı ve Yeniden Düzenlenmesi başlıklı bilgi notunda bir araya getirdi.
ERG yeni dönemde ortaöğretimin amacına dair “öğrencilerin kendilerini ve dünyayı keşfetmelerine olanak sağlamak” vurgusunu öne çıkardı.
Aynı zamanda, öğrencilere ortaöğretimde becerilerini geliştirmelerinin yanı sıra ellerindeki seçenekleri değerlendirmeleri, bu seçeneklerin anlam kazandığı ülke ve dünya koşulları hakkında bilgi sahibi olmaları, hangi alan veya alanlara yatkın oldukları üzerinde düşünmeleri, farklı seçenekleri deneyimleme olanağı sağlanması gerektiğini belirtti.
Çoğunluk genel liseye
Bu tür bir ortaöğretim anlayışının öğrencilerin akademik başarı seviyelerine göre ayrıştırılmadığı ve hep birlikte okudukları okulları gerektirdiğini belirten ERG, önerilen modelin Türkiye’de uygulanması durumunda öğrencilerin yüzde 80’inden fazlasının genel liselerde (Anadolu liselerinde) okumasının beklendiğini ifade etti.
“Genel liseler yeni dönemde hem akademik hem mesleki eğitim programların sunulduğu kurumlar olmalıdır.”
Eşgüdüm
ERG okul içinde program ve ders çeşitliliğinin sağlandığı, öğrencilerin farklı okul ve kurumlardan ders alabildiği bir sistem için eşgüdüm vurgusu da yaptı.
“İlçe düzeyinde okullar (genel liseler, meslek liseleri) ve kurumlar (mesleki ve teknik eğitim merkezleri) arasında çok güçlü bir eşgüdüm tesis edilmelidir. Okullar içinde farklı ders ve programlar sunulabilmesi, öğrencilerin aynı anda birden fazla okuldan program ya da ders alabilmesi ancak bu eşgüdümün sağlanmasıyla mümkün olabilir.”
ERG’nin çalışmasında dikkat çektiği bir başka nokta da ortaöğretimde okullar arasında kalite farklılıklarının giderilmesi oldu.
Kırsalda 4 gün eğitim
ERG’nin önerilerinden biri de lisede taşımalı eğitim kapsamındaki öğrenciler için eğitimin haftada beş değil dört gün uygulanmasıydı.
“Öğrencilerin tercih olanakları, elbette ki yaşadıkları yerleşim birimlerinin büyüklüğü ile doğru orantılı olacaktır.
“Lisenin zorunlu eğitim kapsamına alındığından hareketle kırsal kesimde yaşayan öğrenciler için çeşitli alternatiflerin tasarlanması gerekmektedir..”
“Bu noktada değerlendirilebilecek bir öneri, kırsal kesimde yaşayan ve/veya taşımalı eğitim kapsamındaki öğrenciler için eğitimin haftada beş değil dört gün gerçekleştirilmesi ancak günlük eğitim süresinin uzatılması olabilir.”
Seçici liseler
Kamuoyunda tartışılan Galatasaray, İstanbul (Erkek) Lisesi gibi liseler de ERG’nin çalışmasında yer aldı.
“Seçici devlet liseleri, Güney Kore ve ABD’de olduğu gibi, ortaöğretim öğrencilerinin yüzde 1-2’sine hizmet vermelidir.
“Okulların öğretim programları ve yöntemlerinin biliminsanı ve donanımlı lider yetiştirme misyonuna uygun olarak yeniden oluşturulmalı ve bu okullara belirli ölçülerde öğretim programları serbestisi tanınmalıdır.”
Seçici devlet liselerinin nasıl öğrenci seçeceğine dair ERG’nin görüş ve önerileri arasında şunlar da yer aldı.
* Oluşturulacak seçme yöntemi kitleselleşmemeli ve Seviye Belirleme Sınavı gibi tüm eğitim sistemi üzerinde baskı yaratacak bir araca dönüşmemelidir.
* Seçme yöntemi okulda sunulacak programa en uygun ve ülkedeki bilimsel-teknolojik gelişime katkıda bulunmaya en istekli öğrencileri seçmelidir.
Üniversite sınavı
Üniversite sınavı da çalışmada değinilen konular arasındaydı.
Öneriler arasında iki nokta öne çıktı.
* Üniversite adaylarına lise eğitiminin son iki yılında üniversite sınavına birden fazla kez girme hakkı verilmesi ve bu sınavlardan alınacak puanlardan en yüksek olanı ile üniversiteye başvuru yapılması mümkün kılınmalıdır.
* Üniversiteye girişte yapılacak sınavların sadece çoktan seçmeli formatta gerçekleştirilmesi öğrencilerin öğrenme süreçlerine ilişkin bilgi vermemekte ve tahminde bulunma yöntemine açık kapı bırakmaktadır. Bu nedenle yeni sistemde yalnızca çoktan seçmeli değil, öğrencilerin neyi nasıl öğrendiğini süreçleriyle birlikte gözlemlemeyi sağlayan açık uçlu sorular da kullanılmalıdır. (YY)
Eğitim Reformu Girişimi’nin Yeni Dönemde Ortaöğretimin Amacı ve Yeniden Düzenlenmesi başlıklı bilgi notuna ulaşmak için tıklayınız.
