"Türkiye, Paris Anlaşması'nı derhal onaylamak zorunda"

* Fotoğraf: Yeşiller Partisi / Twitter

Yeşiller Partisi, hafta sonunda gerçekleşen ve dünyanın en büyük ekonomilerinin bir araya geldiği iki günlük G20 Zirvesi‘nden sonra yayınlanan bildiride Türkiye’nin Paris Anlaşması‘nı içeren bir maddeye şerh koydurmasına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.

Paris Anlaşması'nı onaylamayan tek G20 ülkesi olan Türkiye, sonuç bildirgesine yaptırdığı ekte "Türkiye'nin tarihsel sorumluluğu olmadığını" iddia etmişti.

TIKLAYIN - Erdoğan: İklim değişikliğiyle mücadelede en ön saftayız

Partinin sosyal medya hesabından paylaşılan açıklamada “Zirvenin sonuç bildirgesinde bütün G20 üyeleri, 26. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda Paris Anlaşması doğrultusunda kararlar alınmasına destek vereceklerini belirtti. Türkiye’nin bu maddeye yönelik bir şerh yayımlamasını endişeyle karşılıyoruz” denildi.

TIKLAYIN - Türkiye Paris İklim Anlaşması'nı Neden Onaylamıyor?

“Türkiye geçmişte kalan tartışmalara sığınıyor”

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Türkiye, Paris Anlaşması’na taraf olup sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda üzerine düşen sorumluluğa sahip çıkmak yerine geçmişte kalmış tartışmalara sığınıyor. Oysa Paris Anlaşması altında artık bu hakkaniyet tartışmasının önemi kalmadı.

“Bütün ülkeler sorumlulukları ölçüsünde kendi belirledikleri oranlarda katkıda bulunuyorlar. Türkiye ise kaçmaya ve tarihsel sorumluluğunu olduğundan daha az göstermeye devam ediyor.

15. G20 Zirvesi, dün son buldu. Zirvenin sonuç bildirgesinde bütün G20 üyeleri, 26. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda Paris Anlaşması doğrultusunda kararlar alınmasına destek vereceklerini belirtti. Türkiye’nin bu maddeye yönelik bir şerh yayımlamasını endişeyle karşılıyoruz. pic.twitter.com/TaIeqkty1d

— Yeşiller Partisi (@YesillerPartisi) November 23, 2020

“Tahammülümüz yok”

“Oysa bir G20 ülkesi olarak Türkiye’nin iklim krizindeki sorumluluğu kendisiyle benzer nüfusa sahip pek çok ülkeyle, hatta Avrupa ülkelerinin birçoğuyla aynı veya çok yakın. Bu nedenle derhal anlaşmayı onaylayıp mutlak emisyonlarını azaltmak için somut hedef belirlemek zorunda.

TIKLAYIN - G20 ülkelerinin ekonomileri karbona bağımlı hale gelebilir

“Bu hedefi tutturmak için de kömürden vazgeçmek, fosil yakıtlardan uzaklaşmak, karbonsuz bir ekonomiye doğru hızlı dönüşüm için harekete geçmek zorunda. Daha fazla bahaneye tahammülümüz yok.”

Ne olmuştu?

Dünyanın en büyük 20 ekonomisinin her yıl bir araya geldiği G20 zirvesi, geçtiğimiz haftasonu Suudi Arabistan dönem başkanlığında çevrimiçi olarak gerçekleşti.

İki gün süren zirve, hazırlanan salgınla ve iklim değişikliğiyle mücadele konularının da yer aldığı bildirinin açıklanmasının ardından son buldu.

Ancak Türkiye, Paris Anlaşması’na vurgu yapan madde hakkında ek bir açıklama yaparak sonuç bildirgesine eklettirdi. Böylece Türkiye, oybirliğiyle karar alınan bildirgenin içeriğine katılmakla birlikte belirli çekincelerinin de bulunduğunu belirten bir şerh koyuş oldu.

Türkiye’nin itirazı, G20 resmi sitesinde, “Türkiye Cumhuriyeti’nin Pozisyonu Üzerine Başkanlık Açıklaması” başlığıyla yer aldı ve basına servis edilen sonuç bildirgesinin ekleri arasında belirtildi.

“Türkiye’nin tarihsel sorumluluğu yok”

G20 sitesinde “Aşağıdaki açıklama Türkiye Cumhuriyeti’nin talebi üzerine yayımlanmıştır” şekliyle yer alan Türkiye’nin itirazının tam metni şöyle:

“Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadeleye azami önemi gösterir ve küresel iklim eylemine aktif olarak katkıda bulunurken, UFCCC (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) kapsamında adil bir statüye ulaşma konusundaki kararlılığını da ifade etmektedir. Bu nedenle Türkiye Kyoto Protokolünü onaylamış ve Paris Anlaşmasını imzalamıştır. Mevcut iklim mimarisindeki adaletsiz statüsü nedeniyle Türkiye, Paris Anlaşmasını henüz onaylamamıştır.

“Türkiye’nin küresel iklim eylemine dair anlayışı uluslararası çabalara, iklim değişikliği rejiminde açık olarak belirtildiği gibi ortak ama farklılaşan sorumluluklar ve herkesin olanakları ölçüsünde katılması çerçevesinde hakkaniyet ölçüsünde katkıda bulunmaktır.

“Sera gazı emisyonlarında ihmal edilebilir düzeyde (yüzde 1’den az) tarihsel sorumluluğu bulunan gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye, bütün tarafların karşılıklı anlayışı ve katkısıyla bu soruna adil, makul ve tümüyle tatmin edici bir çözümün mümkün olan en kısa zamanda, tercihen COP26’da (26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı) bulunmasını dört gözle beklemektedir. Bu meseleye karşılıklı kabul edilebilir bir çözümün getirilmesi Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesindeki çabasını artırmasını mümkün kılacaktır."

Liderler bildirisinde ne vardı?

G20 zirvesinin sonunda kamuoyuna ilan edilen liderler bildirisinin 33. maddesinde küresel iklim değişikliğiyle uluslararası mücadeleye vurgu yapılırken, 2021’de düzenlenecek 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda Paris Anlaşması doğrultusunda kararlar alınmasına bütün G20 üyelerinin destek vereceği belirtiliyordu.

Paris Anlaşması

Karbon emisyonlarının sınırlandırılmasını öngören ve 188 ülke tarafından imzalanıp onaylanan Paris Anlaşması, Eritre, İran, Irak, Libya, Güney Sudan, Türkiye ve Yemen olmak üzere 8 ülke tarafından imzalandığı halde onaylanarak resmiyet kazanmamıştı. 

Paris Anlaşmasını imzaladığı halde parlamentosundan geçirip onaylamayan 8 ülkeden biri olan Türkiye, aynı zamanda anlaşmayı onaylamayan G20’deki tek ülke. (TP)