Uluslararası Af Örgütü’nden “Ukrayna raporu” açıklaması

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)

Uluslararası Af Örgütü, 4 Ağustos'ta yayınladığı "Ukrayna'nın savaş taktikleri sivilleri tehlikeye atıyor" başlıklı raporla ilgili açıklama yaptı.

Af Örgütü'nden yapılan açıklamada, "Uluslararası Af Örgütü, Ukrayna ordusunun savaş taktikleri ile ilgili basın açıklamamızın sebep olduğu sıkıntı ve öfke nedeniyle derin bir üzüntü duyuyor" dedi.

24 Şubat'tan bu yana devam eden Rusya işgali sırasında Ukrayna'da yaşanan ihlaller ve savaş suçlarını belgeleyip rapor ettiklerini hatırlatan Af Örgütü, "Ukraynalılar ile dayanışmalarını somut eylemler ile göstermeleri konusunda dünyaya meydan okuduk ve okumaya devam edeceğiz" dedi.

Savaş ve çatışamalardaki önceliklerinin "sivillerin korunduğundan emin olmak" olduğunu ifade eden Af Örgütü, "Bulgularımızın tamamen arkasında dursak da yarattığı acı dolaylısıyla üzüntü duyuyoruz ve birkaç hayati noktayı netleştirmek istiyoruz" diyerek şu detayları paylaştı:

"Rusya'nın ihlallerinden sorumlu tutmadık"

"Basın bültenimizde, ziyaret ettiğimiz 19 köy ve kasabanın 19'unda da Ukrayna güçlerinin nasıl sivillerin yaşadıkları yerlere yakın noktalara konuşlandığını ve böylelikle devam eden Rusya ateşi karşısında (sivilleri) olası bir riske attıkları durumları belgelemiştik.

"Bu değerlendirmeyi, bir çatışmanın tüm taraflarını askeri hedeflerini mümkün olduğu ölçüde nüfusun yoğun olduğu bölgelere ya da bu bölgelerin yakınına koymamayı şart koşan uluslararası insan hakları hukuku kurallarına dayanarak yapmıştık.

"Savaşın kuralları, kısmen sivilleri korumak için vardır ve Uluslararası Af Örgütü de hükümetleri bu kurallara uymaya davet ediyor.

"Bu, Uluslararası Af Örgütü'nün Ukrayna güçlerini Rusya güçlerinin işlediği ihlallerden sorumlu tuttuğu ya da Ukrayna ordusunun ülkenin diğer bölgelerinde yeterli önlem almadığı anlamına gelmiyor.

"Çok net olmalıyız: Ukrayna güçlerinin yaptığını belgelediğimiz hiçbir şey, hiçbir şekilde Rusya'nın ihlallerini haklı çıkarmıyor. Ukraynalı sivillere karşı işlediği ihlallerden yalnızca Rusya sorumludur."

"Talimat vermeye çalışmıyoruz"

Açıklamasında "Rusya'nın işlediği ihlal ve savaş suçları" ile ilgili yaptığı çalışmalara da değinen Af Örgütü, 29 Temmuz'da bulguları hakkında detaylı bilgiyi Ukrayna hükümeti ile yazılı bir şekilde paylaştığını kaydetti.

Söz konusu bilgi paylaşımında GPS koordinatları ve Ukrayna güçlerinin konumuna ilişkin diğer hassas bilgilerin de aktarıldığını söyleyen Af Örgütü, söz konusu bilgilerin asker ve sivillere yönelik "güvenlik riskleri" sebebiyle basın açıklamasında paylaşılmadığının altını çizdi:

"Uluslararası Af Örgütü, Ukrayna ordusuna nasıl hareket etmeleri gerektiği ile ilgili detaylı askeri talimatlar vermeye çalışmıyor. Fakat ilgili yetkilileri verdikleri uluslararası insan hakları taahhütlerine tam anlamıyla uymaya davet ediyoruz.

"Uluslararası Af Örgütü'nün önceliği, her zaman sivillerin hayatının ve insan haklarının çatışma sırasında korunduğundan emin olmak olacaktır."

Ukrayna Direktörü de istifa etmişti

4 Ağustos'ta yayınlanan rapor, başta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski olmak üzere Ukrayna'nın tepkisini çekmişti.

"Sorumluluğu saldırgandan kurbanın sırtına yıkıyorsunuz" diyen Zelenski, Ukrayna ordusunu eleştiren raporu "sahte" ve "propaganda" olarak kınamış ve raporun "Rusya'nın elini güçlendirdiğini" söylemişti.

Rapora tepkilerin üzerine Uluslararası Af Örgütü Ukrayna Direktörü Oksana Pokalchuk, rapor yayınlandıktan bir gün sonra sosyal medya hesabından bir mesaj paylaşarak raporun "Rusya propagandasına alet olduğunu" söylemiş ve görevinden istifa ettiğini duyurmuştu.

Uluslararası Af Örgütü'nün ilgili raporu, Ukrayna ordusunun sivil tesisleri askeri hedeflere dönüştürdüğü, örneğin okullar ve hastaneler de dahil olmak üzere nüfuslu yerleşim bölgelerinde üsler kurduğu ve bu alanlarda silah sistemleri işlettiği belirtiliyordu.

Rapor, tüm bunların uluslararası hukuku ihlal ettiğini, sonuç olarak Rusya'nın da bu hedefleri vurduğunda sivilleri öldürdüğü ve sivil altyapıyı yok ettiğini söylüyordu. Af Örgütü, Ukrayna ordusunun çapraz ateş altında kalabilecek bazı sivilleri tahliye etmemesini de eleştiriyordu. (SD)