Türkiye'yi Sarsan 3 Gün: 31 Mart - 2 Nisan

Berkin Elvan 16 Haziran 2013 günü ekmek almak için dışarı çıktı. Gezi direnişi günleriydi. Polisin attığı gaz bombası fişeğiyle başından vuruldu. 269 gün yoğun bakımda dayandı; 11 Mart 2014 Salı günü aramızdan ayrıldı. 31 Mart 2015 günü vuruluşunun üzerinden 654 gün geçmişti; yine bir salı günüydü Çağlayan Adliyesi'nde Berkin Elvan dosyasına Ekim 2014 tarihinde dördüncü savcı olarak atanan Mehmet Selim Kiraz, iki Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi (DHKC) üyesi tarafından odasında rehin alındı. Mart'ın son günü ve Nisan ayının ilk iki günü 654 gündür katilleri ortaya çıkarılamayan Berkin için başlayan eylemin yarattığı toplumsal gerginlikleyaşandı.

Savcı Kiraz ve iki eylemci kanlı bir operasyon sonucu öldüler. İktidar barolar ve avukatları ve de medyay hedef aldı gerginlik tırmandı. İşte son yılların gündeminin en gergin ve tartışmalı üç gününde yaşananlar.

31 Mart Salı

* Saat 12.30 sularında Çağlayan’da bir savcının rehin alındığına dair sosyal medyada paylaşımlar başladı.

* Saat 13.00 sularında Halkın Sesi TV adlı bir Facebook hesabından Berkin Elvan dosyasına bakan savcı Mehmet Selim Kiraz’ın kafasına silah dayamış eylemcinin fotoğrafı paylaşıldı.

* Çağlayan’daki İstanbul Adliyesinde Berkin Elvan dosyasına bakan savcı Mehmet Selim Kiraz, Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi’nce (DHKC) rehin alındığı haberleri, saat 14.00 sularında medyada yer almaya başladı.

* Aynı saatlerde Özel Harekat Polisi Çağlayan adliyesine ulaştı. Savcı Kiraz’ın odasının bulunduğu 6. kat boşaltıldı.

"Berkin Elvan'ın katillerini açıklayın"

* Eylemciler taleplerini Facebook hesaplarından duyurdu: "Berkin Elvan'ı katleden polislerin canlı yayına çıkarak itirafta bulunmaları. Polislerin halk mahkemelerinde yargılanmaları. Bugüne kadar, Berkin Elvan için yapılan eylemlere katıldıkları gerekçesiyle haklarında soruşturma açılan, işten atılan, tutuklanan herkesin suçlamalarının kaldırılması.”

* Eylemciler taleplerin gerçekleştirilmesi için saat üç saat tanıdıklarını, sürenin 15. 36’ta sona ereceğini bildirdi.

* Eylemciler iletişim için bir heyet istedi. Heyette bulunacak isimleri “Ümit Kocasakal, Sezgin Tanrıkulu, ÇHD'den bir avukat, Halk Meclislerinden bir kişi...” olarak belirlediler.

Sami Elvan: Oğlum öldü, başkaları ölmesin

 * Berkin Elvan’ın cenazesinin kaldırıldığı gün Facebook’una “Kafasına sıkan çeviğin ellerinden öperim” yazan polis Uğur Çolak’ın yargılandığı dava sabah saatlerinde bitti. Çalak'a önce ceza indirimi uygulanarak 10 ay ceza verildi; ardından da “pişmanlığı” göz önüne alınarak cezası ertelendi.

* CHP vekili Hüseyin Aygün Berkin Elvan’ın babası Sami Elvan'ın Çağlayan Adliyesi'ndeki rehin olayıyla ilgili mesajını aktardı: "Oğlum öldü ama başka biri ölmesin. Savcı serbest bırakılmalı."

Avukat iddiası

* Basında eylemcilerin sıkı korunan Adliye’ye silahı nasıl soktuğu tartışılmaya başlandı. İki iddia ortaya atıldı: İlki sabah 10.32’de tüm Türkiye’de elektrik kesintisinden faydalandıklarıydı. İkincisi ise avukat oldukları kılığına girdikleri ya da avukat oldukları.

