Türkiyeye Eksik Soruşturma Mahkumiyeti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), “Özgür Gündem” gazetesi Bitlis muhabiri Ferhat Tepe’nin Temmuz 1993’te kaçırılarak öldürülmesinde eksik soruşturma nedeniyle Türkiye’yi, 14 bin 500 Euro’su manevi tazminat 14 bin 500 Euro da masraflar olmak üzere, toplam 29 bin Euro ödemeye mahkum etti.

Tepe cinayetinde “eksik soruşturma”

Mahkeme, 9 Mayıs’ta açıkladığı “kesin olmayan” kararında, baba Isak Tepe’nin yaptığı başvuru sonunda Türkiye’yi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) etkin soruşturma hakkını düzenleyen maddesine aykırı davrandığı gerekçesiyle mahkum etti.

“Yaşam hakkı ihlal edilmedi”

Ferhat Tepe’nin “devlet görevlileri veya onlar adına hareket eden kişilerce kaçırılarak ve işkence edilerek öldürüldüğü” iddialarını değerlendiren mahkeme, “şüpheye yer vermeyecek bir kararın alınmasının zorluğuna” işaret etti.

AİHM, yaşam hakkını güvence altına alan AİHS maddesine aykırılık bulunmadığına oybirliğiyle karar verdi.

“Soruşturmada şaşırtıcı eksiklik var”

Ancak AİHM, gazeteci Ferhat Tepe’nin kaçırılması ve öldürülmesi olayına ilişkin açılan “soruşturmada şaşırtıcı eksikliklerin bulunduğunu” tespit etti.

Buna göre, olayla ilgili, polis ve çeşitli savcılıklar gerçek anlamda işbirliği yapmadılar. Üstelik, savcılar olayla ilgili soruşturmayı derinleştirmedikleri gibi, tanıkların tespit edilmesi amacıyla da gerekli önlemleri da almadılar.

Otopsi yapılmadı

Mahkeme, ölümle ilgili herhangi bir Adli Tıp uzmanınca otopsi yapılmamış olmasını da eleştirdi.

Bu gerekçelerle mahkeme, Ferhat Tepe’nin ölüm koşulları hakkında uygun ve etkin bir soruşturma açılmayarak Sözleşme’nin 2. maddesine aykırı davranıldığını tespit etti.

“Etkin yargılama” da yok

Gerçeklerin ortaya çıkarılması sürecinin başlatılmadığını ortaya koyan AİHM, Sözleşmenin 13. maddesinin de ihlal edildiğine hükmetti.

Başvuru sahibi İsak Tepe’nin diğer istemlerini reddeden mahkeme, Türk hükümetinin gerçeğin ortaya çıkarmakla görevli mahkemeye karşı sorumluluğunu yerine getirmediğini değerlendirerek Sözleşmenin 38/1. maddesine aykırı davrandığını belirtti.

Hükümet: PKK öldürdü

Başvuru sahibi İsak Tepe, 1974 doğumlu oğlu Ferhat Tepe’nin Temmuz 1993’te Birlis’te kaçırılarak öldürüldüğünü belirterek AİHM’e başvurdu.

Oğlunun devletin gizli servis elemanlarınca veya onların emrinde çalışan kişilerce kaçırıldığını ve öldürüldüğünü savunan baba Tepe, yetkilileri olayla ilgili ciddi bir soruşturma yürütmemiş olmakla suçlamıştı. Türk hükümeti ise, suçlamaları reddederek Ferhat Tepe’nin PKK tarafından öldürüldüğünü savunmuştu.

Tarafların değişik iddialar ortaya atmaları üzerine AİHM, 9-14 Ekim 2000 günlerinde üç görevlisini Ankara’ya göndererek 24 tanığı dinlemişti. (BB)