İlerleme Raporu'nda, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerine başlanması öngörülürken, demokratikleşme ve insan haklarında sorun yaşandığı takdirde üyeliğin askıya alınacağı belirtiliyor.
Türkiye'nin Kopenhag siyasi kriterlerini yeterli derecede yerine getirdiğine dikkat çeken Komisyon, bu çerçevede tam üyelik müzakerelerin başlamasını öneriyor. Türkiye'nin bugüne kadar yaptığı reformların geriye dönüşü olmadığının ise Türkiye tarafından teyit edilmesi gerektiği belirtiliyor.
Bununla birlikte, Türkiye ile ilişkilerde üç ayaklı bir stratejinin geliştirilmesini öneren Komisyon raporu, birinci ayağını Türkiye'deki siyasi reformlara ayırıyor.
2005 yılının sonunda, Avrupa Komisyonu'nun devlet ve hükümet başkanlarına güncelleştirilmiş bir katılım ortaklığı belgesi sunacağını açıklayan rapor, bu sayede, reformlara ivme kazandırılacağını belirtiyor.
Reformlar uygulanmalı
Stratejinin ikinci ayağı ise müzakere yöntemi ve kaidelerini belirliyor. Türkiye'nin hangi konu başlıklarını müzakere edeceğini tespit etmek için hükümetlerarası konferansın toplanması gerektiğine dikkat çeken Komisyon, bir müzakere başlığının tamamlanması için Türkiye'nin müktesebatı ulusal yasaya çevirip, aynı zamanda uygulamış olması gerektiğinin altını çiziyor.
Askıya alma kararı oy çokluğu ile
Türkiye'de insan hakları ve demokratikleşme konusunda bir sorun yaşandığı taktirde, müzakerelerin askıya alınabileceğine işaret eden Avrupa Komisyonu, bunun yöntemini de belirliyor.
Buna göre, Avrupa Komisyonu, Türkiye'de siyasi istikrarsızlık veya temel hak ve özgürlükler konusunda bir sorunla karşı karşıya kaldığını tespit ettiği andan itibaren, Avrupa Birliği (AB) devlet ve hükümet başkanlarına müzakerelerin askıya alınmasını talep edebilir. AB devlet ve hükümet başkanları da bu kararı nitelikli oy çoğunluğu ile almaları gerekiyor.
Sivil toplum örgütleriyle diyalog
Başta serbest dolaşım olmak üzere, müktesebatın uygulanması için uzun süreli geçiş dönemlerinin de öngörülmesi gerektiğini ifade eden rapor, stratejinin üçüncü ayağını sivil toplum kuruluşları ile yapılacak ortaklıklara ayırıyor.
Buna göre, AB üyeleri, Türkiyeli sivil toplum kuruluşları ile muntazam bir diyalog kurması gerektiğine dikkat çeken rapor, Türkiye'nin de AB'deki sivil toplum kuruluşları ile iletişim içerisinde olması gerektiğine vurgu yapıyor.
Raporda, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin ucunun açık olduğu, müzakerelerin ne zaman tamamlanacağı konusunda kesin bir tarih olmadığı da belirtildi. (BB)
* 2003 yılı İlerleme Raporu için tıklayın.
