Türkiye'deki Ermenistanlı işçilerin sayısının 10-12 bin civarında tahmin edildiği açıklandı; Ermenistanlı işçilerse sayılarının 7-9 bin arasında olduğunu söylüyor.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın sınırdışı etmekle tehdit ettiği Türkiye'deki Ermenistanlı kayıtdışı işçilerle ilgili çalışmayı Alin Ozinyan gerçekleştirdi.
Ozinyan, Kültür Üniversitesi Küresel Siyasi Eğilimler Merkezi ve Avrasya Ortaklık Vakfı için yaptığı araştırmada, İstanbul, Ankara, Trabzon ve Antalya'daki kayıtdışı Ermenistanlı işçilerle Nisan-Ağustos 2009'da yüz yüze görüştü.
Başbakan ve siyasiler, farklı açıklamalarında Türkiye'de 50, 70, 100 bin kadar olduklarını söylüyor.
Araştırma bulgularından
Yüzde 94'ü kadın: Ermenistanlı kayıtdışı emekçilerin yüzde 94'ü kadın. Ev işleri, çocuk ve hasta bakımında çalışıyor, çalıştıkları evlerde kalıyor.
Erkekler çalışmıyor: Çoğu Ermenistanlı erkek çalışmıyor ve eşlerinin yanına "güvenlik sağlamak" için geliyor.
İş sınırlı: Bazıları ayakkabı, tekstil, konfeksiyon fabrikalarında, pek azı da kiliselerde veya Amerikan okullarında hizmetli olarak çalışıyor.
Lise veya yüksek okul mezunu: Görüşülenlerin yüzde 90'ı yüksek okul veya lise mezunu. Ülkelerinde yaşlı veya çocuk bakmaktan utanacaklarını söylüyorlar. Çoğu 1988 Ermenistan depremi sonrası hasar gören kırsal kesiminden geliyor.
Gelir: 500-800 ABD doları arasında değişiyor. En düşük gelir fabrikalarda. Evlerde çalışanlar günde 45, ayda 450-500 dolar kadar kazanabiliyor.
Kötü barınma koşulları: Çoğunun yaşadığı İstanbul Kumkapı'da bazen 10 kişinin aynı odayı paylaştığı oluyor.
Neden Türkiye: İki ülkenin yakınlığı, vize kolaylığı, Avrupa'ya göre ucuzluğu ve Türkiyeli Ermenilerin varlığı, tercih nedeni. Türkiye üçüncü ülkeye geçiş özelliği taşımıyor.
En çok mağdur olanlar çocuklar: Kayıtdışı bir çiftin çocuğu Türkiye'de doğarsa yurttaşlık alamıyor. Ancak, Ermenistan'a geri dönerlerse çocuk pasaport sahibi olabiliyorsa da kimlik belgesiz çocuk sınırı geçemiyor. Dolayısıyla çocuk okula da gidemiyor. Çocuklar zamanlarını sokakta geçiriyor.
Dink suikastı çok şeyi değiştirdi: Hrant Dink suikastından önce sınırdışı edilmekten korkan Ermeniler şimdi öldürülmekten de korkuyor. Çoğu geri dönmeyi bir kez düşünmüş.
Yargılar değişiyor: Göçmenler Türkiye'yle ilgili olumsuz düşünce ve kaygılarının Türkiye'de kısa sürede değiştiğini söylüyor. Yüz yüze iletişim iki ülke arasında diyalog kurulması için bir potansiyel taşıyor.
1991'den beri: Ermenistan'da göç, ülkenin 1991'de bağımsızlığını ilan etmesiyle başladı; 2002-2007 arasında arttı. Kayıtdışı göçmenler Türkiye'ye sınırda aldıkları 30 günlük vizeyle giriyor. Ermenistan'a gitmek istediklerinde sınır görevlilerine "çıkış" damgası için 100-150 dolar rüşvet verdiklerini söylüyorlar. Türkiye'ye geri gelmek istediklerinde yeni bir soyadıyla (evlenme ya da boşanma yoluyla) yeni bir 30 günlük vize alıyorlar. (TK)
