Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) 2013 Risk Listesi’ni yayınladı. Gözetleme, kısıtlayıcı yasalar ve sibersaldırılar sebebiyle Risk Listesi’ne sibermekan’ı da dahil eden CPJ Türkiye’de gazetecilerin kovulduğuna ya da istifaya zorlandığına vurgu yapıyor.
Sibermekan da Risk Listesi’nde
CPJ’in Risk Listesi özetle şunlardan oluşuyor:
* Listede sibermekan, Mısır, Rusya, Suriye, Vietnam, Türkiye, Bangladeş, Liberya, Ekvador ve Zambiya İfade özgürlüğünün ve bağımsız haber toplamanın hızla azaldığı ismen demokrasiler olarak yer aldı.
* Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve İngiltere hükümetlerinin dijital gizlilik hakkı ihlalleri, internet özgürlüğünün kısıtlandığı diğer ülkeler üzerindeki ahlaki otoritelerini ve yaptırımlarını zayıflattı.
* Mısır’da yozlaşma, ölümcül olaylar ve sansür sıklıkla yaşandı.
* Ekvador, Liberya, Rusya, Vietnam ve Zambiya’da çıkarılan yeni yasalar ifade özgürlüğünü daha da fazla kısıtladı.
Türkiye
* Türkiye’de gazeteciler ya işten çıkarıldı, ya da istifaya zorlandı.
* Türkiye 2013’te dünyada yine en çok gazetecinin hapsedildiği ülke oldu. Oto sansür baskısının arttığı ülkede gazetecilere yönelik ceza ve soruşturmalar arttı. Gezi Parkı protestolarıyla muhalif ve bağımsız yayın yapan basın üzerindeki baskılar arttı.
* Başbakan Recep Tayyip Erdoğan kamusal alanda, uluslararası basını “yalan haber” yapmak suçladı.
* Türkiye’nin Terörle Mücadele Kanunu ile sadece Kürt basını değil, sol ve milliyetçi basını da hükümete yönelik eleştirel yayınlar nedeniyle soruşturuldu, cezalandırıldı.
Dünya
* Bangladeş ve Rusya’da gazeteciler şiddetin hedefi oldu, Suriye’de gazeteci kaçırmaları arttı.
* Rusya, Vietnam ve Bangladeş’te internet gazeteciliğine yönelik baskılar arttı.
* Mısır’da Ağustos 2012’den Muhammed Mursi’nin askeri darbeyle yönetimden alınmasına kadar olan süreçte 78 gazeteci saldırıya uğradı. Darbeden sonraysa askeri rejimi eleştiren uluslararası basın organları düzenli olarak saldırıya uğradı. Darbede beş gazeteci öldürüldü, 30 gazeteci saldırıya uğradı, 11 basın kurumu baskına uğradı, 44 gazeteci hapsedildi.
* Rusya’da 2012’de kabul edilen kanunla, yurtdışından fon olan yerel insan hakları grupları ve bağımsız gözlemciler “yabancı ajans” olarak kayıt olma zorunluluğu getirildi.
* Suriye’de koşullar 2013’de daha da kötüleşti. Suriye dünyada en çok gazetecinin öldürüldüğü ülke. CPJ verilerine göre son bir yılda en az 29 gazeteci öldürüldü, düzinelercesi kaçırıldı ve en az 30 gazetecinin durumu hala bilinmiyor.
* Bangladeş’deki İslamcı ve laik cepheler arasındaki çatışmalar basın özgürlüğünü de etkiledi. Hassas konular hakkında konuşan gazeteciler her iki cephe tarafından da hedef haline getirildi.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz. (EA)
