Fotoğraf: Anadolu Ajansı
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de kalabalık illerde görülen Covid-19 vakalarının yüzde 10'undan fazlasının Omicron varyantı kaynaklı olduğunu açıkladı.
Bu durum hatırlatma dozunun önemini artırırken, uzman hekimler de yaptıkları bilgilendirmelerle konunun ciddiyetine vurgu yapıyor.
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) İnfeksiyon Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu, ek doz aşıların gerekliliğine dikkat çekerken, maskenin de hâlâ önemini koruduğunu belirtti.
“Sağlık sisteminde zorluk yaşanabilir”
Omicron varyantının dünya genelinde ve Avrupa’da da hızlı bir şekilde yayılmaya devam ettiğini hatırlatan Kömürcüoğlu, yaşanan gelişmeleri şöyle aktardı:
“Avrupa’da 53 ülkesinin en az 28’inde Omicron varyantı tespit edildi. Birkaç hafta içinde İngiltere, İtalya ve Hollanda başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde hâkim varyant olması bekleniyor.
"Dünya çapında Omicron’a bağlı ölüm oranlarında artışa neden olduğu bildirilmedi ancak vaka sayısında hızla artış olursa sağlık sisteminde yetersizlik yaşanabileceğinden endişe ediliyor.
"Avrupa ülkelerinde COVID-19 önlemleri tekrar artırılmaya başlandı. Okullarda yılbaşı tatilinin uzatılması, açık havada maske takılması ve açık havadakiler de dahil, pek çok ülkedeki yılbaşı kutlamalarının iptal edilmesi gibi kararlar alındı. Ocak ayında hızlı vaka sayısı artışıyla birlikte sağlık sisteminde zorluklar yaşanmasından endişe ediliyor.”
"Omicron 40 kat daha hızlı"
Omicron’un Delta varyantından 40 kez daha hızlı bulaştığına dikkat çeken Kömürcüoğlu, şu uyarıları yaptı:
“Bu nedenle kapalı alanlarda bulaş artık çok daha kolay ve hızlı oluyor. Mevcut aşıların etkinliği deltaya göre biraz daha düşük bu nedenle tam doz aşılılarda bile hastalığı hafif semptomlarla geçirip, çevrelerine bulaştırabiliyor. Bu nedenle tam doz aşı yaptırmak ve aşılı da olsak önlemlere uyum çok önemli.
"Yeni bir yayında Sinovac gibi atenüe aşıların, mRNA aşılarıyla karşılaştırıldığında etkinliğinin düşük olduğu gösterildi. Özelikle önceden Sinovac olanların ek dozlarda Omicron’a karşı mRNA aşıları ile aşılanmaları çok önemli. Ülkemizde 3. doz aşılama 3 ay sonra yapılabiliyor, ek doz aşılar mutlaka yapılmalı ve kapalı alanlarda maske kullanımına dikkat edilmeli.”
Omicron hakkında ne biliniyor?Bilim insanları, çok sayıda mutasyon içeren Omicron varyantının, mevcut Delta varyantından daha hızlı yayılabileceğine dair endişeler dile getiriyor. DSÖ, Covid-19 varyantı Omicron'un görüldüğü ülke sayısının her gün arttığını belirterek, tüm ülkeleri "hazırlıklı olmaları" yolunda uyarıyor. Varyant şu anda Avrupa'da baskın varyant haline gelmiş durumda. Omicron varyantı, daha önce hiç görülmeyen farklı mutasyonların yanı sıra daha önce görülen mutasyonları da içeriyor. Bu mutasyonların çoğu, virüsün dikensi protein kısmında oluşmuş. Aşıların çoğu bu kısmı hedef alıyor. Bu nedenle yeni varyantta etkili olup olmayacakları sorusu endişe yaratıyor. Standart testlerde bu varyantta "S geni eksikliği" gözleniyor. Delta varyantında çoğu zaman bu eksiklik söz konusu değil. Yani S geni eksikliği Omicron varyantına dair bir ipucu olabilir. Ama tüm S geni eksiklikleri Omicron olmayacağından kesin sonuç almak için tam gen dizilimi gerekiyor. Omicron'un Delta varyantından farklı semptomlar gösterdiği, örneğin koku ve tat kaybına yol açmadığı yönünde bazı işaretlerin olduğu, ama kesin sonuca varmak için henüz çok erken olduğu belirtiliyor. Aşı etkili mi?Covid-19 hatırlatma aşısının Omicron varyantı üzerindeki etkisi üzerine İngiltere’de yapılan bir ön araştırmanın sonuçlarına göre, üçüncü aşı, hastalığı şiddetli geçirmeyi "yüzde 85 oranında engelleyebilir". Bu oran, diğer varyantlar üzerinde aşının sağladığı orandan bir miktar daha az. Ancak bilim insanları, bu düşüşe karşın, hatırlatma aşısının insanların hastanelere yatışı üzerinde önleyici etkisini de gösterdiğini açıklıyor. Mevcut aşılar, aşırı mutasyona uğramış olan Omicron'a göre tasarlanmadı. Bu nedenle erken sonuçlar bu varyanta karşı aşı etkinliğinin azalacağını gösteriyor. Pfizer/Biontech hatırlatma aşısının etkinliğinin yüzde 80 ila 85,9 arasında kalacağı değerlendiriliyor. Bu oran Delta varyantında yüzde 97 oranındaydı. Ancak aşının yanında T hücreleri gibi vücudun doğal savunma mekanizması da önemli bir faktör. Yapılan modelleme, bu mekanizmanın Omicron karşısında nasıl etki yapabileceğini değerlendiremiyor. Öte yandan Imperial College London'daki başka bir araştırma, hastalığa yeniden yakalanma riskinin Omicron varyantında Delta'dan 5,4 kat daha fazla olduğunu ve Omicron'un Delta'dan daha hafif geçmeyebileceğini öngördü. Araştırmada Covid-19'u geçirmiş olmanın Omicron'a karşı yüzde 19, iki doz aşı olmuş olmanın da yüzde 20 koruma sağlayabileceği belirtildi. |
TÜSAD hakkında
Göğüs hastalıkları alanında ülkemizin ilk bilimsel meslek kuruluşu olarak 22 Haziran 1970 yılında İstanbul’da kurulan Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), halen Türkiye genelindeki 4.500’ün üzerindeki üyeleri ile “halkın akciğer sağlığını korumak” amacı doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor.
Toplumsal ve mesleki eğitimi, araştırmaları destekleyerek halk sağlığının korunmasına yönelik faaliyetler yürüten TÜSAD, “Tükenmeyen bir nefesle” sloganı ile 51 yıllık geçmişinde 43 ulusal kongre, sayısız bilimsel toplantı, sempozyum, iki dünya kongresi ile bilinçlendirme ve farkındalık projelerine imza attı.
(EMK)