Başsavcılıktan ilk açıklama

* Saat 15.00’da İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Vedat Yiğit, Savcı Kiraz’ı rehin alan kişiler ile görüşmelerin yapılmaya başlandığını açıkladı. Eylemcilerin verdiği sürenin bitimine yarım saat kalmıştı.

* Medyaya yansıyan ilk bilgilerde eylemcilerin üç kişi olduğu söyleniyordu. Eylemcilerin savcı Kiraz’ın odasına girdiği saatlerde 6. katta bulunan bir görgü tanığı bianet muhabiri Beyza Kural’a eylemcilerin üç kişi olduğunu söyledi.

Emniyet müdürü: Görüşme sürüyor

* İstanbul Emniyet Müdürü Selami Altınok ve İstanbul Başsavcı Vekili Orhan Kapıcı, ilk resmi açıklamayı saat 16.00 sularında yaptı. Eylemcilerle görüşüldüğü ve eylemin kimsenin canının yanmadan bitirileceğini umduklarını söylediler.

Başbakanlıktan yayın yasağı

* Aynı saatlerde Başbakanlık, Çağlayan Adliyesi’ndeki rehine eylemiyle ilgili geçici yayın yasağı koydu.

Eylemciler nedenlerini ve taleplerini anlattı

* Gazeteci Ahmet Şık, Çağlayan Adliyesi’nde Berkin Elvan dosyasının savcısını rehin alan eylemcilerle konuştu. Eylemciler inceledikleri dosyalarda Berkin Elvan’ı vurmuş olabileceğini düşündükleri üç polisin sicil numaralarını müzakere heyetine verdiklerini ve bu polislerin kimlikleri açıklanırsa eylemi sonlandıracaklarını söyledi.

İlk silah sesleri

* Saat 20.30'da Çağlayan Adliyesi'nden silah sesleri gelmeye başladı. Silah sesleri 21.00'da sona erdi.

Emniyet müdüründen operasyon açıklaması

* İstanbul Emniyet Müdürü Selami Altınok Adliye'deki operasyonla ilgili resmi açıklamayı saat 21.30'da yaptı ve rehin alınan savcı Mehmet Selim Kiraz’ın yaralandığını, iki eylemcinin öldürüldüğünü söyledi. Operasyon hakkında verdiği bilgi şöyleydi: “Altı saat boyunca yapmış olduğumuz çalışmalar sonucunda maalesef telefonla iletişim kurulduğu bir anda odadan silah sesleri gelmesi üzerine odaya operasyon yapıldı.” Televizyonlar canlı yayına geçti. Yayın yasağı kalktı.

Avukatlar ve gazeteci Aydın gözaltına alındı

* Altınok'un açıklamasının ardından adliyeye girmek isteyen avukatlar ise darp edilerek gözaltına alındı, avukatlar Günay Dağ, Çiğdem Akbulut, Görgün Danacı ve Süleyman Gökten gözaltında, avukat Rahim Yılmaz ve Zehra Özdemir dövüldü.

* BirGün gazetesi ve Yol TV muhabiri Ece Aydın, adliyede avukatların gözaltına alınışını görüntülemeye çalışırken gözaltına alındı.

Erdoğan: Kiraz yaralı, ameliyatta

* Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Romanya’da gazetecilerin sorularını yanıtlarken savcı Kiraz'ın yaralı olduğunu ve ameliyata alındığını söyledi. Erdoğan “Ben polisimizi özellikle yaptığı operasyon nedeniyle kendilerini kutluyorum. Çünkü onlar silah seslerinden sonra can siperhane o odaya girerek, gereğini yerine getirmiş oldular” dedi ve ayrıca eylemcilerin avukat cüppesiyle içeri girdiklerine dikkat çekti.

