* Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye’nin, Aralık 2019’da Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüsle (covid-19) ilgili yürüttüğü ulusal mücadele sürecini gün gün derledik.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 23 Mart 2020 verilerine göre, virüs 190 ülke ve bölgede 334 bin 981 kişide tespit edildi ve bugüne kadar 14 bin 652 can aldı. Virüsün tüm dünyada en çok can aldığı ülkeler başta İtalya olmak üzere Çin, İspanya ve İran oldu.
6 Ocak’tan beri kurduğu operasyon merkeziyle salgına karşı mücadele yürütmeye başlayan ve 11 Mart’ta ilk vakasını açıklayan Türkiye'de ise 24 Mart itibarıyla 1872 kişiye tanı konuldu, 44 kişi yaşamını yitirdi.
TIKLAYIN - Türkiye'nin Salgınla Mücadelesinde Aldığı Tedbirlerin Tamamı
Türkiye’de gün gün yaşananlar:
6 Ocak
Dünya Sağlık Örgütü 30 Ocak’ta acil durum ilan etmeden önce Türkiye, salgına karşı operasyon merkezi oluşturdu.
10 Ocak
Sağlık Bakanlığı bünyesinde Koronavirüs Bilim Kurulu oluşturuldu.
14 Ocak
“2019-nCov Hastalığı Rehberi” yayımlandı.
20 Ocak
Türkiye’de şüpheli bir vakadan ilk numune alındı.
Aynı dönemde Çin'de virüsten etkilendiği teyit edilenlerin sayısı resmi rakamlara göre 139 kişi civarındaydı. Virüs salgınının boyutlarına dair ipuçları, diğer ülkelerde de benzer vakaların görülmesiyle ortaya çıktı. Hastalık salgınları konusunda uzman olan Prof. Neil Ferguson, "Bir hafta öncesine kıyasla çok daha fazla kaygılıyım. Wuhan'dan çıkan üç vakanın başka ülkelerde görülmesi, kayda geçirilenden çok daha fazla vaka olabileceğine işaret ediyor" dedi.
23 Ocak
Çin’den gelen uçuşlarda termal kamera uygulanmasına başlandı.
Virüs üç ülkeye daha sıçrarken, Çin'de hayatını kaybedenlerin sayısı 17'ye yükseldi. Sağlık Bakanı Koca, "Bizde şu an herhangi bir hastanın hatta riskli hastanın olmadığının altını özellikle çizmek istiyorum" diye açıklama yaptı.
27 Ocak
Dışişleri Bakanlığınca seyahat önerisi yayımlandı.
Bu tarihte Çin'de ölümlerin sayısı 81'i, vaka sayısı en az 3 bini bulmuştu. Aksaray'da 10’u Çin vatandaşı 12 kişide koronavirüs şüphesi olduğuyla ilgili Türkiye basınında haberler çıktı. Bakan Koca, virüs tanısı konulan hasta olmadığını belirterek, "Bir kişi öksürük şikayetiyle başvurdu. 12 kişi tedbir amaçlı hastanede" dedi.
31 Ocak
* 30 Ocak'ta DSÖ'nün "acil durum" ilanının ardından Türk Hava Yolları, Çin'in Pekin, Guangzhou, Şangay ve Xian şehirlerine düzenledikleri seferleri koronavirüs nedeniyle 9 Şubat'a kadar durdurduklarını açıkladı.
Aynı gün, dünya genelinde koronavirüs Tayland’da 14, Japonya’da 11, Singapur’da 10, Malezya ve Avustralya’da 7’şer, Fransa ve ABD’de 5’er, Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Kore ve Almanya’da 4’er, Kanada’da 3, İtalya'da ülkeye gelen 2 Çinli turistte, Vietnam’da 2, Nepal, Kamboçya, Sri Lanka ve Finlandiya’da 1’er kişide tespit edildi.
Bakan Koca, "Çin'den gelen uçuşlarla ülkemize giriş yapan yolcuları, uçaktan inişte termal kameralarla tarıyoruz. Şu ana kadar 11 bin yolcu tarandı ve herhangi bir şüpheli yolcuya rastlanmadı" dedi. Aynı gün bir başka açıklamasında ise "Bugüne kadar 70 şüpheli hastalık yaşandı ama şimdilik koronavirüs çıkan kimse olmadı" diye konuştu.
1 Şubat
* Çin’in Wuhan kentindeki Türkiyeli 42 vatandaş ülkeye geri getirildi.
Bakan Koca, "Yolcularımızın hiçbirisinde, yolda dahil olmak üzere, hastalık belirtisi, herhangi bir şüphe yok" dedi.
5 Şubat
Çin’de Türkiye’ye yapılan tüm uçuşlar durduruldu.
