Freedom House Basın Özgürlüğü 2014 Raporu’nu açıkladı. Raporda Türkiye 15 yıl sonra “özgür olmayan ülkeler” arasına girdi. Bir yılda 14 sıra gerilerek 197 ülkede 134. sırada yer alan Türkiye ayrıca Avrupa ülkeleri arasında basını özgür olmayan tek ülke.
Türkiye ile ilgili değerlendirme
Raporun Türkiye ile ilgili yer alan tespitler şöyle:
* Avrupa’daki en büyük değişim altı sıra gerileyen ve durumu “kısmen özgür”den “özgür olmayan ülke”ye dönüşen Türkiye’de yaşandı. 42 Avrupa ülkesi arasında tek özgür olmayan ülke olan Türkiye en son 1998’de 69 puanla “özgür olmayan ülke” durumundaydı.
* Türkiye’de anayasayla güvence altına alınan basın özgürlüğü Terörle Mücadele Yasası ile uygulamada göz ardı edildi. Gazetecileri Koruma Komitesi’nin verilerine göre 40 gazetecinin hala cezaevinde olduğu Türkiye hala daha dünyanın en büyük hapishanesi.
* Gezi Parkı protestolarını haberleştiren ve protestoculara yakın haber yapan gazetecilere yönelik saldırılar ile basın özgürlüğü atmosferi daha da çok kötüleşti.
* El değiştiren medya patronluğu basın özgürlüğünü tehlikeye soktu. PKK ile süren görüşmeleri, Gezi protestolarını, yolsuzluk skandalını haberleştiren pek çok gazeteci işsiz kaldı. İşten atılmaların çoğu Erdoğan’a yakınlığı ile bilinen Demirören Grubu’na ait Milliyet’te yaşanırken, bir kısmı da 2011’de Erdoğan’ın damadına satılan Sabah’ta gerçekleşti.
Dünya geneli
Rapor özetle şöyle:
* Raporda 197 ülke değerlendirildi.
* “Özgür”, “Kısmen Özgür” ve “Özgür Olmayan Ülke” kategorilerinde değerlendirme yapan raporda özgür ülkeler arasında ilk sırada Hollanda, Norveç ve İsveç; özgür olmayan ülkeler arasında ise son sırada Türkmenistan, Özbekistan ve Kuzey Kore yer aldı.
*Avrupa’da 29 ülke özgür, 12 ülke kısmen özgür ve bir ülke (Türkiye) özgür olmayan ülke olarak değerlendirildi.
* Amerika kıtasında 15 ülke özgür, 15 ülke kısmen özgür ve 5 ülke özgür olmayan statülerinde yer aldı. Amerika kıtasında Amerika Birleşik Devletleri de 18. Sıradan 21. sıraya düştü.
* Avrasya 2013’ün en düşük değerlerine sahip oldu. Bu bölgede hiçbir ülke özgür statüsünde yer almazken iki ülke kısmen özgür ve on ülke “özgür olmayan” statüsünde yer aldı. Buna göre bölgede yaşayan halkın yüzde 97’si basın özgürlüğü olmayan bir yönetim altında yaşıyor. Bölgede son dönemde çatışmaların yaşandığı Ukrayna da 60. sıradan 63. sıraya gerileyerek “kısmen özgür”den “özgür olmayan ülke” statüsüne düştü.
* Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da bir ülke özgür statüsünde, dördü kısmen özgür, 14’ü ise özgür olmayan ülke statüsünde yer aldı.
* Sahra Altı Afrikası’ndaki 49 ülkeden dördü özgür, 22’si kısmen özgür ve 23’ü özgür olmayan ülke olarak değerlendirildi.
Her yedi kişiden biri özgür
* Rapora göre Mısır, Libya, Ürdün, Türkiye ve Ukrayna gibi ülkelerdeki basın özgürlüğü gerilemeleri neticesinde dünya çapında basın özgürlüğü son on yıl içinde en kötü seviyede. Buna göre sadece yedi kişiden biri yani dünya nüfusunun yüzde 14’ü basın özgürlüğünün olduğu bir ülkede yaşıyor.
Raporun tamamını buradan okuyabilirsiniz. (EA)
