Uluslararası Tahkim Kuruluna İlk Başvuru
Konya Ilgın Termik Santrali Projesi, Dünya Bankası'nın "Hazine garantili ihaleleri uygulamayın" kararı nedeniyle durdurulunca, ABD'li şirketler PSEG Global ve North American Coal Corp., Uluslararası Tahkim Kurulu ICSID'e başvurdu.
ICSID de, Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği'ne konuyla ilgili tebligat yaptı. Şirketler, 25 Mart tarihinde kurula sundukları dava dilekçesinde, davalı olarak Başbakanlık nezdinde Enerji Bakanlığı'nı gösterdi.
300 milyon dolar tazminat
Türkiye'den 300 milyon dolar tazminat talep eden ABD'li şirketler, bazı Türk bürokratların projeleri engellediğini öne sürdü.
Yatırımları durdurulan diğer yabancı şirketlerin de Amerikalı şirketlerin açtığı bu tahkim davasını "örnek" gösterip aynı yolu seçebileceği belirtiliyor.
Yatırımları durdurulan şirketlerin yürüttüğü projeler arasında termik santral, rüzgar santrali ve hidroelektrik santrallerin yapımı da bulunuyor. Termik santrallerin ve dağıtım müesseselerinin işletme hakkı devrine ilişkin yasal sürecin bir türlü kesinlik kazanmaması, projenin tüm aşamalarını tamamlayan şirketlerin tahkim yolunu zorlamasına olanak sağlıyor.
29 proje uygulanıyor
Dünya çapındaki enerji şirketlerinin oluşturduğu konsorsiyumlara 2000 yılından bu yana verilen işletme hakkı ve yap-işlet-devret modeli enerji yatırımları, Dünya Bankası'nın "Hazine garantili ihaleleri uygulamayın" kararı nedeniyle durdurulmuştu.
Birçok şirketin projesini iptal eden Türkiye, 29 yap-işlet-devret projesini uygulama kararı aldı.
Projeleri iptal edilen şirketler ise, Türkiye'nin ticari anlaşmazlıklarda uluslararası tahkime gidileceğini benimsemesinden sonra, sorunlarına çözüm bulunmasını bekledi. Ancak Enerji Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde ilerleme sağlanamadı.
Yatırımlarını durduran şirketler, hükümeti Uluslararası Tahkim Kurulu'na başvurmakla tehdit ediyordu.(BB)