Tütün, Üreticinin Elinde Kaldı
Uluslar arası sigara üreticilerinin verdiği siparişleri sözleşmeli üretimle karşılayan ihracatçılar, açık artırma sistemine katılmayacaklarını açıkladılar. İhracatçılar, yazılı sözleşme ile 92 milyon kilogram tütün aldıklarını, ek sipariş olmadığını belirttiler.
Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, Akhisar Ziraat Odası Başkanı Naci Özkara ve Torbalı Ziraat Odası Başkanı Murat Uslu ise, yeni yasa ile üreticinin ihracatçı firmalar karşısında korumasız kaldığını, açık artırma sistemindeki rekabet ortamından çekinen firmaların fiyat kırmak isteyeceğini vurguladı.
Oda başkanları, uygulama ile tütünün ekonomik değerini kaybedeceğini ve yabancı sigara tekellerinin gelişmelerden kazançlı çıkacağını belirttiler. Akhisar ve Torbalı Ziraat Odası başkanları, tütün üreticilerinin zeytin, bamya, börülce üretimine yöneldiğini söylediler.
TEKEL açık artırmaya katılmayacak
Yeni sistem, TEKEL'in uyguladığı destekleme alımlarını ortadan kaldırıp yerine üretici tütünlerinin yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alım ve satımını getiriyor.
Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu'nun düzenlediği "açık artırma" sistemi, önümüzdeki günlerde uygulamaya başlanacak.
Tütün Kurulu, öncelikle, sözleşme yapmayan üreticilerin tütünleri ile, sözleşme yapıp da fazla üretim yapan üreticilerin ellerindeki tütünleri tespit edecek. Kurul, bu tütünleri tütün satış merkezleri kurarak ya da kataloga dayalı açık artırma sistemi yoluyla ihracatçı firmalarla TEKEL'e sunacak.
İhracatçılar açık artırmaya katılmayacak
Ege Tütün ve Tütün Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mahmut Özgener, "Bu iki sistem bir arada işlemez. Yurtdışında olağanüstü bir durum olup da sipariş gelmezse, ihracatçılar olarak açık artırmaya katılmayacağız. Tütünün, üreticinin elinde kalmaması dileğimiz, ancak bizim bu aşamada yapabileceğimiz fazla bir şey yok" dedi.
Sorman: Yabancı tekellerin işine yarayacak
Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, TEKEL'in ortadan kaldırılmasından Türkiye'deki üreticinin, esnafın ve işçinin zarar göreceğini açıkladı.
"Şark tipi tütün yok edilmek isteniyor" diyen Sorman, kota ve üretim planlaması yapılmasını önerdi, sıkıntılardan Tütün Kurulu'nu sorumlu tuttu.
550 bin tonluk dünya tütün üretiminin yaklaşık 250 bin tonunun Türkiye'de gerçekleştiğine dikkat çeken Sorman, sıkıntılarını dile getirmek için Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ile birlikte eylemler düzenleyeceklerini, Haziran'da Ankara'ya yürüyeceklerini açıkladı.
Sorman, şöyle konuştu:
* Tütün Üst Kurulu, 2 milyon 200 bin lira fiyat belirleyecek. Bu sistem, tütünün ekonomik değerini kaybetmesine neden olacak. Yabancı sigara tekelleri, bu fiyat üzerinden bağlantı yapmak isteyecekler.
* Türkiye'de ne kadar sözleşmeli, ne kadar açık artırma yöntemiyle tütün üretilecek? Bunun belirlenmesi gerekir. Kota ve üretim planlaması yapılmalı.
* TEKEL satıldığında, Türk sigara markalarının yok edilecek.TEKEL'in ortadan kalkması hem işçiye hem esnafa darbe vuracak. 18 yaş sınırı bahane edilip sadece süpermarketlerde sigara satılacak ve bu surette vergi kaçırılacak.
Özkara: Tütün üreticisi zeytinciliğe yöneldi
Akhisar Ziraat Odası Başkanı Naci Özkara da, ihracatçı firmaların açık artırmadaki rekabet ortamından çekindiğine, fiyat kırmak isteyeceklerine dikkat çekti.
Sözleşmeli tütün üretimi nedeniyle Akhisarlı tütün üreticilerinin zeytinciliğe yöneldiğini söyleyen Özkara, Yeni Tütün Yasası'nın çiftçiyi tüccar karşısında korumasız bıraktığını vurguladı.
Özkara, "Çitçi tükenmiş, bir de üstüne idam sehpasına asıyorlar. Tüccar istediği gibi bastırabiliyor. Üretici ise, elindeki tütünüyle baş başa bırakılıyor. Tütün Yasası'nın yürümesi mümkün değil. Öncelikle, tütün üretiminin yapıldığı yerlerde Tütün Kurulları kurulmalı" diye konuştu.
Uslu: Tütün üreticisi bamya, börülce ekiyor
Torbalı Ziraat Odası Başkanı Murat Uslu, "hükümetin Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) istekleri doğrultusunda, tütün üreticisini yok saydığını" söyledi.
Tütün üreticilerinin açık artırma sisteminin işlemeyeceğini gördüğü için bamya, börülce ekmeye başladığını belirten Uslu, "Üretici perişan ve çaresiz durumda. IMF hükümete, hükümet de bize baskı yapıyor" dedi.
Üreticiye kredi desteği
Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'nin dünkü (Çarşamba) sayısında yayımlanan ve 13 Temmuz 2001'den itibaren geçerli olan, Tütün Üretiminden Vazgeçip Alternatif Ürün Yetiştiren Üreticilerin Desteklenmesine Dair Karar'da değişikliğe gidildi.
Yeni düzenlemeye göre, program kapsamındaki illerde tütün üretiminden vazgeçerek alternatif ürün ekimi ya da dikimini tercih eden üreticilere yapılacak ödemeler ve program kapsamında gerçekleştirilecek diğer ödemeler için gerekli finansman, uluslar arası finans kuruluşlarından sağlanan kaynaklardan ya da bütçenin ilgili harcama kaleminden karşılanacak. Üreticilere ödemeler, Ziraat Bankası kanalıyla yapılacak ve söz konusu işlemlerden dolayı bu bankaya binde 5 oranında komisyon ödenecek. (BB/NK)