Savcı Kiraz'ın ölümü açıklandı

* Hastaneye kaldırılan savcı Kiraz'ın hayatını kaybettiği Florance Nightingale hastanesinden 10.55'te açıklandı. Açıklamada İstanbul İl Sağlık Müdürü "Tüm çabalarımıza rağmen kurtaramadık" derken, hastane yetkilisi "Savcımızı geldiğinde kaybetmiştik" dedi.

Davutoğlu eylemcilerin adını açıkladı

* Savcı Kiraz’ın ölüm haberinin hastaneden yapılan açıklamayla duyurulmasının ardından Başbakan Davutoğlu, basın toplantısı düzenledi ve eylemcilerin kimliğini açıkladı: Şafak Yayla ve Bahtiyar Doğruyol. Açıklamada ayrıca adliyelere yönelik yeni güvenlik önlemleri alınacağını açıklayarak ertesi gün adliye girişlerinde başlayacak gerginliğin ipucunu verdi.

1 Nisan

* İstanbul Barosu sabah saatlerinde bir gün önce Erdoğan ve Davutoğlu’nun adliyede güvenlik önleminin artırılması ve avukatların adliye girişinde aranmamasına ilişkin açıklamalarına tepki gösterdi: “Varlık sebebi hukukun üstünlüğünü, hak ve özgürlükleri korumak olan avukatların bu müessif olaydan hareketle hedef haline getirilmesi, sorumlu tutulmaya çalışılması kabul edilemez”.

*  İstanbul Barosu’nun ardından Diyarbakır Barosu da basın açıklaması yayınladı ve Avukatların güvenlik zaafının sorumlusu olmadığının belirtildiği açıklamada “avukatların hedef seçilmesi hiç bir şekilde tarafımızdan kabul edilemez” denildi.

* Savcı Mehmet Selim Kiraz için Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi’nde tören düzenlendi. Kiraz'ın cenazesi Eyüp Sultan Cami'nde kılınan cenaze namazı sonrasında Eyüp Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Avuktatlar aranmaya karşı çıkıyor

* Çağlayan Adliyesi’nde üzerleri aranmak istenmesine karşı çıkan avukatlar ile güvenlik görevlileri arasında gerginlik gün boyu sürdü. Avukat Şule Recepoğlu bianet’ten Ayça Söylemez’e gün boyu yaşadıklarını ve avukatların neden üstlerinin aranmaması gerektiğini anlattı. 

Akreditasyon krizi

* Savcı Kiraz’ın Eyüp Sultan Camisi’ndeki cenaze törenine Hürriyet, Cumhuriyet, Bugün, Milat, Taraf ve Zaman gazeteleri ile CNN Türk, Bugün TV, Kanaltürk, İMC TV; Samanyolu TV, Cihan Haber Ajansı ile Doğan Haber Ajansı muhabir, foto muhabiri ve kameramanları alınmadı.

* Akreditasyon krizinin büyümesi üzerine Davutoğlu basın açıklaması yaptı ve talimatı kendisinin verdiğini ve “ne eleştiri gelirse gelsin hepsine hazırım” dedi.

Kiraz'ın adı adliyeye verilecek

* Davutoğlu, cenaze töreni sonrası ise Çağlayan Adliyesi’ne Mehmet Selim Kiraz’ın adının verileceğini açıkladı. Aynı açıklamada sokağa çıkanlara bir dakika bile müsamaha gösterilmeyeceğini de söyledi.

Anne Yayla Katilleri sakladılar, oğlumu öldürdüler

* Eylemcilerden Şafak Yayla’nın annesi Aysel Yayla, adli tabiplik binasında oğlunun cenazesini alırken "Çok üzgünüm. Katilleri sakladılar. Oğlumu öldürdüler" açıklamasını yaptı.

Muhalefetin eleştirileri

* Muhalefet partileri liderleri operasyonla ilgili açıklama yaptı. Devlet Bahçeli Çağlayan operasyonuyla ilgili “Berkin Elvan bir kez daha katledilmiştir” derken Kemal Kılıçdaroğlu “Yapılan saldırının hesabını sormak boynumuzun borcudur” dedi.

* İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, Çağlayan Operasyonu Soruşturmasının şeffaf yürütülmesi gerektiği çağrısını yaptı: “Sürecin iyi aydınlatılabilmesi için, şeffaf ve ikna edici bir soruşturma yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz. Barolar ve hak savunucusu örgütlerden oluşturulacak bir komisyon, soruşturma sürecinde yer almalıdır”. İHD, iktidarın avukatları hedef gösteren açıklamalarının yanlış olduğu uyarısını da yaptı. 

Erdoğan'dan medyayı hedef aldı

* Erdoğan Romanya’dan ayrılırken akşamüstü saatlerinde bir açıklama daha yaptı. Bu kez hedefinde medya vardı: “Bakıyorsunuz daha ilk andan itibaren medya kuruluşları dahi bunlarla el ele vererek oradaki görüntüleri yayınlamanın gayreti içerisine giriyorlar. Yani bu görüntüleri yayınlamak suretiyle ne elde edeceksiniz?”

* Erdoğan’ın medyayı hedef göstermesinin ardından Yenişafak Gazetesi Doğan Yayın Grubunu ve bazı gazetecileri operasyonu üç kişinin ölümüyle sonlandırıldığı için eleştiren gazetecilerini hedef gösterdi. Hedef gösterilenlerden Mirgün Cabbas kişisel twitter hesabından 31 Mart günü saat 14.48’de “bu eylem nasıl biterse bitsin çıkarılacak tek ders var: çocukları vurmayın, annelerini yuhalatmayın” demişti. İktidarın, iktidar yanlısı medyanın ve AKP’li twitter kullanıcılarının tehditleri sonrası bu tweet’inden dolayı özür diledi.

Vatan Emniyet'e saldırı

* Vatan Caddesi’ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü önünde saat 17.45 civarında çatışma çıktı. Bir DHKC'li öldürüldü. Gazeteler öldürülen kadının Elif Sultan Kalsen olouğunu iddia etti. Kalsen daha önce de bu tür haberlerde öldürülen kişi olarak anılmıştı. 3 Nisan günü öldürülen kişinin Kalsen olduğu ve cenazesinin Dersim'de defnedilmek üzere ailesine teslim edildiği açıklandı.

* İstanbul Üniversitesi’nde çıkan gerginlikte gözaltına alınan arkadaşlarını Vatan Emniyet’in önünde bekleyen öğrenciler, saldırı sırasında gözaltına alındı ve dokuz saat boyunca ters kelepçeyle bekletildi.

Elvan ailesinin son mesajı

* Çağlayan’daki eylem Berkin Elvan’ın katillerinin adının açıklanması talebiyle yapılmıştı. Berkin Elvan’ın anne ve babası internet sitelerinden son bir açıklama yaptı. “Artık yeter. Biz Berkin’e yetiştiremedik gözyaşlarımızı ancak siz başkalarının gözyaşları aksın ve siyaset yapalım diye bekliyorsunuz” sözlerine yer verdikleri açıklamada “Susun artık. Berkin öldü. Biz her gün yeniden yeniden öldük. Biz yokuz artık” dediler.

Taziye evinde Erdoğan mitingi

* Erdoğan Romanya dönüşü savcı Kiraz’ın evine giderek taziyede bulundu. Taziyede ses sistemi kurdurtarak iddialara göre AKP ilçe başkanlıklarından yapılan çağrıyla toplanan kalabalığa seslendi.

2 Nisan

* Hürriyet, Cumhuriyet, Posta ve Bugün gazeteleri hakkında, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca öldürülmeden önce rehin Savcı Kiraz'ın görüntülerine yer verdikleri iddiasıyla “Terör örgütünün propagandası” şüphesiyle soruşturma başlatıldı.

Cumhuriyet iktidarı, Doğan Grubu kendini eleştirdi

* Savcının rehinken görüntüsüne yer verdikleri için soruşturma geçiren gazetelerden Cumhuriyet, “Hangi fotoğrafın basılacağına Başbakan karar veremez” derken Doğan Grubu, Hürriyet’in iç sayfasını, Cabas ve Posta’yı eleştirdi.

