Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), bugün Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde düzenlenen törende, Türkiye’nin güneyinde büyük yıkıma yol açan Şubat 2023 depremlerinde hasar gören veya tamamen yıkılan kültürel miras yapılarının restorasyonu için ihtiyaç duyulan kaynakların toplanmasını amaçlayan küresel bağış kampanyasını resmen başlattı.
Odak noktasını www.savethelegacy.org adlı web sitesinin oluşturduğu kampanya, bireyler, hayır kurumları, şirketler ve hükümetleri, paha biçilemez bir kültürel çeşitlilik “mozaiği” olan bölgenin restorasyonuna katkıda bulunmaya çağırıyor.
Kültürel miras zarar gördü
Depremler 50.700’den fazla insanın hayatını kaybetmesine ve 11 ilde 313.000 binanın yıkılmasına yol açtı. 3,3 milyon insanı evsiz bıraktı ve bölge ekonomisinin büyük bölümünü tahrip etti. Ayrıca, binlerce yıllık tarihi boyunca 13 farklı medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu bölgenin özgün kültürel mirasına da çok büyük zarar verdi.
Bölgedeki 8.444 tarihi yapının 3.752’si hasar gördü veya yıkıldı. Uzmanların tahminlerine göre yeniden inşa ve restorasyon maliyeti milyarlarca doları bulacak.
"Paha biçilmez eserler onarılacak"
“Kültürel miras restorasyonu, depremden sonra toparlanma çalışmalarımızda bir öncelik,” diyen UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yalnızca, dünya kültürü için büyük önem taşıyan, paha biçilemez eserleri onarmak anlamına gelmiyor. Bunun yanı sıra, bölgeye kimliğini kazandıran, bölgede yaşayanlar için bir aidiyet hissinin yaratılmasına yardımcı olan ve yerel zanaatlar, gastronomi ve gelenekleri ile ziyaretçileri kendine çeken, herkes tarafından bilinen kültür varlıklarını restore etmek anlamına geliyor.”
UNDP'nin kampanyası başlangıçta bölgenin coğrafi ve kültürel çeşitliliğini yansıtan altı alana odaklanıyor:
Dünyanın en ünlü mozaik koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapan Hatay Arkeoloji Müzesi;
Duvarları depremlerde yıkılan 2.000 yıllık Gaziantep Kalesi;
Antakya'nın merkezindeki, ikonik minaresi yıkılan 14. yüzyıldan kalma Sarımiye Camii;
Hatay'ın Arsuz ilçesindeki Mar Yuhanna Rum Ortodoks Kilisesi;
Kahramanmaraş’ın merkezinde yüzlerce işletmenin yer aldığı şık çarşı; ve
Adıyaman'da Kral Mithridates'in hüküm sürdüğü antik Arsameia arkeolojik alanı.
(EMK)
