Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer Türkiye’nin dünyadaki toplam buğday alanlarının yüzde 3,5’ini oluşturduğunu ancak yanlış tarım politikaları sonucu yurtdışından buğday satın alan ülke konumuna getirildiği uyarısını yaptı.
“Bir zamanlar dünyanın tahıl ambarı olarak bilinen Türkiye’de, son 15 yılda uygulanan yanlış tarım politikaları nedeniyle, buğday üretiminde ciddi sorunlar yaşanıyor.”
Tarım politikalarının yarattığı sorunlar
Gürer tarım politikalarından doğan sorunları şöyle sıralıyor:
* Tarımın en önemli girdilerinden olan mazot, yem, ilaç ve gübrede ithalata bağımlılığın arttı.
* Çiftçi artan girdi maliyetlerinin altında ezilirken 2018 yılı için ton başına 1050 lira TL olarak açıklanan buğday alım fiyatları beklentilerin çok altında kaldı. Girdi maliyetleri geçen yıla göre yüzde 50 artarken, alım fiyatlarındaki artış oranı yüzde 10’da kaldı.
* 2017’de 940 lira olan Anadolu Kırmızısı Sert ekmeklik buğday, 2018’de 1050 lira; 1000 lira olan makarnalık buğday, 1100 lira olarak belirlendi.
* Maliyetler artıyor ancak Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatları neredeyse aynı kaldı. Buğdayın ton başına maliyeti 1160 lirayı geçti ancak TMO buğday alım fiyatını 1050 lira olarak açıkladı. Çiftçi bu yıl da zarar etti.
Türkiye’nin buğday üretim miktarı
1938-2017 arası buğday ekim, üretim ve TMO alımları tablosu için tıklayın.
Türkiye’de son 20 yıldır buğday üretimi 20 milyon ton ila 21 milyon ton arasında değişiyor.
Gürer buğdayın ithal edilmesine neden olan durumu şöyle açıklıyor:
“Ülkemizin nüfusu 20 yılda 20 milyon kişi arttı. Türkiye’de nüfus artarken, üretimin yerinde sayması, ister istemez bu üründe ülkemizin dışa bağımlı hale gelmesine neden oluyor. Türkiye geçen yıl 5 milyon ton buğday ithal etti. Buğday ekim alanları sürekli daralıyor, üretim, maliyet artışı ve verimlilik sorunu, böylesine önemli bir üründe, ülkemizi ithalatçı bir konuda düşürüyor.”
Buğday ekim alanları
Tahıl ekimi tarım yapılabilen 24 milyon hektara yakın alan içinde yüzde 49 ile en büyük paya sahip. Yani tüm tarım alanlarının 3’te 1’inde tahıl ekiliyor. Bu alanların 3’te 2’sinden fazlasında ise buğday yetiştiriliyor.
Gümrük vergisi düşürüldü
Resmi Gazete'nin 27 Haziran 2017 ve 29 Temmuz 2017 tarihli sayılarında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararları ile canlı hayvan, kırmızı et, mısır, buğday, arpa ve pirinç ithalatında vergi oranları yeniden belirlendi.
27 Haziran kararıyla buğdayın gümrük vergisi yüzde 130'dan yüzde 45'e çekildi. Gümrük Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre 2017'nin ilk 9 ayında 3,1 milyon ton buğday ithal edildi toplam 652 milyon dolar ödendi. (HK)
* Fotoğraf: Sabri Yıldırım - Muş/AA