Şafak yaylanın otopsisi

* Şafak Yayla’nın otopsisinde bulunan avukat Özgür Yılmaz bianet’e ölü muayene tutanağının kendilerine verilmediğini, ancak otopside gördüğü kadarıyla Yayla’nın üzerinden dokuz kadar mermi çıktığını, yüzünden de vurulmuş olduğunu söyledi.

Nevşin Mengü'den gazetecilik dersi

* CNNTürk spikeri Mengü başta Sabah gazetesi olmak üzere pek çok yayın organı tarafından hedef gösterildi, Mengü ise Twitter hesabından cevap verdi: "Bizim işimizi elimizde bilgi olmadan savurmak değil, en doğru bilgiyi alıp doğrulatıp yayınlamak. Ama kime laf anlatıyoruz".

Şafak Yayla'nın evi taşlandı

Şafak Yayla’nın cenazesinin getirildiği köyündeki evi taşlandı, toplanan grup ailesine küfür etti. Yayla’nın dayısı Esat Berberoğlu “Biz insan değil miyiz” diye tepki gösterdi.

Avukatlar 8 saatlik müzakere sürecini anlattı

* Çağlayan’daki rehine eylemine müzakereci olarak katılan Halkın Hukuk Bürosu avukatları Şükriye Erden ile Ebru Timtik, sekiz saatlik müzakerede ve operasyonda yaşananları anlattı.

Üst aramaya feminist avukatlardan tepki

* Çağlayan Operasyonu sonrası ikinci günde de avukatların Adliye binasına girişlerinde “güvenlik” gerekçesiyle elle üst araması yapmak istendi. Feminist avukatlardan Avukat Özlem Özkan, güvenlik görevlilerinin üstünü arama yönündeki ısrarları üzerine soyunmaya başladı. Avukat Perihan Meşeli ise çantaların konulduğu X-Ray cihazına yatarak, oradan geçebileceğini söyledi. 

* Altı hukuk örgütünün ortak açıklamasında iktidarın avukatları hedef gösterdiği, adliyede üç kişinin ölümüyle sonuçlanan olayın arka planında avukatların ayrıcalıkları olduğu algısının yaratılmaya çalışıldığı belirtildi.

Gezetelere soruşturmaya tepki

* Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Savcı Kiraz'ın rehinken çekilmiş fotoğraflarını yayınlayan dört gazete hakkında "örgüt propagandası yapıldığı" gerekesiyle soruşturma açılmasına tepki gösterdi.

Kiraz'ın otopsisi

* İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Salihoğlu akşam saatlerinde savcı Kiraz'ın otopsi raporunu açıkladı. Açıklamada “Savcımızın başına bitişik atış olacak şekilde silahla ateş edildiği, ateş edilen silahın ise teröristlerin kullandığı 7.65 çaplı silah olduğu tespit edilmiştir” denildi.

Tanrıkulu'nun yanıtı

* Eylemcilerin arabulucu ekip içinde olmasını talep ettiği  CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Salihoğlu tarafından, telefonlara çıkmayıp arabuluculuk görevinden kaçtığına dair suçlamasına yanıt verdi. 

3 Nisan'a kalanlar

* Çağlayan Operasyonu sonrası gerginlik 3 Nisan günü azalmakla birlikte savcı Kiraz’ın görüntülerini yayınladıkları için hakkında soruşturma açılan gazetelere Sözcü, Ortadoğu ve Milli Gazete de katıldı. 

Erdoğan Romanya dönüşünde uçakta gazetecilere yaptığı konuşmanın basına yansımasıyla gündemi germeye devam etti. Erdoğan, “Berkin Elvan’ın ekmek almaya gittiğinin belgesi nerede” dediği ortaya çıktı. 

Çağlayan Adliyesi’nde avukatların aranarak içeri alınması uygulaması devam etti. Avukatların itirazlarına destek vermek için binaya gelen Baro Başkanı Kocasakal ve diğer avukatlar çevik kuvvet tarafından zor kullanılarak dışarı atıldı. (HK)