Suriye-Türkiye sınırındaki kara mayınlarının temizlenmesi projesi, Haziran 2013 itibariyle durduruldu, şirketlere gönderilen mektupla “mayın temizliğiyle ilgili ihalenin iptal edildiği” belirtildi.
Mayınsız Bir Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın buna dair son açıklamasını bianet’e değerlendirdi. Öğreten, Türkiye’nin Ottawa Sözleşmesi’ni* imzaladığını ama gereklerini yerine getirmediğini ve üstelik Suriye'nin yenilerini döşeyerek sınırdaki mayınları artırdığını söyledi.
Kara mayını ve misket bombası
Bakan Yılmaz, MHP milletvekillerinin Suriye sınırındaki mayınların temizlenmesine ilişkin verdiği soru önergesini yanıtladı. Yılmaz, 2009’da Suriye'de daha savaş başlamadan Antep ve Kilis bölgesinde 1255 adet mayın temizlendiğini, iç çatışmayla birlikte bu faaliyetin durdurulduğunu açıkladı. Yılmaz, ihalenin iptaliyle, Türkiye-Suriye sınırında mayın temizleme çalışması yapılmadığını belirtti.
Cenevre'de gerçekleştirilen son taraf devletler toplantısında da Türkiye'nin 1 Mart 2022'ye kadar mayın temizleme yükümlülükleri için istediği ek süre talebi kabul edildi.
Muteber Öğreten de Suriye rejiminin yeniden kara mayınlarını kullanmaya başladığını söyledi:
“Suriye’nin Türkiye sınırında önceden kara mayını döşeli değildi. Savaştan sonra stoklarındaki kara mayınlarını ve misket bombalarını kullanmaya başladılar.”
Öğreten, bundan en çok çitleri aşarak gelmeye çalışan sığınmacıların etkilendiğini, birçok yaralanma olayı yaşandığını söyledi.
Suriye’deki gelişmeler
Muteber Öğreten, Türkiye’nin geçen yıl mayıs ayındaki toplantıda mayın temizleme çalışmalarının başlatıldığını açıklamasının hemen ardından ihalenin iptal edildiğini söyledi.
“Türkiye projesinde muğlak bir takvimleme var. Bu son raporda da “mücbir bir sebep olmadıkça” cümlesi vardı, bu cümlenin her şeye yorumlanabileceğini belirtmiştik. Öyle de oldu, plan, Suriye sınırındaki gelişmeler gerekçe gösterilerek iptal edildiğini gördük.”
“Güvenlik sorunu”
Öğreten, 20 Haziran’da Mozambik’te üçüncü gözden geçirme konferansı yapılacağını, burada geçen beş yılın değerlendirileceğini söyledi.
“Konferansa Türkiye de katılacak. Türkiye adım atma noktasında istekli değil, mayın temizlemeye ilişkin, mayın kurbanlarının topluma kazandırılmasına ilişkin net programı yok. Türkiye kara mayınlarına hala güvenlik sorunu olarak bakıyor.”
“Sözleşmeyi imza attık ama uygulamada bir gelişme yok. Türkiye sözleşmenin gereklerini yerine getirmeli.” (AS)
* Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme. Türkiye sözleşmeye 2003’te taraf oldu, ancak yükümlülüklerini yerine getirmek için son olarak 2022’ye kadar süre aldı.
