Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Fotoğraf: İbrahim Caferi, Mevlüt Çavuşoğlu ve Cevad Zarif - AA
Türkiye-Irak-İran Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı'nın ardından, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin 25 Eylül’de yapacağı (IKBY) bağımsızlık referandumu için ortak bildiri yayınlandı.
Üçlü toplantı Birleşmiş Milletler (BM) 72. Genel Kurulu görüşmeleri için ABD'nin New York kentinde bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Irak Dışişleri Bakanı İbrahim Caferi ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif katılımıyla gerçekleşti.
Ortak bildiride IKBY’e referandum yapmama çağrısı yapıldı ve şu noktalarda ortaklaşıldığının altı çizildi:
* Bakanlar, Irak'ın siyasi birlik ve toprak bütünlüğü konusundaki kesin kararlılıklarını tekrar teyit etti.
* Referandum Irak'ın DEAŞ'a karşı çok zor elde ettiği kazanımları tehlikeye atar.
* IKBY'nin yapmayı planladığı referandum anayasaya aykırı olması ve bölgede bastırılması zor yeni ihtilaflara yol açma riski taşıması konusu kaygı verici.
* Referandum Kürtlere ve IKBY'ye herhangi bir faydası olmayacak.
* Üç ülke, eş güdüm içinde karşı tedbirler almayı göz önünde bulundurma hususunda mutabık kaldı.
* Bağdat ve Erbil arasındaki meselelerin tek çözümü Irak anayasası çerçevesinde yapıcı diyalogtur.
* IKBY'nin referandumu iptal etmesi konusunda ikna edilmesi için ortak uluslararası çabaya ihtiyaç duyuluyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı da referanduma karşı
ABD Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) 25 Eylül'de düzenlemeyi planladığı referanduma "sert bir şekilde" karşı olduklarını duyurdu.
Referanduma nasıl gelindi?
IKBY Başkanı Mesut Barzani Haziran 2017'de, bağımsızlık referandumunun 25 Eylül 2017’de düzenleneceğini duyurdu.
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ise referandum ilanından sonra "bunun anayasaya aykırı olduğunu belirterek sonucu tanımayacaklarını" açıkladı.
Barzani ise Irak hükümetinin karşı çıkmasına ve bazı partilerin erteleme taleplerine rağmen bağımsızlık referandum kararından ve tarihinden vazgeçemeyeceklerini bildirdi.
Barzzani son olarak 9 Eylül’de, BBC Farsça'ya verdiği söyleşide, 25 Eylül'de düzenleneceği açıklanan referandum hakkında "Bu referandumu bu zamana kadar ertelememiz bile bir hataydı. Eğer daha fazla geciktirirsek işler daha kötü olacak" dedi
Türkiye referandum kararına "Olağandışı koşullarda, üstelik statüsü tartışmalı bölgeleri de içerecek şekilde yapılacak bir referandumun halkın iradesini yansıtmaktan uzak kalacağı açıktır" sözleriyle tepki gösterdi.
Irak Parlamentosu'nun 12 Eylül 2017 yaptığı oylamada referandumun yapılmasına “ret kararı” çıktı. Konu 80 parlamenterin imzasıyla gündeme alınmıştı. Kerkük’te Türkmen ve Arap üyeler oylamaya katılmamıştı, Irak Parlamentosu’ndaki oturumu ise Kürt parlamenterler boykot etti.
18 Eylül 2017 Pazartesi günü Irak Anayasa Mahkemesi, "referandumun anayasaya aykırı" olduğu yönündeki davalar sonuçlanmadığı için referandumu askıya alma kararı verdi.
Uluslararası heyetler IKBY yönetimine referandumu erteleme çağrısı yaptı. IKBY yönetiminden yapılan açıklamada erteleme kararına alternatif için uluslararası heyetlerden somut bir yol haritası önerisi getirilmedi açıklandı.
20 Eylül'de IKYB Başkanı Barzani, "Maalesef bize şu ana kadar iyi bir alternatif sunulmadı" dedi ayrılma görüşmelerinin bir iki yıl sürebileceğini söyledi. (HK)
