* Fotoğraf: UNICEF
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) ve Avrupa Birliği (AB) üyesi 39 ülkenin çocukların çevrelerini nasıl etkilediğini inceleyen bir rapor hazırladı.
"Dünyadaki zengin ülkelerin tüm dünyada çocuk sağlığına zarar verdiğini" vurgulayan "Innocenti Rapor Kartı 17: Yerler ve Alanlar" başlıklı rapor, zehirli hava, böcek ilaçları, rutubet ve kurşun gibi zararlı kirleticilere maruziyet, ışık, yeşil alanlar ve güvenli yollara erişim, ülkelerin iklim krizine katkıları, kaynak tüketimi ve e-atık boşaltma gibi göstergelere odaklandı.
Rapora göre, eğer tüm dünya ülkeleri söz konusu kaynakları OECD ve AB ülkeleri ile aynı oranda tüketiyor olsaydı bu tüketim seviyeleri ile başa çıkabilmek için 3,3 dünyaya ihtiyaç duyulurdu.
Dahası, eğer tüm dünya kaynakları Kanada, ABD ve Lüksemburg ile aynı oranda tüketiyor olsaydı en az beş dünyaya ihtiyaç olurdu.
Raporu bir basın açıklamasıyla dünya kamuoyuna duyuran UNICEF de "Dünyanın en zengin ülkelerindeki aşırı tüketim, çocuklar için küresel olarak sağlıksız, tehlikeli ve zehirli şartlar yaratıyor" dedi.
UNICEF Araştırma Ofisi Direktörü Gunilla Olsson ise şu yorumda bulundu: "Zengin ülkelerin çoğu sadece sınırları içindeki çocuklara sağlıklı çevre sunma konusunda başarısız olmakla kalmıyor, dünyanın diğer yerlerindeki çocukların çevrelerinin de yok edilmesine katkıda bulunuyor."
Ülkeler "kendi arka bahçesini" kullanmıyor
UNICEF raporunda ele alınan 39 ülke arasında çocukların çevresine etki açısından en iyi üç ülke İspanya, İrlanda ve Portekiz olarak sıralanırken, listedeki tüm OECD ve AB ülkelerinin incelenen tüm göstergelerde çocuklara sağlıklı bir çevre sunmakta başarısız olduğu görüldü.
Örneğin, karbondioksit emisyonları, e-atık ve genel kaynak tüketimi konusunda Avustralya, Belçika, Kanada ve ABD hem kendi sınırları içinde hem de sınırlarının ötesindeki çocuklara sağlıklı bir çevre yaratma konusunda son sıralarda yer alan zengin ülkeler arasındaydı.
Öte yandan, kendi sınırları içindeki çocuklara daha sağlıklı çevreler sunma konusunda üst sıralarda bulunan Finlandiya, İsveç ve Norveç, küresel çevrenin yok edilmesine orantısız şekilde katkıda bulundu.
UNICEF Araştırma Ofisi Direktörü Olsson da, "Bazı durumlarda ülkelerin kendi sınırları içindeki çocuklara nispeten daha sağlıklı çevreler sunduğunu, fakat dünyanın başka yerlerindeki çocukların çevrelerini yok eden kirleticiler konusunda üst sıralarda olduğunu görüyoruz" dedi.
Rapora göre, OECD ve AB'nin Latin Amerika ve Avrupa'daki daha az zengin ülkelerinin dünyanın kalanı üzerinde çok daha düşük bir etkisi var.
Rapor Türkiye için ne söylüyor?
UNICEF raporu, Türkiye için ise şu değerlendirmede bulundu:
- Sağlıklı su, temizlik ve el yıkama olanakları 13 ülkede hala tam anlamıyla sağlanabilmiş değil. Bu bağlamda sağlıklı yaşamdan en büyük kayıplar şu üç ülkede gerçekleşmişti: Kolombiya (bin çocuk başına 2,3 yıl), Meksika (2,2 yıl) ve Türkiye (1,9 yıl).
- Rutubet ve küf, ev içinde bulunan ve üst solunum yolları enfeksiyonları, astım ve bronşite sebep olan temel çevresel risk faktörlerinden. Danimarka, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık, İzlanda, Macaristan ve Portekiz'de her beş çocuktan biri rutubet ve küfe maruz kalırken Kıbrıs ve Türkiye'de bu oran her üç çocuktan biri şeklinde.
- Trafik kazaları, dünyada en çok çocuk ölümüne sebep olan olaylardan. Ortalama bir ülkede her bin çocuk arasında bu sebeple sağlıklı yaşamdan 1,34 yıl kaybediliyor. Bu oran, İsveç, İzlanda, Malta ve İrlanda'da 1 yıldan az; Kolombiya, Türkiye ve Meksika'da 3 yıl.
(SD)
