Türkiye: Çin'deki Toplama Kampları Kapatılmalı, Çin: Onlar Eğitim Kampı

Müzisyen Abdurrehim Heyit (solda).

Uygurların tanınan halk ozanı ve müzisyeni Abdurehim Heyit'in Çin'de tutuklu bulunduğu cezaevinde hayatını kaybetmesinin ardından Türkiye ve Çin Dışişleri bakanlığından karşılıklı açıklamalar geldi.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hami Aksoy tarafından yapılan yazılı açıklamada "Bir bestesi yüzünden 8 yıl hapse mahkum edilen değerli halk ozanı Abdurehim Heyit'in hapishanedeki ikinci yılında vefat ettiği haberlerini derin teessürle öğrendik" denildi.

Açıklama şöyle devam etti: 

"Bu elim hadise, Türk kamuoyunun Sincan bölgesindeki ağır insan hakları ihlalleri konusundaki tepkisini daha da kuvvetlendirmiştir. Bu haklı tepkinin Çin makamlarınca dikkate alınmasını bekliyoruz."

Açıklamada Çin'de Şincan Özerk Uygun bölgesinde yaşayan "Uygurların ve diğer müslüman toplulukların temel insan haklarını ihlal eden uygulamaların, özellikle son iki yıl içerisinde ağırlaştığı" ifadeleri de kullanıldı. 

Ayrıca "Uygur Türklerinin temel insan haklarına saygı gösterilmesi, toplama kamplarının kapatılması" çağrısı yapıldı. 

Çin Büyükelçiliği: Açıklamalar gerçek dışı

Bugün Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği'nden gelen açıklamada ise "Türkiye Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün ilgili açıklamaları tamamen gerçek dışıdır. Çin tarafı buna şiddetle karşı çıkmaktadır" denildi. 

Açıklamada ayrıca şu ifadeler yer aldı:

"20. yüzyılın 90'lı yıllarından itibaren, Çin'in içinde ve dışında bulunan 'üç şer güç' (etnik bölücülük, dini aşırıcılık, şiddet ve terör), Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde binlerce şiddet ve terör olayı planlayıp düzenleyerek çok sayıda masum vatandaşın hayatını kaybetmesine, yüzlerce polisin şehit düşmesine ve sayılamayacak kadar mal kaybına yol açmıştır."

"Mesleki eğitim merkezleri kurulduktan sonra Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde 25 aydır herhangi bir şiddet ya da terör olayı meydana gelmemiş ve güvenlik durumu büyük oranda iyileşmiştir.

"Çin hükümetinin Uygurların ve diğer Müslüman toplulukların etnik, dini ve kültürel kimliklerini tasfiye ettiği iddiaları tamamen asılsızdır."

Birleşmiş Milletler çağrı yapmıştı

Birleşmiş Milletler (BM) 4 Şubat'ta yaptığı çağrıda "Uygurların 'terörizmle mücadele' gerekçesiyle zorla kamplarda tutulduğu yönündeki haberlerin 'son derece endişe verici' olduğunu belirterek bu kişilerin serbest bırakılmasını" istemişti. or.

BM Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Komisyonu'nun 13 Ağustos 2018'deki raporuna göre güvenilir kuruluşlar, özerk Uygur bölgesinin dev bir gözetim kampına dönüştüğünü söylüyordu.

HDP, SP ve İYİ Parti'den tepki 

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergelioğlu Twitter'dan yaptığı açıklamada "Uygur Türklerinin dünya çapında tanınan halk ozanı Abdurehim Heyit'in cezaevinde işkenceyle öldürüldüğü iddia ediliyor. Ziyaretine sadece oğlu gidebilmiş ve babasını çok zayıflamış ve bitkin bulduğunu söylemişti" dedi ve ekledi: "Allah rahmet eylesin. Adli tıp raporu açıklanmalı, bekliyoruz."

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener resmi Twitter hesabından şunları paylaştı: "Türk Milleti bir büyük değerini daha Çin zulmüne kaybetti. Konu #UygurTürkleri ile ilgiliyken yine hükümet sessiz, konu zalim Çin olunca yine "insanlığın ve barışın sesi" olanlar kayıp. Yüce Allah, ozan #AbdurehimHeyit'in mekânını cennet eylesin. Milletimin başı sağ olsun."

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu "Doğu Türkistan'ın meşhur ozanı Abdurehim Heyit'in işkenceye maruz kalarak şehadet şerbeti içtiğini büyük bir teessürle öğrenmiş bulunmaktayım. Şehidimize Allah'tan rahmet, Doğu Türkistan halkına başsağlığı diliyorum" ifadeleri kullandı. (PT)