Fotoğraf: Gökçeada'da bir zeytinyağ imalathanesi
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye, Avrupa'daki kuraklığın talebi artırmasının ardından zeytinyağı ihracatını askıya aldı.
Kuraklıktan etkilenen Avrupa ülkeleri ithalatı artırdıkça Türkiye iç piyasasında zeytinyağı fiyatları yükselmeye devam ediyor.
Kasıma kadar zeytinyağı
ihracatı askıda
Türkiye, daha önce görülmemiş bir adımla dökme ve fıçı zeytinyağı ihracatını Kasım hasadına kadar askıya aldı.
The Middle East Eye'dan Ragıp Soylu'nun haberine göre karar, Avrupa'yı vuran ve Türkiye ürünlerine olan talebin artmasına ve Türkiye'de zeytinyağı fiyatının yükselişine neden olan yıkıcı kuraklığa yönelik bir önlem olarak alındı.
Türkiye Ticaret Bakanlığı'ndan Salı günü yapılan açıklamaya göre, Türkiye'de Haziran'dan bu yana üretici ve piyasa fiyatları yüzde 102 gibi alışılmadık bir yükseliş kaydetti.
Bu arada geçen yılın aynı dönemine göre İspanya'da yüzde 84, İtalya'da yüzde 58 ve Yunanistan'da yüzde 72 yükseliş yaşadı.
Ancak iç üretimdeki artışa rağmen Türkiye'de fiyatlar dikkat çekici oranlarda yükselmeyi sürdürdü.
2022-23'te Türkiye'de
üretim yüzde 62 yükseldi
Uluslararası Zeytin Konseyi'nden bildirildiğine göre, dünyanın en büyük üreticileri olan İspanya ve İtalya'da zeytinyağı üretimi 2022-23 sezonunda kuraklık nedeniyle yüzde 20 azalırken aynı dönemde Türkiye'nin zeytinyağı üretimi yüzde 62 gibi etkileyici bir artış gösterdi.
Türkiye zeytinyağına yönelik talepteki yükseliş, Kasım-Temmuz döneminde yaklaşık yüzde 240 düzeyine erişerek ihracatta da 136 bin tonla önemli bir artışa yol açtı.
Ancak Türkiye Ticaret Bakanlığı, başta İtalya ve İspanya olmak üzere kimi ülkelerin Türkiye'den ithal ettikleri zeytinyağını toptan ve varillerde işleyip üçüncü ülkelere yeniden pazarladığına ilişkin kaygılarını dile getirdi.
Kilo başına 20 cent ihracat vergisi
Türkiye buna karşılık geçtiğimiz ay yurt dışına toplu zeytinyağı sevkiyatları için kilo başına 0,20 ABD doları tutarında bir ihracat vergisi koydu.
Fiyatlardaki dramatik artışa Güney Avrupa'daki kavurucu sıcakların katkısı oldu.
Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya, şiddetli bir kuraklıkla karşı karşıya kaldı ve 2022-23 hasadında üretimde önemli bir düşüşle 1,5 milyon tonluk olağan üretiminin çok altında kaldı ve zeytinyağı üretimi 620 bin tona geriledi.
Zor durumla karşı karşıya kalan Avrupalı üreticiler arz açığını kapatmak üzere Arap dünyasının en büyük zeytinyağı üreticisi Tunus'a yöneldiler.
Tunus, ağırlıklı olarak zeytinyağının yüzde 90'ını topluca, diğer yağlarla harmanlanarak kendi etiketleri altında satışa çıkarılan İspanya ve İtalya gibi büyük üreticilere satıyor.
2022-23 hasadı sırasında nispeten düşük mahsule karşın sıkı pazar koşulları Tunus'un ihracat gelirlerini yaklaşık yüzde 37 artırdı.
Avrupa'da zeytinyağı kıtlığı kaygısı
Öngörüler, geçen yıl ihraç edilen 155 bin ton ile karşılaştırıldığında, Tunus'un ihracatının önümüzdeki 2023-24 sonbahar hasadı için yüzde 30 daha yükselerek 200 bin tona çıkacağı yönünde.
Bununla birlikte, rekor sıcaklara ulaşan bir sıcak hava dalgası yaşayan Avrupa'da sonbahar hasadına sadece birkaç ay kala, küresel bir zeytinyağı kıtlığının yaklaşmakta olduğuna ilişkin kaygılar artıyor.
Durum dünya çapında hem üreticiler hem de tüketiciler tarafından yakından izleniyor.
(AEK)
