* Fotoğraflar: AA
Sivas'tan doğup Karadeniz'e dökülen Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak ile Hafik ilçesinde sulama amaçlı kullanılan Pusat-Özen Barajı ve il merkezinin su ihtiyacını karşılayan 4 Eylül Barajı'nda mevsimsel kuraklığın ve yeraltı sularının amaçsız kullanımının etkisiyle sular önemli oranda çekildi.
İmranlı ilçesindeki Kızıldağ'ın güney yamaçlarından doğup Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e dökülen, Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak'ın tarihi Kesik Köprü ve Eğri Köprü kesimlerinde suyun azlığı dikkati çekiyor.
Su seviyesinin önemli oranda düştüğü Kızılırmak'ta bazı kısımlar adeta dereyi andırıyor.
Baraj altındaki yerleşim yerleri göründü
Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından 2009'da Hafik ilçe merkezine yaklaşık 25 kilometre uzaklıktaki Pusat Deresi ve Madenköy Çayı üzerine sulama amaçlı yapılan Pusat-Özen Barajı'nda da su seviyesinin düştüğü görüldü.
Pusat köyünün baraj altında kalan eski yerleşim yerindeki cami minaresi, araziler ve bazı ev kalıntıları da su seviyesinin düşmesiyle ortaya çıktı.
Sivas'ın içme suyu ihtiyacını karşılayan 4 Eylül Barajı'nda da su seviyesi düştü.
Doç. Dr. Çifçi: İnsanın doğaya müdahalesi
Sivas'ta çevre sorunları ve eğitimi ile ilgili araştırmaları bulunan Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Taner Çifçi AA’ya yaptığı açıklamada kuraklığın en önemli sebepleri arasında insanın doğaya müdahalesinin gösterilebileceğini söyledi.
TIKLAYIN - "Ülkeler az su gerektiren tarım ürünlerine yönelmeli"
Çifçi, sıcaklığa bağlı yağış değişikliklerinin de kuraklığın sebepleri arasında yer aldığını ifade etti.
Yer altı sularının amaçsız kullanımının da etkenler arasında sayılması gerektiğini vurgulayan Çifçi, "Sivas'ta son yıllarda üretimi artan şeker pancarı ve patates, suyu seven bitkiler. Bundan dolayı da yer altından olabildiğince su çekmesi lazım" dedi.
“Hem sıcaklık hem bilinçsizlik”
Sivas'ta 9 Şubat 2021'de son 95 yılın en yüksek sıcaklığının 13 derece olarak ölçüldüğünü aktaran Çifçi, 60 yıldır aynı dönemde kentteki hava sıcaklığı ortalamasının 9 derece olduğunu ifade etti:
“Genel olarak ortalama aynı ama marjinal yükselmeleri görüyoruz. Sivas'ın 1 yıl için ortalama yağış değeri 445 milimetreydi, bu şu an itibarıyla maalesef 431 milimetreye düştü. Yani yaklaşık 14 milimetre yağış düşüklüğü var. Sıcaklığın ardından bu da Sivas'ta ikinci bir sebep. Üçüncüsü ise özellikle şehrin kuzeyine yapılan dikey yapılar, kuzey rüzgarlarının taşıdığı nemi engelliyor.
“Dördüncü sebep ise Sivas'ta yüzey sularının yeterince beslenememesi, yer altı sularının kullanımındaki bilinçsizlik ve sıcaklığa bağlı olarak buharlaşan su miktarının artması. Sivas'ın farklı toprak türleri gözüküyor ve burada en öne çıkan toprak tipi jipsli arazi. Jipsli arazi de su havzasını bozuyor. Jipsli arazilerde yer altı suları bilinçsiz kullanıldığı zaman bu havza bozuluyor.”
“Etkileri azaltmak elimizde”
Kuraklıkla mücadele kapsamında insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Çifçi, tarımda sulama bilincinin artırılmasının önemini vurguladı.
Kuraklığın insanlar için büyük bir tehdit olduğuna dikkati çeken Çifçi, “Ciddi bir tehdit altındayız, buna yönelik önce insan eğitimiyle küresel ısınmanın da etkilerini azaltacak, en azından minimize edecek faaliyetleri yapabiliriz. Bu bizim elimizde” diye konuştu.
Balık ölümleri yaşanmıştı
Kızılırmak'ın Sivas'tan geçen bazı bölümlerinde haziran ayı başında balık ölümleri yaşanmış, bunun üzerine harekete geçen Sivas Tarım ve Orman Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şubesi ekipleri, bölgeye gelerek numune almış ve su sıcaklığını ölçmüştü.
Konuya ilişkin temmuz ayı ortasında açıklama yapan Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Durdu Akdağ, balık ölümlerine kuraklığa bağlı sudaki oksijen yetersizliğinin yol açtığını söylemişti.
(TP)
