Paris 2024 Olimpiyat Oyunları'nda boks branşında kadınlar 66 kilo son 16 turu mücadelesinde dün (1 Ağustos) İtalyan boksör Angela Carini, Cezayirli Imane Khelif karşısında 46. saniyede oyundan çekildi.
Imane Khelif, kariyeri boyunca daha önce pek çok şampiyonada yarışsa da galibiyetinin ardından trans kadın olduğu iddiasıyla hedef gösterildi ve olimpiyatlardan diskalifiye edilmesi talep edildi.
Tartışmaların üzerine Khelif'in sözcüsü Rosario Coco açıklama yaptı ve sporcunun “trans kadın” değil, interseks olduğunu söyledi. Coco açıklamasında, "Cezayirli boksör Imane Khelif trans bir kadın değil. Kendisi hakkında edindiğimiz bilgilere göre, her zaman bir kadın olarak sosyalleşmiş ve spor yapmış bir interseks,” dedi.
Cezayir basını, Khelif'in trans kadın olmadığını kanıtlamak için çocukluk fotoğraflarını servis etmek zorunda kaldı.
Türkiye’den ayrımcı başvuru
Anadolu Ajansı’nda yer alan habere göre, Türkiye’nin son olimpiyat şampiyonu Busenaz Sürmeneli'nin çeyrek finalde eşleştiği Taylandlı Janjaem Suwannapheng'i, Khelif'in de Macar Anna Luca Hamori'yi elemesi halinde bu iki sporcu yarı finalde eşleşecek.
Bu ihtimale karşı Türkiye Boks Federasyonu, IOC'ye dün gece (1 Ağustos) Khelif ile ilgili başvuru yaptı.
Başvuruda Khelif'in, "cinsiyet uygunluk testleri de dahil olmak üzere çeşitli testleri geçemediği" iddia edilerek oyuncunun organizasyondan diskalifiye edilmesi talep edildi.
IOC, başvuruyu reddetti
IOC, Türkiye Boks Federasyonunun yaptığı ayrımcı başvuruyu, sporcuya yönelik saldırının “uygun prosedür olmadan alınan keyfi karara dayandığını” da söyleyerek şöyle dedi:
"Paris 2024 Olimpiyat Oyunları boks turnuvasına katılan tüm sporcular, müsabakaların uygunluk ve giriş düzenlemelerinin yanı sıra Paris 2024 Boks Birimi (PBU) tarafından belirlenen tüm geçerli tıbbi düzenlemelere uyarlar. Önceki olimpik boks müsabakalarında olduğu gibi, sporcuların cinsiyeti ve yaşı pasaportlarına göre belirlenmektedir. İki sporcu, 2023'teki IBA Dünya Şampiyonasının sonlarına doğru, herhangi bir yasal süreç olmaksızın aniden diskalifiye edildiler.
"Bu iki sporcuya yönelik mevcut saldırı, özellikle de bu sporcuların uzun yıllardır üst düzey müsabakalarda yarıştıkları göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir uygun prosedür olmaksızın alınan bu keyfi karara dayanmaktadır. Böyle bir yaklaşım iyi yönetişime aykırıdır. Uygunluk kuralları müsabakalar devam ederken değiştirilmemeli ve herhangi bir kural değişikliği uygun süreçleri takip etmeli ve bilimsel kanıtlara dayanmalıdır."
Meloni'nin ziyareti
Öte yandan, uluslararası kamuoyunda özellikle sağcıların örgütlediği transfobik saldırıyı öngören Cezayir Olimpiyat Komitesi çarşamba günü (31 Temmuz) yaptığı açıklamada, "Bazı yabancı medya kuruluşlarının asılsız propagandasıyla değerli sporcumuz Imane Khelif'in etik olmayan şekilde hedef alınmasını kınıyoruz" dedi.
Dün ise Olimpiyat Köyü'nde İtalyan sporcuları ziyaret eden İtalya'nın sağcı başbakanı Giorgia Meloni, Carini'nin Khelif'le yarışacak olmasını ayrımcı bir şekilde eleştirerek, 2021'den beri "genetik olarak erkek" özelliklerine sahip sporcuların kadınlarla yarışmasına izin verilmesine karşı çıktığını söyledi.
Imane Khelif kimdir?
İnterseks ve trans sporcuların olimpiyatlara katılma koşulları
İnterseks ve trans sporcuların olimpiyatlara katılma koşulları, IOC tarafından belirlenen rehber ve kurallar çerçevesinde düzenlenir. Bu koşullar, hem kadın hem de erkek kategorilerinde yarışmak isteyen trans sporcular için farklılık gösterebilir ve sporcuların cinsiyet kimliklerini ve hormonal seviyelerini dikkate alır.
IOC 2021'de, yeni bir rehber yayımlayarak bu koşulları daha kapsayıcı hâle getirmeye çabaladığını söyledi.
İnterseks sporcuların “kadın kategorisinde” yarışabilmeleri için bir süre boyunca testosteron seviyelerinin belirli bir seviyenin altında tutulması gerekiyor. Bu genellikle 5 nmol/L'den düşük bir seviyeye tekabül ediyor. Ancak bu seviye, spor federasyonlarına göre değişebiliyor.
Bazı durumlarda, sporcuların testosteron seviyelerini düşürmek için tıbbi müdahalelere (örneğin hormon tedavisi) başvurmaları gerekebilir.
İnterseks sporcular, hormon seviyelerini ve biyolojik durumlarını belgeleyecek tıbbi raporlar sunmak zorunda kalabilir.
Trans kadın sporcuların ise yarışmalara katılmadan önceki en az 12 ay boyunca testosteron seviyelerinin belirli bir seviyenin altında (genellikle 10 nmol/L) olması şartı var. (TY)
