Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü 2014 Dünya İfade Özgürlüğü Endeksi’ni açıkladı. Türkiye geçen yılkı yerini koruyarak yine 180 ülke arasında 154. sırada yer aldı.
Raporda Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Orta Afrika Cumhuriyeti ve Guatemala gibi ülkelerde basın özgürlüğünde ciddi düşüşler ortaya konurken, Ekvador, Bolivya ve Güney Afrika’daki iyileşen koşullar dikkat çekiyor.
Geçtiğimiz yıl 179 olan ülke sayısı, bu sene Belize’nin de katılmasıyla 180’e yükseldi. Türkiye ise geçtiğimiz yılla aynı sırada yer alarak basın özgürlüğünde 154. Sırada yer aldı.
"2014 özgürlükler için belirleyici"
Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Gözetime Feda Edilen Bilgi başlığı altında yer aldığı raporda “Yaklaşan yerel seçimler ve barış sürecindeki belirsizlikler göze alındığında, 2014 Türkiye’de sivil özgürlüklerin geleceğini belirleyecek” tespiti yer aldı.
Raporun silahlı çatışmaların ifade özgürlüğü üzerindeki olumsuz etkisini ortaya çıkardığını söyleyen raporun araştırma başkanı Lucie Morillon “Bu yıl, aralarında demokratik ülkelerin de bulunduğu bazı ülkelerin sıralamaları, ulusal güvenliğin korunması adı altında ifade özgürlüğüne aşırı müdahaleden darbe aldı” dedi.
Yine Finlandiya, en sonda Eritre
Rapor özetle şöyle:
* Finlandiya son dört yılda olduğu gibi ilk sırada yer aldı. Finlandiya’yı Hollanda ve Norveç izledi.
* Listenin sonunda geçen yıl da olduğu gibi Eritre yer aldı. Eritre’i Kuzey Kore ve Türkmenistan takip ediyor.
İhlaller yüzde 1.8 arttı
* Dünyadaki gazeteciler için en tehlikeli bölge olan Suriye 180 ülkede 177. sırada yer aldı. Mart 2011- Aralık 2013 arasında en az 130 ülke mesleki faaliyetleriyle ilişkili olarak hayatını kaybetti. Gazeteciler hem muhalifler hem de Esad güçleri tarafından hedef haline getirildi.
* Orana bakıldığında dünyadaki ifade özgürlüğü ihlalleri yüzde 1.8 arttı. Asya Pasifik bölgesindeki oranlar değişmezken, Afrika’da arttı.
Türkiye'de otosansür
* Raporda, Türkiye’de Gezi direnişinin güvenlik güçlerinin baskıcı yöntemlerini ortaya çıkardığı belirtilerek “Otosansür ve başbakanın popülist söylemlerinin yarattığı tehlikeler arttı” dendi.
* Ayrıca rapor “Terörle mücadele”yi sömüren hükümetlerin gazetecilere kolaylıkla “ulusal güvenliği tehdit” anlayışıyla yaklaştığını belirterek Türkiye’de Kürt meselesini işleyen onlarca gazetecinin hala cezaevinde olduğu hatırlatıldı.
* Mısır geçtiğimiz sene 158. sıradayken bu sene 159. sırada yer aldı. Başkan Muhammed Mursi’nin yerine askeri darbeyle geçen Sisi yönetimi Müslüman Kardeşlerin baskı altına aldığı basın organlarına serbestlik sağlarken, Müslüman Kardeşleri savunduğu düşünülen gazeteciler için cadı avı başlattı.
* İfade Özgürlüğü Endeksi’nde en büyük düşüşü 43 sırayla Orta Afrika Cumhuriyeti yaşadı.
ABD ve İngiltere kötü örnek
* Raporda ABD ve İngiltere “Yeni Dünyanın Kötü Örnek Oluşturan Devleri” başlığı altında yer aldı. ABD geçtiğimiz yıla göre 13 sıra gerileyerek 46. sırada, İngiltere ise 4 sıra gerileyerek 33. sırada yer aldı.
* Raporda Wikileaks kurucusu Jullian Assange, Wikileaks belgelerini sızdırdığı için 35 yıl hapse çarptırılan er Chelsea Manning ve ABD’nin Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) milyonlarca kişinin telefonlarını dinlediğini ortaya çıkarak eski CIA çalışanı Edward Snowden hatırlatılarak ABD’de araştırmacı gazeteciliğin tehdit altında olduğu belirtildi. İngiltere için ise düşüşün kaynağında Guardian’a yapılan baskı olduğu belirtildi.
Raporun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz. (EA)
