Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından UNESCO yayınladığı raporda Diyarbakır, Sur'da gözlem yapmadıklarını, bölgede Olağanüstü Hal’in (OHAL) artık kaldırıldığını belirterek, kente gelmek için Türkiye’den tarih istedi.
UNESCO’nun Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de 43’ncü Dünya Miras Komitesi toplantısı öncesinde yayımlanan raporunda Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı’yla ilgili koruma çalışmalarına ilişkin değerlendirmeler yapıldı.
Çalışmaların Diyarbakır Surları ve çevresinin “Üstün Evrensel Değeri”ne zarar verme potansiyeli var olduğuna dikkat çeken rapor, Reaktif İzleme Misyonu inceleme yapana kadar sürecin durdurulmasını tavsiye etti.
Çalışmalar için “üzücü” eleştirisi
UNESCO’nun raporunda, 2015’te başlayan çatışmalı süreçte Suriçi’nde birçok binanın ağır hasar gördüğüne dikkat çekildi.
Raporda Türkiye’nin Sur ve çevresinde yapılacak restorasyon çalışmalarına ilişkin UNESCO’ya raporlar sunduğu ancak çalışmalara kurumun Reaktif İzleme Misyonu inceleme yapmadan başlandığı hatırlatılarak bu duruma “üzücü” eleştirisi getirildi.
UNESCO’nun raporuna göre, Türkiye sunduğu raporda bölgedeki kentsel dönüşüme ilişkin detaylara da yer vermedi.
UNESCO, Dicle Nehri Islah Projesi kapsamında yürütülen çalışmaların da UNESCO heyetinin yapacağı gözleme kadar devam edilmemesini Türkiye’ye tavsiye etti.
Sur hakkında
Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) “Dünya Kültür Mirası” listesinde yer alıyor.
Yaklaşık 120 bin kişinin yaşadığı Sur ilçesi 2. derece kentsel sit alanı. 158 bin hektarlık alanda yer alan ilçede, 124 anıtsal, 410 adet tescilli sivil mimari yapı mevcut.
Sur’daki kentsel dönüşüm uzun süredir tartışılan bir konu. 2010’da Sur’daki Alipaşa ve Lalebey mahallesinde TOKİ, Bakanlık ve Belediye işbirliğindeki kentsel dönüşüm kapsamında 850 yapının 330’u yıkıldı. Halkın tepkisini çeken bu süreç 2013 yılının sonunda belediye tarafından durduruldu.
Ancak bu süreçte 4 Aralık 2012’de afet yasası olarak bilinen 6306 sayılı kanun kapsamında Sur’un tamamı riskli alan ilan edildi.
Sokağa çıkma yasakları
Sur’da 2 Aralık 2015-10 Mart 2016 tarihleri arasında ilan edilen sokağa çıkma yasakları boyunca yaşanan Cevatpaşa, Fatihpaşa, Dabanoğlu, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş mahallelerinde çatışmalar gerçekleşti.
TIKLAYIN - Nurcan Baysal’dan Sur Kronolojisi
Çatışmalar sadece sivil ölümlere değil, ilçedeki tarihi eserler dahil birçok yapının da harap olmasına neden oldu. Can güvenliği olmayan ve evleri harap olan en az 20 bin kişinin ilçeden göç ettiği ifade edildi. (TP)
