Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM), tutuklu Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekillerinin başvurusuyla başlayan davaya, Türkiye’nin gönderdiği savunmada, başvurunun kabul edilmemesi istendi.
HDP’li vekillerin avukatlarından Ramazan Demir bianet’e konuyla ilgili yaptığı açıklamada, kendilerinin savunmayla ilgili görüşlerini belirtmek için 8 Ocak 2018’e kadar süre verildiğini ifade etmişti.
Avukat Demir, hükümetin savunmasında, seçme ve seçilme hakkına dair başvurularıyla ilgili detaylı değerlendirme olmadığını belirtirken, 138 sayfalık savunmanın çoğunun, tutuklu siyasetçiler hakkında açılan davaların iddianamelerinden oluştuğunu açıklamıştı.
TIKLAYIN - “Hükümetin AİHM Savunmasında, Tutuklu Vekillerin İddianameleri Var”
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve sekiz HDP’li milletvekili halen tutuklu. AİHM’e başvuru yapıldığı süreçte ise 11 vekil tutukluydu.
TIKLAYIN - HDP’li Vekillere Tutuklama ve Gözaltıların Kronolojisi
Türkiye’nin savunmasında, HDP Mardin Milletvekili Gülser Yıldırım’ın, “yasaya aykırı tutukluluk”, “ifade özgürlüğü ve siyasal faaliyette bulunma haklarının ihlali”, “soruşturma dosyasına kısıtlama getirilmesi” ve “yasaya aykırı tutuklanma ve gözaltına alınma” gerekçeleriyle yaptığı başvurunun Anayasa Mahkemesince “kabul edilemez” bulunduğu bilgisi de yer aldı.
“Muhalefeti engellemek için atılmış bir adım değil”
Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı tarafından AİHM'e gönderilen savunmada, “iç hukuk yolları tüketilmediği” gerekçesiyle bütün şikayetler bakımından başvuruların kabul edilememesi istendi.
Türkiye, savunmasında, “milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasının hükümet tarafından muhalefeti engellemek için atılmış bir adım olduğu iddiasının” kabul edilemez olduğunu iddia etti.
“Dokunulmazlıklar MHP ve CHP desteğiyle kaldırıldı”
Savunmada, dokunulmazlıkların kaldırılması ile ilgili yasa kanun teklifinin 20 Mayıs 2016 tarihinde 376 oyla kabul edildiği daha sonra Cumhurbaşkanının onayıyla 8 Haziran 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandığı hatırlatıldı.
Bu doğrultuda Adalet Bakanlığı, Başbakanlık ve TBMM nezdinde yapılan yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasına yönelik daha önce yapılan istem üzerine milletvekillerin yasama dokunulmazlıklarının kaldırıldığı belirtildi.
“Anayasa değişikliği kapsamında AKP’li 29 milletvekili hakkında 50, CHP'li 59 milletvekili hakkında 215, HDP'li 55 milletvekili hakkında 518, MHP'li 10 milletvekili hakkındaki 23 ve 1 bağımsız milletvekili ile ilgili beş soruşturma dosyasına göre dokunulmazlıklar kaldırıldı.
“Dokunulmazlıkları kaldırılanlar arasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de bulunmaktadır ve haklarında fezleke hazırlanmış olup her iki Genel Başkan da yetkili soruşturmacılara yazılı veya sözlü ifadelerini vermişlerdir.”
“Demirtaş savunma yapmayacağını belirtti”
Savunmada, HDP Eş Başkanı Demirtaş hakkında 31 fezleke bulunduğu, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Demirtaş'ın ifadesinin alınabilmesinin sağlanması için 6 Eylül 2016 tarihinde kendisine bir davetiye tebliğ ettiği belirtildi:
“Ne var ki, başvurucu celpnamenin şartlarını yerine getirmemiştir. Nitekim, başvurucu 19 Nisan 2016 tarihinde, hakkında celpname çıkarılmadan önce TBMM'deki grup toplantısında, 'Tek bir arkadaşım kendi ayağıyla ifade vermeye gitmeyecek. Nasıl götürüyorlarsa kendileri bilirler, bu iş öyle kolay olmayacak' demiştir.
“Başvurucu hakkında celpname çıkarılmasına karşın ifade vermeye gitmediği için 4 Kasım 2016 tarihinde Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı'nın emriyle gözaltına alınmış olup gözaltı nedeni kendisine izah edilmiştir. Başvurucu [Demirtaş] savcılık huzurunda soruşturmaya konu olan iddialarla ilgili olarak savunma yapmak istemediğini belirtmiştir."
Tutuklamaya “gerekçe” olarak, ifade verilmemesi gösterildi
Başvurucu HDP'li milletvekillerinin yargı makamlarından gelen celpnameleri dikkate almayacaklarını ifade ettiklerini ve hiçbirinin kendi istekleriyle ifade vermek üzere hazır bulunmadıkları belirtilen savunmada, şu ifadeler yer aldı:
“Akabinde başvurucular hakkında yakalama ve gözaltı emirleri düzenlenmiş ve sorgulanmışlardır. Yargılamaların gerçekleştirilmesi için başvurucuların ifadelerinin alınması gerekmektedir, bu nedenle ilk aşamada ifadelerinin alınması için tutuklama kararları alınması ihtiyacı hâsıl olmuştur.”
Savunmada milletvekillerinin “kaçma şüphesi bulunduğu” da ileri sürüldü.
“Dokunulmazlıklar ortak kararla kaldırıldı”
Türkiye’nin savunmasında, dokunulmazlıkların kaldırılmasında Meclis’te iki partinin iktidara destek verdiği belirtildi:
“Terör örgütlerinin siyasetçiler tarafından desteklenmesi ve siyasetçilerin dokunulmazlıklarını istinaden terör örgütlerine destek vermesi nedeniyle hükümet ve muhalefet partileri CHP ve MHP ortak hareket edip milletvekillerinin, dokunulmazlıklarına yaslanarak terörü desteklemesini önlemek için dokunulmazlıkları kaldırma kararı almışlardır.” (AS)
