UNESCO'da Sur Tartışılmadı

Haberin İngilizcesi için tıklyın

UNESCO Dünya Miras Komitesi, İstanbul’da yaptığı 40. toplantısında Miras Listesi'nde yer alan Diyarbakır'a bağlı Sur’la ilgili karar taslağını üyelerin tartışmasına açmadan olduğu gibi geçirdi.

Toplantıda tehlike altındaki bölgeler listesindeki 48 bölgeyle ilgili raporlar görüşülüyor. Bu kapsamda 2015 yılında Dünya Miras Listesi’ne alınan ve çatışma nedeniyle büyük yıkım yaşayan Diyarbakır Sur ilçesinin durumunun da görüşülmesi bekleniyordu.

Sur'la ilgili 27 Haziran'da Paris'te bir karar taslağı hazırlanmıştı.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi heyeti de, toplantının başladığı ilk günden bu yana karar taslağında yer alan bilgilerin yetersiz ve eksik kalması nedeniyle, Sur karar taslağının genel kurulda görüşülmesi için çalışma yürütmüştü.

Heyet tartışılmasını istemişti

Heyet, Sur’daki durumla ilgili bilgi vererek, hazırlanan görüş ve öneri metnini genel kurula, devletlerin temsilcilerine, ICOMOS ve UNESCO temsilcilerine sunmuş, taslağın, bu bilgiler ışığında görüşülmesi için lobi yapmıştı.

Heyetin hazırladığı öneri metninde şöyle denmişti: “Dünya Mirası ve onun tampon bölgesi olan tarihi Suriçi’nin daha fazla tahrip edilmemesi için yıkım ve hafriyat atım faaliyetlerinin bir an önce durdurulması, askeri ablukanın hemen kaldırılması,UNESCO Dünya Miras Merkezi/danışma kurullarından oluşan bir reaktif izleme misyonunun acil olarak Suriçi'nde incelemelerde bulunması, alanda farklı disiplinlerden bilim insanları ile Alan Yönetimi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve ilgili Belediyelerin katılımıyla oluşturulacak bir komisyon marifetiyle koruma kuram ve kuralına uygun kapsamlı tespit ve belgeleme çalışmalarının yapılması, kamulaştırma kararının kaldırılması, göçe zorlanan halkın Suriçi'ne dönmelerinin koşullarının oluşturulması; tüm bu çalışmaların sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için UNESCO Dünya Miras Komite'nin 40. oturumunda gerekli kararların alınması gerektiğini önemli bulmaktayız.”

Ancak toplantıda Sur’la ilgili 27 Haziran’da Paris’te hazırlanan karar taslağı tartışılmadan kabul edildi.

Bu kararda Suriçi'nde belli sayıda tarihi binalarda ve anıtsal yapılarda tahribat olduğu vurgulanarak, “Varlığın gelecekte daha fazla tahribat görmeyip korunması için sorumlu yetkililerin tüm önlemleri alması tavsiye edilmektedir. Ayrıca sorumlu yetkililer varlığın ve tampon bölgesinin korunma durumuna ilişkin geniş kapsamlı bir hasar tespit yapmasını tavsiye etmektedir” deniliyor.

WHW: Sur'un tartışılmaması esef verici

Dünya Miras İzleme Kuruluşu (World Heritage Watch), Sur’un toplantıda tartışılmamış olmasını esef verici bulduğunu açıklayarak Dünya Mirası Konvansiyonu’nun tutumunu gözden geçirmesini yoksa güvenilirliğini yitireceğini belirtti.

“Palmira gibi Dünya Kültür Mirası alanları aylarca hem UNESCO hem de uluslararası toplumdan büyük bir ilgi ve destek görmüşken Diyarbakır'ın tartışmaya açılmaması bir çelişki yaratmaktadır.

“Sur bölgesindeki mülk sahiplerinin, mülkiyet hakları ve ikamet edecekleri yerleri özgürce seçme hakları ihlal edilerek, kamulaştırma tehdidiyle mülklerini satmaya zorlanacaklarından endişe duyuyoruz. Tarihi Sur bölgesinin yeniden inşası, UNESCO’nun ve yerel idarelerin katılımı sağlandıktan ve tarihi kent dokusu ile koruma ve restorasyonun bilimsel standartlarına uygun bir hazırlıktan sonra başlatılmalıdır.” (NV)