Türkiyeye Sadece Avrupalılar İltica Edebilir

Helsinki Yurttaşlar Derneği, Türkiyenin Cenevre Sözleşmesine coğrafi çekince koyan az sayıda ülkeden biri olduğunu; genellikle transit ülke olarak kullanıldığını ve sığınmacıların çok kötü şartlar altında yaşadığını söyledi.

İstanbul

Helsinki Yurttaşlar Derneği, Türkiye'nin mültecilere ilişkin 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi'nin hazırlayıcılarından olduğunu fakat sözleşmeye coğrafya çekincesi koyarak sadece Avrupa'dan gelen insanları mülteci olarak kabul ettiğini söyledi.

2004 Haziran'ında bir Mülteciler Komitesi kuran dernek 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü'yle ilgili bir açıklama yaparak "Dünyada yaklaşık 13 milyon insan resmi olarak mülteci olarak tanınıyor. Türkiye de, eski Yugoslavya, Çeçenistan, Irak, İran, Sudan, Somali, Etiyopya, Eritre ve daha bir çok Afrika ve Asya ülkesinden mülteci akınına uğruyor" dedi.

Dernek, transit ülke olarak kullanılan Türkiye'de mültecilere ilişkin kesin veriler bulunmadığını belirterek "1994 tarihli yönetmeliğe göre Avrupalı mülteciler Türkiye Devleti'ne başvurmak zorundayken, Afrikalı ve Asyalı mülteciler Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (BMMYK) başvuruyor.

Buna karşın Türkiye bu güne kadar hiçbir Avrupalı mülteciye 1951 Cenevre Sözleşmesi uyarınca mülteci statüsü tanımış değil" diye ekledi.

Helsinki Yurttaşlar Derneği Mülteciler Komitesi'nin amaç ve projeleri şunlar:

* BMMYK'ya mülteci statüsü için başvuran sığınmacılara kapsamlı adli yardım desteği vermek.

* Hakları ve topluluk önderliği konusunda eğitim vererek Türkiye'deki mülteci topluluklarını güçlendirmek.

* Mültecilerin haklarını savunarak Mülteci Statüsü Belirleme prosedürünün gelişmesi ve Ankara'daki BMMYK'nin kendi uluslararası kurallarını uygulamasını sağlamak.

* Türkiye hükümeti ve ilgili mercilerle diyalog içinde olarak yasaların ve uygulamaların mülteciler lehine olmasını sağlamak.

* Mülteci ve sığınmacıların hakları konusunda kamuoyu ve STK duyarlılığı sağlayarak Türkiye'de mültecilerin korunmasını geliştirmek ve bu alanda faaliyet gösteren az sayıda STK ve profesyonelin koordinasyonu için çalışmak.

Önemli terimler

Mülteci kimdir?

Uluslararası bir tanım olmamasına karşın, zulümden, savaştan ya da doğal afetten kaçan bir insan mülteci olarak adlandırılabilir. 1951 tarihli Cenevre Konvansiyonu ile getirilen dar bir tanım ise şöyle: ırkı, dini, milliyeti, siyasal düşüncesi veya belirli bir sosyal gruba aidiyeti nedeniyle haklı bir zulüm korkusuyla ülkesini terk eden insana mülteci denir.

Sığınmacı kimdir?

Sığınmacı, mülteci statüsü almak için başvurmuş ve kararı bekleyen kişiye verilen addır.

Yasadışı sığınmacılar olabilir mi?

Hayır. Uluslararası yasalara göre herkesin sığınma talep etme hakkı temel insan hakları arasındadır.

Sığınmacılarla ile yasadışı göçmenler aynı mıdır?

Hayır. Uluslararası yasaklara göre ülkeye yasal veya yasadışı yollardan girmiş olması bir sığınmacının hakkını kullanması açısından fark etmemektedir. Sığınmacıların, sığınma talebinde bulunduktan sonra ülkede kalmalarına izin verilmesi zorunludur.

Mülteciler ve sığınmacılar ülkelerine geri gönderilebilir mi?

Hayır. Bir sığınmacı veya mültecinin işkence veya insanlık dışı muamele görebileceği kendi ülkesine veya bir başka ülkeye geri gönderilmesi uluslararası yasaların ve 'iade etmeme' prensibinin ihlalidir.(EÜ/TK)

* Helsinki Yurttaşlar Derneği Mülteciler Komitesi ile irtibat için telefon: 0212 292 48 30. E-posta: [email protected]