Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), cezaevinde aileleriyle Kürtçe konuşulmasına izin verilmeyen Muş ve Bolu Cezaevlerindeki mahpusların başvurusunu sonuçlandırdı.
AİHM, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “özel yaşama saygı ve aileyle haberleşme hakkını ihlali” düzenleyen 8. maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Türkiye mahpuslara manevi tazminat ödemeye mahkum oldu.
Mahkeme: Türkçe konuşun!
Muş ve Bolu cezaevlerinde kalan Nusret Kaya, Ahmet Gerez, Mehmet Şirin Bozçalı, Mehmet Nuri Özen ve Mesut Yurtsever’in akrabaları ve aileleriyle telefonda Kürtçe konuşmaları yasaklandı.
Mahpuslar, “aileleriyle kendi istekleri doğrultusunda Kürtçe konuşmak istediklerini” belirterek İnfaz Hakimliği’ne başvuru yaptı ve yasağın kaldırılmasını talep etti.
Başvuruları, 29 Mayıs 2006 ve 10 Haziran 2010’daki çeşitli mahkeme kararlarıyla reddedildi. Mahkemeler, cezaevi yetkililerinin yönetmelik ve kanunlara uygun davrandığına, mahpusların telefon konuşmalarını Türkçe yapmaları gerektiğine karar verdi.
Mahpusların sırasıyla Ağır Ceza Mahkemelerine ve Yargıtay’a yaptıkları başvurular da sonuçsuz kaldı. Bunun üzerine, AİHS’in “özel yaşama saygı ve aileyle haberleşme hakkını ihlali” düzenleyen 8. maddesi ile “adil yargılama ve makul sürede etkin soruşturmayı” düzenleyen 6. maddesini gerekçe göstererek AİHM’e başvurdular.
AİHM: Demokratik toplumda olmaz
AİHM, 4 Ekim 2006’da 24 Haziran 2008’de, 24 Temmuz 2008’de ve 25 Kasım 2008’de yapılan farklı başvurularla ilgili verdiği ortak kararı dün açıkladı. AİHM 8. maddeden yapılan başvuruyu kabul ederken, 6. maddenin ihlal edilmediğine karar verdi.
Türkiye, Ahmet Gerez, Mehmet Şirin Bozçalı, Mehmet Nuri Özen ve Mesut Yurtsever'e 300'er Euro manevi tazminat ödeyecek. Mesut Yurtsever ile Mehmet Nuri Özen'e 500 Euro ve Mehmet Şirin Bozçalı'ya ayrıca 500 Euro mahkeme masrafı ödeyecek. Nusret Kaya mahkemeden talep etmediği için tazminat kararı verilmedi.
AİHM kararında, “cezaevi yetkililerinin, mahpusların aileleri ve yakınlarıyla ilişki kurmasını sağlamak yükümlülüğünde olduğunu” belirtti:
“Mahpuslara dayatılan bu uygulama, demokratik bir toplumda ‘zorunlu’ olarak tanımlanamaz.” (AS)
* Click here to read the article in English.