Virüs Çin dışında 27 ülkeye yayıldı. Fahrettin Koca, 6 Şubat'tan itibaren bütün uluslararası uçuşlarda gelen yolcular için koronavirüs taraması yapılacağını açıkladı. “Korunma için el yıkama, kişisel hijyenin son derece önemli olduğunu, öksürürken, hapşırırken mendille ve dirsek içiyle ağzı kapatmanın önemli olduğunu ifade etmek istiyorum" dedi.
7 Şubat
Çin’den her türlü hayvan ve hayvansal ürün ithalatı geçici süre ile durduruldu.
Bakan Koca, Çin'de koronavirüsten ölenlerin sayısının 639'a yükseldiğini, Çin'den Türkiye'ye dönenlerin 14 gün süreyle izinli sayılacağını açıkladı.
12 Şubat
Dünyada en hızlı sonuç veren yerli tanı kitinin yurtdışına ihraç edildiği açıklandı.
23 Şubat
İran’dan Türkiye’ye hava, kara ve demir yolu seferleri durduruldu.
Bu tarihte İran'da yeni tip Koronavirüs (covid-19) kaynaklı hayatını kaybedenlerin sayısı sekiz, tespit edilen vaka sayısı 43 olarak kaydedildi. Bakan Koca, sınırların kapatıldığını duyurduğu açıklamasında şunları söyledi:
"Türkiye'ye virüsün girmemesi adına Dünya Sağlık Örgütünün önerdiği tedbirlerden çok daha fazlasını ve çok erken dönemde uygulamaya başladık. Sağlık sistemimiz bu türden salgınlarla baş edebilecek kadar güçlüdür. Vaka tespiti olursa uygulanacak tüm önlemler önceden belirlendi. Yeteri kadar antiviral ilaç, medikal malzeme gibi ihtiyaçlar depolandı, tedarik zincirlerimiz sağlam. Bu noktada endişe edecek bir durumun olmadığını söylemek istiyorum."
29 Şubat
Irak, Güney Kore ve İtalya ile Türkiye’ye gidiş-geliş tüm yolcu uçuşları durduruldu.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) koronavirüse ilişkin ilk açıklamasını yaptı. Şeffaf bir süreç işletilmesinin önemini vurgulayan TTB, "Hem sağlık sistemimizin yanıt verme kapasitesini yükseltmek hem de yurttaşlarımızın alabileceği kişisel önlemlerle ilgili farkındalıklarını artırmak için üzerimize düşeni yapmaya hazırız" dedi.
Türk Tabipleri Birliği koronavirüsle "ulusal mücadele" kapsamında oluşturulan yapılara ve karar alma süreçlerine dahil edilmedi.
3 Mart
Umre dönüşlerinde “14 Gün” uygulamasına dikkat edilmesi konusunda bilgilendirme yapıldı.
Umreden dönenlere yönelik zorunlu ir karantina uygulamasına gidilmedi.
Covid-19 virüsü Çin dışında 76 ülke ve bölgeye yayıldı. Dünyada toplam 3 bin 119 kişi virüs nedeniyle hayatını kaybetti.
11 Mart
Türkiye’de ilk vaka açıklandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ortak basın açıklamasıyla yeni tedbirleri açıkladı.
Ülke çapında bir takım etkinliklere erteleme ve iptal geldi. Cumhurbaşkanı Eroğan, "Hiçbir virüs bizim tedbirlerimizden daha güçlü değildir. Alacağımız tedbirler en etkili korunma yöntemi olacaktır. Bünyesi zayıf vatandaşlarımızın en azından bir müddet kalabalık yerlerden uzak durması gerekiyor" dese de ilerleyen günlerde salgından piyasanın korunmasına yönelik tedbirlerini açıkladı.
12 Mart
* Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında koronavirüs toplantısı gerçekleştirildi.
* Okullarda eğitime ara verildi.
* Spor müsabakalarının seyircisiz oynanması kararı alındı.
13 Mart
* Sağlık Bakanı Koca, Adalet Bakanı Gül, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Turhan yeni tedbirleri açıkladı.
* Hastanelerde ziyaret kısıtlaması yapıldı.
* Cezaevleri görüşleri 2 hafta süreyle ertelendi.
* ALO 184 SABİM Hattı’nın koronavirüsle ilgili bilgi vermesi kararı alındı.
* Uçuş yasağına Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç ve Hollanda eklendi.
Vaka sayısı 5'e yükselirken kamuda çalışan 60 yaş üstü kişilerin 12 gün idari izinli sayılacağı açıklandı. Türkiye çapında 18 ildeki 25 hastaneden test yaptırılabileceği söylendi. Ancak ilk aşamada kişilerde yurtdışı teması arandı. Yetkililer tarafından test kiti yetersizliği olduğu söylenerek herkese kendi önlemini alması yönünde çağrılar yapıldı.
