Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2020’ye ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın sonuçlarını yayınladı. 2019 referans alınarak yapılan araştırmanın sonuçlarına göre gelir dağılımında bozulma var.
Öyle ki en yüksek gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,2 puan artarak yüzde 47,5'e yükseldi. En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay da 0,3 puan azalarak yüzde 5,9'a düştü.
Gini katsayısı arttı
Araştırmanın sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,015 puan artış ile 0,410 olarak tahmin edildi.
Gini katsayısı nedir? Bir sıklık dağılımının eşitsizlik miktarı değerlerini ölçer. Bu nedenle de gelir dağılımı eşitsizliği ölçütü olarak kullanılır. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eder. |
Yıllık ortalama hanehalkı geliri 69 bin 349 TL
Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 15,8 artarak 69 bin 349 TL oldu. Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 17,2 artarak 28 bin 522 TL'den 33 bin 428 TL'ye yükseldi.
Fert gelirlerinde en yüksek oran, geçen yıla göre 5 bin 450 TL artarak 42 bin 712 TL ile tek kişilik hanelerin oldu.
En yüksek gelir yükseköğretim mezunlarının
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 085 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 TL, lise altı eğitimlilerde 32 bin 838 TL, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 TL olarak hesaplandı.
Gelirde en yüksek artış inşaat sektöründe
Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 46 bin 034 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 25 bin 263 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü.
Bir önceki yıla göre; yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 31 ile inşaat sektöründe gözlenirken, bunu yüzde 26,1 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe yüzde 23,9, tarım sektöründe ise yüzde 15,8 artış gözlendi.
En çok işveren kazandı
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 125 bin 698 TL, ücretli maaşlılarda 42 bin 006 TL, kendi hesabına çalışanlarda 33 bin 207 TL ve yevmiyelilerde 17 bin 577 TL olarak hesaplandı.
Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 31,6 ile işverenlerde en düşük artış ise yüzde 19 ile yevmiyelilerde oldu.
Göreli yoksulluk oranı yüzde 15
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2020’de 0,6 puan artarak yüzde 15 oldu. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan artarak yüzde 21,9 olarak gerçekleşti.
Okur-yazar olmayanların yüzde 26,7'sinin, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 25,7'sinin yoksul olduğu belirlendi.
- NOT: Toplumun genel düzeyine göre belli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılıyor.
Maddi yoksunluk oranı yüzde 27,4
Çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme durumu gibi dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan ‘ciddi maddi yoksunluk oranı’ 2019’da yüzde 26,3 iken 2020 anket sonuçlarında 1,1 puan artarak yüzde 27,4 olarak gerçekleşti.
Sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1 puan artarak yüzde 13,7 oldu.
Kendilerine ait bir konutta yaşayanların oranı yüzde 57,8 oldu
Oturulan konuta sahip olanlar geçen yıla göre 1 puan azalarak 2020’de yüzde 57,8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 26,2, lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14,7 olarak gerçekleşti.
Taksit ödemeleri veya borçları olanların oranı yüzde 58,3 oldu
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 12,8 puan azalarak yüzde 58,3 oldu.
Nüfusun yüzde 7'sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 18,8'ine çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 59,3'ü evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 37,3'ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 32,2'si beklenmedik harcamaları, yüzde 20,3'ü evin ısınma ihtiyacını, yüzde 58'i eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
(HA)