15 Mart
Umreden dönen tüm yolcular Ankara ve Konya’daki öğrenci yurtlarına yerleştirildi.
Sosyal medyada büyüyen tepkiler üzerine yetkililer bu kararı verdi. Bakan Koca, karantinaya alınanlardan birinin test sonucunun pozitif çıktığını söyledi. Umreden dönen önceki ekipler ise "kendi karantinalarını yapmaları" söylenerek karantinaya alınmadan ve test edilmeden Türkiye'ye yayılmıştı.
Dünyada virüs kaynaklı ölüm sayıları da giderek artıyordu. İtalya'da 24 saatte 368 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.
16 Mart
* Tanı testlerinin Türkiye genelinde yaygınlaştırılacağı açıklandı.
* 6 ülkeye daha uçuş yasağı konuldu. Uçuşların durdurulduğu ülke sayısı 20 oldu.
* Bazı işletmelerin faaliyetleri geçici süreyle durduruldu.
* Cuma namazı başta olmak üzere cami ve mescitlerde cemaatle namaza ara verilmesi kararı alındı.
İçişleri Bakanlığı genelgesiyle tiyatro, sinema, lokanta, kahvehane, internet kafe, kapalı çocuk oyun alanlarının faaliyetleri durdurulup, toplu olarak bir araya gelinen her türlü toplantı ertelendi.
TTB hasta sayısının açıklanan resmi rakamların üstünde olduğunu söyleyerek, "Bugüne kadar yaklaşık 7000 hastada test yapıldığını biliyoruz. Oysa salgınla mücadelede başarılı olan ülkelerin deneyimleri bu sayının çok daha üzerinde olmamız gerektiğini göstermektedir" dedi. Radikal önlemler alınması için yetkililere çağrı yaptı.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) da hükümeti uyardı. “Hastanelerimizde acil eylem planına geçilmemiştir. Olağanüstü dönem uyarısı olmasına rağmen tüm sağlık hizmetleri olağan koşullarda yürütülmektedir” açıklamasını yaptı. Bu uyarıların hiçbiri dikkate alınmadı.
17 Mart
* Covid-19 kaynaklı ilk ölüm gerçekleşti. Vaka sayısı 98 oldu.
* AB ülkelerine seyahatlere kısıtlama getirildi.
Birçok işletme kendi önlemini alıp kapama kararı verirken "koronavirüs işsizliği" ortaya çıktı. Bazı iş yerleri izolasyonda geçen süreci çalışanlarının yıllık izninden düştü. Sosyal medyada "Evde kal" çağrıları yükselmeye başladı. Bu sırada koronavirüsün cezaevlerine sıçraması riski gündeme geldi. Acil tahliye talepleri gündemde yerini aldı.
21 Mart
65 yaş ve üstü vatandaşlar ile kronik rahatsızlığı olan yurttaşlara sokağa çıkma yasağı getirildi.
Sokakta yaşlılara yönelik ayrımcılık başladı. Yaşlıları "koronavirüslü" diye etiketleyip dalga geçen, kötü muamele yapan bir tür ortaya çıktı. Daha sonra bu insanlar gözaltına alındı.
Dünya, yoksul ve su sorunu çeken ülkelerde virüsün daha tehlikeli boyutlarda sonuçlara yol açabileceğini konuşmaya başladı.
22 Mart
THY, Hong Kong, Moskova, Addis Ababa, New York ve Washington dışındaki tüm yurtdışı seferlerini 27 Mart itibariyle 17 Nisan’a kadar sonlandırma kararı aldı.
23 Mart
* Vaka sayısı 1529’a toplam can kaybı 37’ye yükseldi.
* Marketlerin 09-21.00 arasında hizmet vermesi kararlaştırıldı. Marketlerdeki müşteri sayısına sınırlama getirildi.
* Şehir içi ve şehirler arası yolcu taşıma araçlarının kapasitesinin yarısı kadar yolcu kabul etmesi kararlaştırıldı.
TTB, SES, Türk Eczacıları Birliği gibi birçok sağlık örgütü hastanelerdeki malzeme yetersizliğini, sağlıkçıların kendilerini korumak için yeterli önlem alamadıklarını gündeme taşımaya ve taleplerini yetkili kurumlara iletmeye devam etti. "Evde Kal" çağrıları ülke çapında milyonlarca insanın çalışmak zorunda olması nedeniyle çok fazla karşılık bulamadı. Sokağa çıkma yasağı talepleri her gün biraz daha artsa da, hükümetin "herkes kendi OHAL'ini ilan etsini" çağrıları devam etti.
24 Mart
Vaka sayısı 1872'ye, can kaybı 44'e yükseldi.
(TP)
Haberin "resmi ulusal mücadele" süreci AA'dan, kalan bilgilerin tamamı bianet haberlerinden derlenmiştir.
